Αναζήτηση
Με αύξηση κρατικών δαπανών και απεριόριστη παροχή ρευστότητας προσπαθούν να πετύχουν περισσότερη ανάπτυξη οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ιαπωνία, που τυπώνουν ουσιαστικά μεγάλες ποσότητες χαρτονομισμάτων – δολάρια και γεν – για να αντιμετωπίσουν την κρίση και να πετύχουν υψηλότερη απασχόληση. Την ίδια στιγμή η Ευρώπη ακολουθεί αντίθετο δρόμο, αφού εξακολουθεί να επιμένει σε πολιτικές δρακόντειας λιτότητας που δεν αφήνουν την οικονομία να βγει από την ύφεση και δημιουργούν στρατιές ανέργων στη ζώνη του ευρώ.
Η «επανάσταση» αυτή της Ιαπωνίας, που ακολουθεί τα βήματα των ΗΠΑ, ευλογήθηκε και από το ΔΝΤ όπως σημειώνει η «Ρεπούμπλικα», καθώς το Ταμείο αρχίζει σταδιακά να αναθεωρεί τα δόγματα σκληρής λιτότητας που μας είχε συνηθίσει. Η Ουάσιγκτον από την πλευρά της δεν χρειάζεται καν τα εύσημα του Ταμείου, αφού με την πολιτική ποσοστικής χαλάρωσης που ακολουθεί έχει καταφέρει να κρατήσει σε χαμηλά επίπεδα το δολάριο αυξάνοντας την ανταγωνιστικότητά της και απολαμβάνει τρία χρόνια συνεχούς ανάπτυξης αλλά και αύξηση της απασχόλησης. Τώρα την πολιτική αυτή εφαρμόζει και η Ιαπωνία (Japanomics, την ονομάζει η «Ρεπούμπλικα»), με αποτέλεσμα να βουλιάζει το γεν και όλοι στις αγορές να στρέφονται σε αγορές κρατικών ομολόγων της ευρωζώνης μεταξύ των οποίων της Γαλλίας και της Ιταλίας.
ΦΟΒΟΙ ΓΙΑ «ΠΟΛΕΜΟ». Το αποτέλεσμα; Χάνεται η αίσθηση κινδύνου των Ευρωπαίων, επειδή το κόστος δανεισμού των χωρών του ευρώ υποχωρεί ως αποτέλεσμα της ιαπωνικής πολιτικής, υπογραμμίζει η ιταλική εφημερίδα. Επιπλέον, δημιουργείται ο φόβος πως η Ευρώπη μπαίνει σε φάση που θα δει τη Γαλλία να γίνεται μετά την Ιταλία ο νέος μεγάλος ασθενής με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Την ίδια στιγμή, με τις πιέσεις που δέχονται δολάριο και γεν δημιουργείται κίνδυνος να ξεσπάσει παγκόσμιος νομισματικός πόλεμος. Ομως η ΕΚΤ δεν μπορεί ή δεν θέλει να αντεπιτεθεί με αποτέλεσμα το ενιαίο νόμισμα να μένει ισχυρό. Ο μεγαλύτερος κερδισμένος βέβαια από όλα αυτά είναι οι αναπτυσσόμενες οικονομίες και ιδιαίτερα η Κίνα που εξακολουθούν να αναπτύσσονται με γοργούς ρυθμούς.
Αυτός είναι ίσως και ο λόγος που η επικεφαλής του ΔΝΤ Κριστίν Λαγκάρντ μιλώντας την προηγούμενη εβδομάδα στη Νέα Υόρκη προειδοποίησε ότι στον πλανήτη δημιουργούνται οικονομίες τριών ταχυτήτων.
Αφού χαιρέτισε τη ριζοσπαστική προσπάθεια που κάνει η Ιαπωνία να ξεφύγει από 15 χρόνια στασιμότητας, ανέφερε ότι στην πρώτη κλίμακα (ταχύτητα) βρίσκονται οι αναδυόμενες χώρες όπως η Κίνα, στη δεύτερη χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Σουηδία και η Ελβετία που αντιμετωπίζουν λιγότερα προβλήματα και μόλις στην τρίτη η Ευρώπη και η Ιαπωνία. Η Λαγκάρντ δεν παρέλειψε να προειδοποιήσει ότι η πολιτική νομισματικής χαλάρωσης που ακολουθούν σήμερα οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία και η Ευρώπη μπορεί να λειτουργήσουν ως ωρολογιακές βόμβες για τις αναδυόμενες αγορές.
