Στους υπουργούς Παιδείας αρέσουν οι νόμοι – πλαίσιο, είναι κάτι σαν προσωπική τους σφραγίδα. Ο υπουργός κ. Αρβανιτόπουλος αποτόλμησε μια βεβήλωση – έσπευσε να τροπολογήσει στη Βουλή τον Ν. 4009, γνωστό ως νόμο Διαμαντοπούλου, λόγω «δυσλειτουργιών».

Στην πραγματικότητα, ο νόμος ήταν ανεφάρμοστος και ανενεργός επί έναν χρόνο, ενώ εκκρεμεί εναντίον του στο ΣτΕ προσφυγή από όλα τα πανεπιστήμια της χώρας λόγω αντισυνταγματικότητας. Οι τροπολογίες δεν αίρουν αυτό το δεδομένο ούτε τροποποιούν την ουσία του. Επιχειρούν να του προσδώσουν επίφαση ακαδημαϊκότητας και δημοκρατικότητας, για να γίνει αποδεκτός. Δημοκρατία, βέβαια, a la carte, όπως την εννοεί ο υπουργός με επιστολική και ταξινομική ψήφο και – short list – υποψηφίους δεν γνωρίζαμε μέχρι σήμερα. Κι όλα αυτά, γιατί;

Για να μπει αξιοκρατικό χέρι στα κεκτημένα συμφέροντα μιας γνωστής συντεχνίας ανίκανων επιστημονικά καθηγητών να αποδεχθεί «έναν νόμο υπόδειγμα διεθνώς», όπως μας είπε ο Γ. Παπανδρέου στη Βουλή.

Ποια είναι τα κεκτημένα και συμφέροντα της συντεχνίας; Οι άθλιοι μισθοί τους; Η υποχρηματοδότηση των πανεπιστημίων με περικοπές 50%-70%, οι ελλείψεις στα εργαστήρια, στις βιβλιοθήκες, στη σίτιση – στέγαση, στη θέρμανση, το κούρεμα των αποθεματικών κατά 97,8 δισ. ή η έλλειψη προσωπικού που καθιστά αδύνατη την υλοποίηση των προγραμμάτων σπουδών;

Οι τροπολογίες δεν αλλάζουν την πεμπτουσία του Ν. 4009, ο οποίος δεν έχει να κάνει σε τίποτα με την εκπαίδευση. Πρόκειται για μία καθαρά οικονομική υπόθεση – διπλής όψεως. Πρώτον, το κράτος αποσύρεται από την υποχρέωσή του να παρέχει δωρεάν δημόσια τριτοβάθμια εκπαίδευση και τη μεταφέρει στους ώμους των πολιτών. Δίδακτρα παντού! Δεύτερον, η τριτοβάθμια εκπαίδευση γίνεται μια εξαιρετικά κερδοφόρα αγορά προϊόντων εκπαίδευσης, στα οποία θα έχουν πρόσβαση οι προνομιούχοι.

Παράλληλα διαλύονται τα ελληνικά πτυχία, κατακερματίζεται η επιστημονική γνώση για να γίνει κατάρτιση με τους δύο κύκλους σπουδών, με πιστωτικές μονάδες και συνεχείς πιστοποιήσεις. Καινοφανείς θεσμοί όπως η διά βίου μάθηση, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση και η επιμόρφωση μετατρέπουν τη μόρφωση σε επιχείρηση καθαρά εργαλειακή, σε αγχωτική αναζήτηση του δήθεν χρήσιμου. Στη βάση της γενικευμένης κρίσης και ανεργίας, οι φοιτητές απομονωμένοι, ανασφαλείς και έντρομοι κινούνται και αυτοί χρησιμοθηρικά για να εξασφαλίσουν μια θέση στον ήλιο.

Ο νέος άνθρωπος καλείται να περάσει όλη του τη ζωή «εκπαιδευόμενος» προκειμένου να αποκτά συνεχώς δεξιότητες που, όπως ομολογεί η επίτροπος της ΕΕ Βίβιαν Ρέντιγκ, δυστυχώς απαξιώνονται το πολύ μέσα σε μια πενταετία. Αυτό είναι αποτέλεσμα της εκπαίδευσης της αμάθειας, δηλαδή κατακερματισμός της γνώσης και εκπληροφόρηση.

Η Θεανώ Φωτίου είναι καθηγήτρια στο ΕΜΠ, βουλευτής και τομεάρχης Παιδείας του ΣΥΡΙΖΑ