Η αποσύνθεση των Ανεξάρτητων Ελλήνων, η προφυλάκιση της ηγετικής ομάδας της Χρυσής Αυγής μετά τη δολοφονία του Παύλου Φύσσα και την, κατά τα φαινόμενα, λειτουργία του νεοναζιστικού κόμματος σαν εγκληματική συμμορία και η δημοσκοπική καθήλωση του ΣΥΡΙΖΑ, ταυτόχρονα με την ολοφάνερη αδυναμία του να οργανώσει ουσιαστικά την παρέμβασή του στα αυτοδιοικητικά, μοιάζει να εισάγουν την πολιτική ζωή της Ελλάδας σε μια νέα περίοδο: μια περίοδο που, μολονότι είναι ακόμη άδηλο το μέλλον, δείχνει ότι τα πολιτικά κόμματα που φτιάχτηκαν ή γιγαντώθηκαν ως εκφράσεις της αγανάκτησης του κόσμου για τις απώλειες στο επίπεδο της ζωής τους προσγειώνονται στην πραγματική δυναμική τους. Ανεμομαζώματα – διαβολοσκορπίσματα.

Ολα είχαν αρχίσει πολύ διαφορετικά. Οι συνέπειες της χρεοκοπίας και η στρατηγική επιλογή να αντιμετωπισθεί ως ευρωπαϊκό πρόβλημα (έστω και αν στην Ελλάδα δεν ήμασταν ικανοποιημένοι με την Ευρώπη, από τους προϋπολογισμούς των κρατών-μελών κατάφερε η χώρα μας να συνεχίσει να πατά στα πήλινα ποδαράκια της) δημιούργησαν έντονο κύμα δυσαρέσκειας που την άνοιξη και το καλοκαίρι του 2011, περίοδο κατά την οποία το Κοινοβούλιο έπρεπε να επικυρώσει τη στρατηγική της λιτότητας και τις επιπτώσεις της, τα πλήθη ξεχύθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας, έζωσαν τη Βουλή και με διάφορους τρόπους, μεταξύ των οποίων η βία, εξέφραζαν τη δυσαρέσκειά τους.

Είναι εύκολο πράγμα η αγανάκτηση. Αλλά στην πολιτική εύκολα κανείς γκρεμίζει, δύσκολα χτίζει κι ό,τι χτίζει δεν είναι βέβαιο ότι θα είναι στέρεο οικοδόμημα. Στον σύντομο 20ό αιώνα (κατά τη γνωστή έκφραση του

Χόμπσμπομ), η αγανάκτηση (μαζί με άλλες συγκυρίες) έχτισε κυρίως δύο καθεστώτα, το κομμουνιστικό και το ναζιστικό. Και τα δύο, μολονότι δεν τα τροφοδότησε μόνο η αγανάκτηση αλλά δύο, έστω αντίθετα, κοινωνικά οράματα, ένα βίας και φόβου αλλά και ένα κοινωνικής προόδου, κατέρρευσαν μέσα στο αίμα και στην κοινωνική δυστυχία.

Υπήρχε, βεβαίως, μια ουσιαστική διαφορά στην Ελλάδα του 2014 π.χ. από τη Ρωσία της Οκτωβριανής Επανάστασης: οι Ελληνες είχαν να χάσουν πολύ περισσότερα από τις αλυσίδες τους. Κι αυτό δεν το ξεχνούν ούτε οι πολύ Αγανακτισμένοι.

Υπάρχει, επίσης, μια ατυχία. Οτι έπειτα από αυτήν τη δυσάρεστη εμπειρία που συνεχίζουμε να ζούμε και ενώ η αγανάκτηση ως πολιτική έκφραση αποσυντίθεται έχουμε μεν κατανοήσει ότι το πελατειακό κράτος έφταιξε ιδιαίτερα για τα δεινά μας αλλά σαν να μην πήραμε το μάθημα. Ολοι περιμένουν, αρχίζοντας από την κυβέρνηση Σαμαρά, την ημέρα που θα επιστρέψουν τα κόμματα στις πελατείες τους.

Αλλά, αν δεν μάθαμε από τα δεινά μας, τα επόμενα δεινά θα είναι χειρότερα.