Στην Καστανούσα, ένα χωριό λίγα χιλιόμετρα έξω από την πόλη των Σερρών, οι κάτοικοι κρατούν ζωντανές τις παραδόσεις που έφεραν μαζί τους από τον μακρινό Πόντο. Ενα από τα πασχαλινά έθιμα, ωστόσο, κατέχει τα τελευταία χρόνια ξεχωριστή θέση, τηρείται απαρέγκλιτα από τους κατοίκους της Καστανούσας, λαμβάνοντας μάλιστα διαστάσεις… πασχαλινού αγωνίσματος. Είναι οι αυγομαχίες. Μόνο που δεν πρόκειται για το γνωστό, ελληνικό έθιμο τσουγκρίσματος των αυγών τις ημέρες του Πάσχα, αλλά για έναν ιδιότυπο διαγωνισμό με αυστηρούς κανόνες, μυστικά, νικητές και ηττημένους.

Οι ρίζες του εθίμου των αυγομαχιών χάνονται στην ποντιακή παράδοση, σύμφωνα με την οποία το τσούγκρισμα των αυγών συμβολίζει τη σύγκρουση του καλού με το κακό.

Η προετοιμασία για τις σύγχρονες αυγομαχίες ξεκινούν στα ορνιθοτροφεία και τις φάρμες της περιοχής των Καστανουσών από τον Μάρτιο. Τουλάχιστον έναν μήνα πριν από το Πάσχα οι Σερραίοι ταΐζουν τα κοτόπουλά τους μόνο με σιτάρι, ορισμένοι ακόμη και με… άμμο, για να κάνουν γερά αυγά με σκληρό κέλυφος. Καλαμπόκι και άλλα συναφή αγροτικά εφόδια απαγορεύονται ρητά. Εξάλλου, όσοι συμμετέχουν στο έθιμο θα πρέπει να έχουν μαζί τους αποκλειστικά αυγά κότας και όχι άλλου πουλερικού.

Καθένας από τους σερραίους αυγομάχους έχει στη διάθεσή του έως 30 αυγά, επιλέγοντας τα πιο μεγάλα και μαντεύοντας ότι πρόκειται και για τα πιο ανθεκτικά. Στις αυγομαχίες των Καστανουσών τα πασχαλινά αυγά δεν βάφονται κόκκινα, απλώς βράζονται και τσουγκρίζονται λευκά, όπως τα γέννησαν τα κοτόπουλα. Τη δεύτερη μέρα του Πάσχα, οι κάτοικοι κάθονται σε ειδικούς πάγκους που στήνονται στην πλατεία του χωριού και ξεκινούν το τσούγκρισμα. Νικητής αναδεικνύεται βέβαια αυτός που έχει στο τέλος τα λιγότερα σπασμένα αυγά.

Το έθιμο έλαβε διαστάσεις αγωνίσματος πριν από πολλά χρόνια, όταν μια παρέα παιδιών αποφάσισε να τσουγκρίσει δεκάδες αυγά στην πλατεία του χωριού. Στο πέρασμα των χρόνων, έχει πάρει διαστάσεις αγωνίσματος με απονομή κυπέλλων και πιστοποιητικών. Αμέσως μετά στήνεται πασχαλινό γλέντι στην πλατεία του χωριού.