Ξέραμε ότι το 2014 θα ήταν η χρονιά της Ευρώπης. Εχουμε μπροστά μας τις ευρωεκλογές αλλά και τη συγκρότηση μιας νέας Κομισιόν. Οπως όμως συμβαίνει συχνά, οι αλλαγές έρχονται νωρίτερα. Ηδη, πριν από το τέλος του 2013, διαφαίνονται στον ορίζοντα τα νέα δεδομένα. Το ενδιαφέρον είναι ότι μας θέτουν προ εκπλήξεων. Παράδειγμα, η σύνθεση της νέας γερμανικής κυβέρνησης που θα ορκιστεί αύριο.

Οτι οι Χριστιανοδημοκράτες της CDU και οι Σοσιαλδημοκράτες του SPD θα συμφωνούσαν σε πρόγραμμα και πρόσωπα ήταν αναμενόμενο. Οπως αναμενόταν ότι τα μέλη του SPD θα επικύρωναν τη συμφωνία. Η άμεση δημοκρατία στα κόμματα είναι το άρωμα της εποχής όπως και η προσφυγή σε πάσης φύσεως και τεχνοτροπίας δημοψηφίσματα. Αυτό που δεν αναμενόταν είναι η κατανομή χαρτοφυλακίων. Η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο Αμυνας; Εντάξει –άλλο ένα βήμα στον δρόμο για τη διαδοχή της Ανγκελα Μέρκελ. Ο Γεργκ Ασμουσεν υφυπουργός Εργασίας; Ε, αυτό είναι ελαφρώς βόμβα. Είχε συμβόλαιο –τρόπος του λέγειν: διάρκεια θητείας –στην Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ώς το 2019. Εκεί εθεωρείτο περιστερά, ευρωπαϊστής και –ας μην κρυβόμαστε –φίλος της Ελλάδας και του Νότου. Αν παράλληλα με αυτόν επιστρέψει και ο γάλλος Μπενουά Κερέ στο Παρίσι, για να αναλάβει γενικός γραμματέας του υπουργείου Οικονομικών στο Μπερσί, τότε δύο πρόσωπα που στάθηκαν στο πλευρό του Μάριο Ντράγκι τα δύο τελευταία χρόνια δεν θα είναι πια στη Φρανκφούρτη.

Δεν είναι κάτι που μας κάνει να αισθανόμαστε πάρα πολύ ωραία. Ολα αυτά όταν το ευρωπαϊκό τοπίο είναι, ούτως ή άλλως, σε κίνηση. Η Ιρλανδία –ο πιο καλός μαθητής της τάξης των Μνημονίων –ξαναβγαίνει στις αγορές ως ζωντανή απόδειξη ότι το Μνημόνιο λειτουργεί. Επεται η Πορτογαλία, ενώ η Ισπανία θεωρείται ότι έχει ξεπεράσει τη χειρότερη φάση της κρίσης, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την κρίση εμπιστοσύνης από πλευράς αγορών και τον δανεισμό. Η εικόνα στην Ιταλία είναι ανάμεικτη. Δεν υπάρχει όμως αμφιβολία ότι η ευρωζώνη, εκεί που παραπατούσε, επιχειρεί κάποια βήματα εξόδου από την κρίση. Το 2014, λοιπόν, θα είναι κρίσιμο. Για την Ευρώπη, αλλά και για την Ελλάδα. Δεν είναι μόνο η προεδρία της ΕΕ. Είναι και η δημοσιονομική βιωσιμότητα του πρωτογενούς πλεονάσματος –δηλαδή, αν θα μπορούμε να το κρατήσουμε και του χρόνου.

ΝΕΟ ΣΚΗΝΙΚΟ. Πέρα από όλα αυτά, όμως, γίνεται ήδη σαφές ότι η Ευρώπη που θα αντιμετωπίσουμε την επόμενη χρονιά θα είναι διαφορετική. Τόσο ως προς τα δεδομένα –αφού κάποιες χώρες θα βγαίνουν εκτός Μνημονίου –όσο και ως προς τα πρόσωπα, που δεν θα είναι τα ίδια. Είναι μια πραγματικότητα η οποία θα απαιτήσει εγρήγορση και ανακλαστικά, αφού εκτός από ευκαιρίες είναι σαφές ότι υποκρύπτει και κινδύνους.