ΔΙΑΦΟΡΕΣ. Σε τι διαφέρει όμως η πολιτική που ακολουθεί σήμερα η Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) και η Τράπεζα της Ιαπωνίας από αυτή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας;
Η ΕΚΤ έχει μειώσει τα επιτόκια του ευρώ στο 0,75% που είναι ιστορικά χαμηλά παρέχοντας ταυτόχρονα αυξημένη ρευστότητα στις τράπεζες, χωρίς ωστόσο να προχωρά σε τεράστιες αγορές ομολόγων ή να τυπώνει χρήμα όπως κάνουν ΗΠΑ και Ιαπωνία. Την ίδια στιγμή οι ευρωπαϊκές χώρες εξακολουθούν να εφαρμόζουν πολύ σκληρά προγράμματα λιτότητας για τη μείωση των ελλειμμάτων και των χρεών.
Οι ΗΠΑ όμως, που έχουν μία κυβέρνηση και μία κεντρική τράπεζα σε αντίθεση με τους ευρωπαίους που έχουν μεν την ΕΚΤ αλλά πολλές κυβερνήσεις με διαφορετικές ανάγκες, δεν δίνουν αυτό το διάστημα τόσο μεγάλη σημασία στη μείωση των ελλειμμάτων όπως κάνουν οι Ευρωπαίοι. Η Fed προχωρά σε μαζικές αγορές κρατικών ομολόγων εδώ και σχεδόν πέντε χρόνια, τροφοδοτώντας ήδη την οικονομία με 1,6 τρισ. δολάρια. Οταν ολοκληρωθεί το σχετικό πρόγραμμα θα έχει πέσει στην οικονομία το ιλιγγιώδες ποσό των 2 τρισ. δολαρίων.
ΡΙΧΝΕΙ 70 ΔΙΣ. ΤΟΝ ΜΗΝΑ. Παρόμοια πολιτική ακολουθεί εδώ και μερικές ημέρες η Ιαπωνία η οποία αποφάσισε να ρίξει στην οικονομία της μέσα στα επόμενα δύο χρόνια 1,4 τρισ. δολ. σε μια προσπάθεια να βγει από 15ετή στασιμότητα και καθεστώς αποπληθωρισμού, με στόχο να οδηγήσει τον πληθωρισμό στο 2% έως το 2015.
Πρακτικά η Τράπεζα της Ιαπωνίας κυρίως μέσω της αγοράς κρατικών ομολόγων θα ρίχνει κάθε μήνα στο σύστημα ποσό που θα αγγίζει τα 70 δισ. δολ., δημιουργώντας σημαντικές πτωτικές πιέσεις στο γεν όπως συμβαίνει σήμερα και με το δολάριο. Αντίθετα το ευρώ εξακολουθεί να παραμένει σε αρκετά υψηλά επίπεδα έναντι των νομισμάτων αυτών.
Πάντως μετά τις αντιδράσεις και τους φόβους που δημιουργήθηκαν από την ανακοίνωση της νομισματικής πολιτικής της Ιαπωνίας, ο επικεφαλής της Τράπεζας Χαρουχίκο Κουρόντα προσπάθησε να καθησυχάσει λέγοντας ότι η χώρα του θα επιδιώξει να πετύχει τον στόχο της αύξησης του πληθωρισμού με «ευέλικτο τρόπο», ώστε να αποφευχθεί η δημιουργία φούσκας. Οπως αποκαλύφθηκε εξάλλου από τα πρακτικά των συνεδριάσεων και της Fed, μέλη του συμβουλίου της αμερικανικής τράπεζας εξέφρασαν αντιρρήσεις και ανησυχίες για την πολιτική που ακολουθεί σήμερα η Fed, που αγοράζει κάθε μήνα ομόλογα και άλλα χρηματοπιστωτικά προϊόντα αξίας 85 δισ. δολαρίων.
