Είναι ο μόνος χώρος που αξιοποιείται σε έναν «σιωπηλό» όροφο με ξενοίκιαστα γραφεία και θέα στη Λεωφόρο Συγγρού. Στην ιστοσελίδα της η εταιρεία παρουσιάζεται ως εκπαιδευτικό κέντρο, αναφέρει ότι έχει παραρτήματα σε Θεσσαλονίκη και Πάτρα και ότι έχει στήσει δίκτυο 100 εξωτερικών συνεργατών. Πίσω από την πόρτα όμως περιμένουν μία γυναίκα, μία βιβλιοθήκη και ένας υπολογιστής. Εκεί συλλέγονται τα πρώτα στοιχεία του πελάτη: θέμα, άξονας, βιβλιογραφία (αν υπάρχει) και αριθμός σελίδων. Εκεί εκπονούνται εξ ολοκλήρου πτυχιακές εργασίες φοιτητών επί πληρωμή.
Παρουσιάζομαι ως φοιτητής. Η Χ.Ε., υπεύθυνη του κέντρου, εξηγεί τη διαδικασία ανάθεσης: «Σας λέμε το κόστος και εάν συμφωνείτε ξεκινάμε με προκαταβολή, που είναι το ένα τρίτο της συνολικής τιμής. Μετά μπορούμε να φτιάξουμε έναν σκελετό, να τον δείξετε στον καθηγητή και εφόσον τον εγκρίνει συνεχίζουμε». Η εργασία θα εκπονηθεί από κάποιον εξωτερικό συνεργάτη.
Ρωτάω ποια θα είναι η δική μου εμπλοκή, εάν θα μπορώ να επικοινωνώ με τον συντάκτη της πτυχιακής, εάν θα φανεί ότι δεν την έγραψα εγώ. «Δεν χρειάζεται να κάνετε κάτι εσείς», λέει η υπεύθυνη. «Η επικοινωνία με τον συνεργάτη γίνεται με e-mail. Είναι δύσκολο να μιλήσετε μαζί του», προσθέτει. Και στο τέλος συμβουλεύει: «Εσείς αρκεί να διαβάσετε την εργασία. Ειδικά εάν χρειάζεται παρουσίαση». Το ίδιο απόγευμα μου τηλεφωνεί για την τιμή. Το κόστος για μία εργασία 30 σελίδων για παράδοση τον Σεπτέμβριο είναι 258 ευρώ (συμπεριλαμβανομένου του ΦΠΑ). Η εταιρεία θα κόψει απόδειξη παροχής υπηρεσιών για να καρπωθώ το έργο κάποιου αγνώστου.
Δεν είναι το μόνο γραφείο στην Ελλάδα που αναλαμβάνει εργασίες προπτυχιακών και μεταπτυχιακών φοιτητών. Επικοινωνήσαμε με έξι εταιρείες σαν κι αυτήν: μία στην Καβάλα, μία στο Ηράκλειο Κρήτης και οι υπόλοιπες στην Αττική. Κάποιες από αυτές λειτουργούν παράλληλα ως φροντιστήρια μέσης εκπαίδευσης, μία είναι καταχωρισμένη στον τηλεφωνικό κατάλογο ως κέντρο οικονομικών μελετών, η υπεύθυνη ενός γραφείου δηλώνει διερμηνέας γερμανικών. Κάποιες εταιρείες, πέρα από τις εργασίες, αναλαμβάνουν από διανομή ερωτηματολογίων μέχρι και απομαγνητοφωνήσεις στο πλαίσιο της έρευνας. Και τουλάχιστον μία από αυτές, όπως αναφέρει στην ιστοσελίδα της, παρέχει υπηρεσίες και σε καθηγητές πανεπιστημίου: αναλαμβάνει τη βαθμολόγηση φοιτητικών εργασιών.
«ΣΤΟΧΟΣ Η ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΗ ΑΠΑΤΗ». Ο πρώην υφυπουργός Παιδείας και καθηγητής στο τμήμα Στατιστικής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών Γιάννης Πανάρετος εξηγεί ότι το φαινόμενο δεν αποτελεί λογοκλοπή. Αυτή συμβαίνει μόνο όταν κάποιος οικειοποιείται δουλειά άλλου που είναι διαθέσιμη, χωρίς αναφορά στην πηγή και εν αγνοία του δημιουργού. «Οι φοιτητές που πληρώνουν για να τους γράφουν εργασίας δεν ”κλέβουν” κάτι. Παρουσιάζουν ως δική τους μια δουλειά που έκανε άλλος γι’ αυτούς, εν γνώσει και των δύο για το πώς θα χρησιμοποιηθεί. Είναι οικονομική συναλλαγή με στόχο την ακαδημαϊκή απάτη», επισημαίνει ο κ. Πανάρετος.
