Αναζήτηση
Περίπου κάθε μήνα η Αστυνομία ζητά ευγενικά από τον Χάο Τζιάν να περάσει «να πιει ένα φλιτζάνι τσάι». Ξέρει ότι δεν θα ήταν πολύ καλό να πει «όχι, ευχαριστώ».
Ο Χάο, επικριτής της κυβέρνησης και καθηγητής στην Ακαδημία Κινηματογράφου του Πεκίνου, υπέγραψε το 2008 το Κεφάλαιο 08, ένα μανιφέστο στα πρότυπα του Κεφαλαίου 77, το οποίο συντάχθηκε το 1977 και βοήθησε να τερματιστεί το καθεστώς διακυβέρνησης από ένα μόνο κόμμα στην Τσεχοσλοβακία. Εχει συμμετάσχει σε φόρουμ για τη δημοκρατία και τη σφαγή του 1989 στην Πλατεία Τιενανμέν, όπου ο ξάδελφός του έχασε τη ζωή του από σφαίρα.
Η Αστυνομία παρακολουθεί το τηλέφωνό του, διαβάζει τα μηνύματα του ηλεκτρονικού του ταχυδρομείου και τον ακολουθεί όπου πάει. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, όπως έγινε για παράδειγμα όταν ο Λιου Σιαομπό έλαβε το Νομπέλ Ειρήνης το 2010, η κυβέρνηση του απαγορεύει να βγει από τη χώρα. «Σε μένα η ζωή σου είναι πλήρως διαφανής», είπε στον Χάο ένας αστυνομικός κατά τη διάρκεια πρόσφατης συζήτησής τους.
Από τους γνωστούς και φίλους μου, δεκάδες αναγκάζονται να ζουν τέτοιες διαφανείς ζωές. Οι Αρχές εκτός από επικριτές της κυβέρνησης παρακολουθούν και άλλους. Δεν είμαστε καν σίγουροι ποια υπηρεσία έχει την ευθύνη για αυτό.
Η υπόθεση του Εντουαρντ Σνόουντεν τελικά δημιούργησε ένα ερώτημα σε ολόκληρο τον κόσμο: πόση ιδιωτικότητα πρέπει να παραχωρήσουν οι πολίτες για το καλό της δημόσιας ασφάλειας; Για εμάς τους Κινέζους, το ερώτημα είναι λίγο διαφορετικό: πόση ιδιωτικότητα πρέπει να παραχωρήσουμε για το καλό της ασφάλειας της κυβέρνησης;
Η Κίνα είναι γεμάτη με κάμερες παρακολούθησης. Βρίσκονται εγκατεστημένες στους περισσότερους δρόμους, στα σουπερμάρκετ και στις αίθουσες διδασκαλίας. Ο επίσημος λόγος ύπαρξης αυτού του συνεχώς επεκτεινόμενου δικτύου –γνωστού ως Skynet –είναι η «διαχείριση της τάξης και του νόμου». Ομως περιπτώσεις εξέχουσας εγκληματικότητας –όπως η δολοφονία βρέφους σε κλεμμένο αυτοκίνητο στην επαρχία Τζιλίν νωρίτερα φέτος –δείχνουν ότι οι κάμερες δεν σχετίζονται και πολύ με την καταπολέμηση του εγκλήματος: το πανάκριβο δίκτυο με κάμερες δεν βοήθησε την Αστυνομία να εντοπίσει κάποιον ύποπτο. Αντίθετα, το σύστημα παρακολούθησης λειτούργησε τέλεια όταν στοχοποιήθηκε ο Λι Τιαντιάν, δικηγόρος με ειδίκευση σε θέματα ανθρωπίνων δικαιωμάτων με έδρα τη Σαγκάη.
Εάν δεν μπορούμε να κάνουμε αλλιώς και πρέπει να μιλήσουμε σε έναν ξένο, συνηθίζουμε να μη λέμε αυτά που σκεφτόμαστε. Φοβόμαστε πως οτιδήποτε πούμε μπορεί να χρησιμοποιηθεί εναντίον μας. Ενας φίλος μου είπε πρόσφατα ότι δεν έχει κάνει ούτε έναν καλό φίλο τα τελευταία χρόνια επειδή δυσκολεύεται πολύ να εμπιστευτεί τους ανθρώπους.
Η κυβέρνηση της Κίνας μιλά για τη δημιουργία μιας «αρμονικής κοινωνίας». Πώς μπορεί όμως μια κοινωνία να γίνει πραγματικά αρμονική εάν κάμερες παρακολούθησης βρίσκονται παντού και όλοι πρέπει να ζουν μέσα στην υποψία και τον φόβο; Τι είδους ζωές μπορούν να υπάρξουν χωρίς εμπιστοσύνη;
