Το όπλο που κρατούσε ο Σαλβαδόρ Αλιέντε στις 11 Σεπτεμβρίου του 1973 του το είχε χαρίσει ο Φιντέλ Κάστρο. Ο πρόεδρος της Χιλής κόλλησε την κάννη κάτω από το πιγούνι του και τράβηξε τη σκανδάλη. Σαράντα χρόνια μετά, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία: εκείνοι οι δύο πυροβολισμοί με τους οποίους έθεσε τέλος στη ζωή του ο Αλιέντε άλλαξαν την ιστορία της Λατινικής Αμερικής. Φαίνεται, επίσης, να έχει διαλυθεί και η τελευταία υποψία ότι ο Αλιέντε μπορεί και να μην αυτοκτόνησε. «Δύο πυροβολισμοί, σε μικρή χρονική απόσταση μεταξύ τους, κάτω από το πιγούνι. Δύο πυροβολισμοί, αλλά συμβατοί με την υπόθεση της αυτοκτονίας δεδομένου ότι το όπλο ήταν αυτόματο», έγραφε η ιατροδικαστική έκθεση που συντάχθηκε τον Ιούλιο του 2011 μετά την εκταφή της σορού του πρώην προέδρου. Πριν από δύο χρόνια μάλιστα θάφτηκε οριστικά η υπόθεση ότι ο Αλιέντε έπεσε νεκρός από τα δύο μαχητικά του Αουγκούστο Πινοτσέτ που βομβάρδισαν το Προεδρικό Μέγαρο («Μονέδα») στην πρωτεύουσα Σαντιάγο. Πριν από σαράντα χρόνια, σαν σήμερα, τελείωνε βίαια το πείραμα του δημοκρατικού σοσιαλισμού της Χιλής και άρχιζε μια ματωμένη δεκαετία σε ένα μεγάλο μέρος της λατινοαμερικανικής ηπείρου. Ο Αλιέντε είχε φυλάξει το ΑΚ-47, τον πιο γνωστό τύπο Καλάσνικοφ, στο Προεδρικό Μέγαρο χωρίς να το ξέρει κανένας. Ηταν πάντα γεμάτο. Η έμμεση εμπλοκή του «Λίντερ Μάξιμο» στην αυτοκτονία του Σαλαβαδόρ Αλιέντε ήταν διττής φύσης.
Δεν ήταν μόνο ότι το Καλάσνικοφ είχε φθάσει στα χέρια του πολιτικού που ονειρευόταν έναν σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο από τα χέρια ενός αντάρτη που 14 χρόνια νωρίτερα είχε αλλάξει τη μοίρα της Κούβας. Ηταν επίσης ότι η επανάσταση στην Αβάνα ήταν στα μάτια της Δύσης και ειδικά των Ηνωμένων Πολιτειών ένα «ιστορικό ατύχημα» που δεν έπρεπε να επαναληφθεί. Στην Ιταλία, το Κομμουνιστικό Κόμμα του Ενρίκο Μπερλινγκουέρ πάτησε πάνω στα «γεγονότα της Χιλής» για να λανσάρει τον ευρωκομμουνισμό και τον ιστορικό συμβιβασμό.
ΑΝΑΠΟΦΕΥΚΤΗ ΗΤΤΑ. Η άποψη που είχε επικρατήσει στις «Μποτέγκε Οσκούρε», την έδρα του ιταλικού ΚΚ, ήταν ότι μια σύγκρουση τύπου Χιλής ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά θα οδηγούσε σε μια αναπόφευκτη ήττα. Τα «γεγονότα της Χιλής» είχαν «προαναγγελθεί» έξι χρόνια νωρίτερα από μια πολιτική αυτοκτονία. Ο Τσε Γκεβάρα είχε εγκαταλείψει την Κούβα για τη Βολιβία για να συμμετάσχει σε ένα αντάρτικο που ήταν καταδικασμένο εξαρχής. Στη ζούγκλα θα άφηνε την τελευταία του πνοή.