Κάποιες από τις εταιρείες στις ιστοσελίδες τους αναφέρουν ότι παρέχουν συμβουλευτική στους φοιτητές για την εκπόνηση των εργασιών. Οπως αποδεικνύεται όμως από την έρευνα των «ΝΕΩΝ», τα γραφεία πτυχιακών δεν περιορίζονται σε ενισχυτικό ρόλο. Σε τηλεφωνικές και αυτοπροσώπως συζητήσεις μαζί τους οι εκπρόσωποι των εταιρειών ξεκαθάρισαν ότι η εργασία θα ετοιμαστεί πλήρως από κάποιον άλλον. «Η δική σας εμπλοκή είναι πολύ σημαντική», μου είπε η Μ.Λ., υπάλληλος φροντιστηρίου στα Σεπόλια. «Εσείς θα πρέπει να διαβάσετε την εργασία και να λύνετε με εμάς πρώτα όποιες απορίες έχετε πριν πάτε στον καθηγητή σας. Εάν πάλι σας ρωτήσει κάτι ο καθηγητής σας μέσω e-mail, το προωθείτε σε εμάς, το απαντάμε εμείς και σας το στέλνουμε. Εάν χρειαστεί και αρχείο PowerPoint για την παρουσίαση το φτιάχνουμε εμείς δωρεάν». Αυτό το φροντιστήριο κοστολόγησε την εργασία που ζήτησα στα 250 ευρώ. Για την ίδια πτυχιακή εργασία φροντιστήριο στην Καβάλα ζητούσε 300 ευρώ. Οι καταθέσεις θα γίνονταν σε λογαριασμούς τραπέζης. Το ίδιο ποσό ζήτησε και το γραφείο του Ηρακλείου Κρήτης.
ΑΥΤΟΙ ΠΟΥ ΠΛΗΡΩΣΑΝ. Ο Ν.Α. είχε πληρώσει 600 ευρώ πριν από μερικά χρόνια για τη δική του πτυχιακή στο ΤΕΙ Καβάλας. Οπως λέει στα «ΝΕΑ», βιαζόταν να την παραδώσει και είχε δώσει σε φροντιστήριο της Θεσσαλονίκης προθεσμία δύο μηνών. Σήμερα εργάζεται στο εξωτερικό, σε αντικείμενο διαφορετικό από αυτό των σπουδών του.
Τετρακόσια ευρώ πλήρωσε πριν από χρόνια και η Γ.Ε. για τη δική της πτυχιακή εργασία στο ΤΕΙ Σχεδιασμού και Παραγωγής Ενδυμάτων στο Κιλκίς. «Τη χρειαζόμουν έτοιμη σε έναν μήνα, αλλά δεν πρόλαβαν. Ζητούσα το όνομα ή το τηλέφωνο της καθηγήτριας που είχε αναλάβει να τη γράψει αλλά αρνούνταν να μου τα δώσουν», λέει. «Τελικά μου έδωσαν 40 σελίδες όταν ξεχρέωσα, αλλά το αποτέλεσμα δεν ήταν καλό. Ηταν λειψή η εργασία. Είχε αυτούσια κομμάτια από το Ιντερνετ, δεν ήταν χωρισμένη σε ενότητες και χρειάστηκε να τη φτιάξω».
Αυτοί οι φοιτητές ανησυχούσαν μήπως τους ανακαλύψουν. Την ίδια αγωνία μοιράστηκα στην τηλεφωνική μας επικοινωνία και με τον υπεύθυνο στο γραφείο του Ηρακλείου. Η συμβουλή του; «Εάν σε ρωτήσει κάτι στην πορεία ο καθηγητής και δεν το ξέρεις καλά πες ότι το έγραψες πριν από δύο μήνες και το ξέχασες», είπε.
Πελατεία και από το εξωτερικό
Τα γραφεία δεν απευθύνονται μόνο σε φοιτητές ελληνικών ΑΕΙ και ΤΕΙ. Ορισμένα αναζητούν πελατεία και μεταξύ Ελλήνων που σπουδάζουν σε πανεπιστήμια της Κύπρου και της Βρετανίας ή σε ιδιωτικές σχολές της Ελλάδας.
Το κόστος της πτυχιακής αρχίζει συνήθως από τα 200 ευρώ και μπορεί να ξεπεράσει τα 1.000 ευρώ