Η κούρσα ανάμεσα στον Μπαράκ Ομπάμα και στον Μιτ Ρόμνεϊ ενόψει των προεδρικών εκλογών του Νοεμβρίου διεξάγεται στήθος με στήθος, όπως δείχνουν οι τελευταίες δημοσκοπήσεις. Οι δύο υποψήφιοι επικεντρώνουν τώρα το ενδιαφέρον τους στούς ισπανόφωνους ψηφοφόρους – στους οποίους πάντως προηγείται ο Ομπάμα. Ο Ρόμνεϊ επανέλαβε χθες τις επιθέσεις του στις οικονομικές επιδόσεις του απερχόμενου Προέδρου και «στο όραμά του για μια κοινωνία με κέντρο την κυβέρνηση», το οποίο περιλαμβάνει «αναδιανομή του πλούτου», κάτι που κάνει τους συντηρητικούς να φρίττουν. «Ο Ομπάμα πηγαίνει προς τη σωστή κατεύθυνση», λέει πάντως ο νομπελίστας της Οικονομίας Τζόζεφ Στίγκλιτς, ο οποίος μίλησε στη «Μοντ» με την ευκαιρία της κυκλοφορίας στα γαλλικά του τελευταίου βιβλίου του με τίτλο «Η τιμή της ανισότητας».

Ποια είναι η κρίση σας για τον οικονομικό απολογισμό του Προέδρου Μπαράκ Ομπάμα;

«Το 2008 βρισκόμασταν σε ελεύθερη πτώση. Με την πολιτική του Ομπάμα η Μεγάλη Υφεση σταμάτησε και το τραπεζικό σύστημα δεν έσκασε. Είμαστε συνεπώς σε μια κατάσταση καλύτερη απ’ ό,τι πριν από τέσσερα χρόνια και απ’ ό,τι θα ήμασταν αν είχε επανεκλεγεί ο πρόεδρος Τζορτζ Μπους. Το σχέδιο ανάκαμψης του Μπαράκ Ομπάμα ήταν πολύ πιο ισχυρό από αυτό του Μπους. Εν τούτοις το σχέδιο αυτό ήταν ανεπαρκές σε μέγεθος και διάρκεια και δεν ήταν πολύ καλά στοχευμένο».

Ο αμερικανός Πρόεδρος αντιμετώπισε επαρκώς το πρόβλημα της στέγης, που ήταν η πηγή της κρίσης;

«Πολύ λίγα μέτρα ελήφθησαν υπέρ των ιδιοκτητών. Περίπου 20%-25% από αυτούς εξακολουθούν να βρίσκονται σε μια κατάσταση όπου η αξία της κατοικίας τους είναι κατώτερη από αυτήν της υποθήκης. Οι τιμές έπεσαν 30%. Περίπου 7 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν ήδη χάσει το σπίτι τους και άλλα 3-4 εκατομμύρια πρόκειται να το χάσουν. Μπροστά σε αυτή την οικονομική και κοινωνική καταστροφή τα προγράμματα αρωγής μόλις που αρχίζουν να είναι αποτελεσματικά. Θα έπρεπε να είχε παρουσιαστεί πολύ γρήγορα ένα πρόγραμμα αναδιάρθρωσης των χρεών και να αλλάξει ο νόμος για την προσωπική χρεοκοπία. Αυτό ήταν ένα μεγάλο λάθος».

Κατηγορούν τον Ομπάμα ότι δεν αναδιάρθρωσε τον χρηματοπιστωτικό τομέα…

«Ο φορολογούμενος έσωσε τις τράπεζες. Σε αντάλλαγμα οφείλαμε να ζητήσουμε από αυτές να επιδείξουν οικονομική και κοινωνική ευθύνη: να δανείζουν στις μικρές επιχειρήσεις, να σταματήσουν την κερδοσκοπία, τις διώξεις κατά των ιδιοκτητών ακινήτων, τις καταχρήσεις στις προμήθειες των πιστωτικών καρτών… Αυτό δεν έγινε. Θα έπρεπε να επιβληθούν στις τράπεζες νέες κανονιστικές ρυθμίσεις. Ο Ομπάμα δεν ήταν πολύ επιθετικός, επειδή ήθελε πρώτα απ’ όλα να σταθεροποιήσει το σύστημα. Επίσης, έχει ένα ταμπεραμέντο βασικά συντηρητικό…».

Μήπως ο Πρόεδρος Ομπάμα επικεντρώθηκε υπερβολικά στη μεταρρύθμιση στην Υγεία;

«Η μεταρρύθμιση στην Υγεία είναι από καιρό, από την εποχή του Τζόνσον, η φιλοδοξία των Δημοκρατικών κυβερνήσεων. Οι Αμερικανοί μόλις που αρχίζουν να συνειδητοποιούν πόσο σημαντικό είναι αυτό το διακύβευμα. Εξάλλου ο Μιτ Ρόμνεϊ, που την είχε απορρίψει, αρχίζει να αλλάζει γνώμη: είπε ότι θα κρατήσει μερικές πλευρές της, αν εκλεγεί. Ο Ομπάμα θα μπορούσε να εξηγήσει καλύτερα στους Αμερικανούς τα οφέλη από αυτή τη μεταρρύθμιση».

Φαίνεστε τελικά απογοητευμένος από τη θητεία του Ομπάμα…

«Η ελπίδα μου και ο σκοπός μου είναι να υιοθετήσει ο Ομπάμα τις ιδέες του βιβλίου μου… Εχει ήδη υιοθετήσει ορισμένες. Το συνέδριο του Δημοκρατικού Κόμματος, για παράδειγμα, συζήτησε το σύστημα των φοιτητικών δανείων. Είναι πάρα πολύ κακό: τα αυξημένα επιτόκια, η αδυναμία να απαλλαγείς από το δάνειο, ακόμη και σε περίπτωση προσωπικής χρεοκοπίας. Αυτά υιοθετήθηκαν από τους Ρεπουμπλικανούς. Πρέπει να αλλάξουμε τη νομοθεσία ώστε οι τράπεζες να πάψουν να εκμεταλλεύονται τους φοιτητές, πολύ περισσότερο που οι σπουδές κοστίζουν ολοένα πιο ακριβά. Μια άλλη ιδέα είναι να φορολογούνται τα κέρδη από το κεφάλαιο όσο και τα κέρδη από την εργασία. Σήμερα φορολογούνται στο μισό. Αυτό ενθαρρύνει την κερδοσκοπία. Μπορούμε να πάρουμε συγκεκριμένα μέτρα για τους ανθρώπους που δημιουργούν την επιχείρησή τους, αλλά δεν πρέπει να ενθαρρύνουμε πλέον αυτούς που κερδοσκοπούν από τα ακίνητα ή από τα ελληνικά δάνεια».