Στην Ουρανούπολη έφτασα βράδυ. Κοιμήθηκα και το ξημέρωμα με το πρώτο καραβάκι πέρασα στο Αγιον Ορος. Βιάζομαι. Πριν φτάσω στη Δάφνη – το κεντρικό «λιμάνι» του Ορους – πάνω στο πλοίο, συνάντησα έναν ασκητή. Μπαλωμένα ρούχα, σκληρά χέρια, μαύρα νύχια. Νύχια θηρίου, πρόσωπο Αγίου. Ισως ο μόνος άγιος που συνάντησα στο Ορος.

Ενας νεώτερος μοναχός που τον συνόδευε μου εξήγησε ότι ζει μόνος του σε μια σπηλιά. Τρώει φρούτα, ντομάτες και ψωμί, που του τα πάνε δυο φορές την εβδομάδα από το μοναστήρι. «Είχε να βγει από το Ορος 35 χρόνια, αλλά μια αρρώστια μάς ανάγκασε να τον πάμε με το ζόρι στη Θεσσαλονίκη».

Κάθε φορά που δέναμε σε μια προβλήτα, έτρεχα να φωτογραφίσω και μετά γυρνούσα δίπλα του. Κάποια στιγμή τον έχασα. Μιλάμε τώρα για τον Σεπτέμβριο του 2004. Από τότε ξαναμπήκα στο Ορος άλλες δυο φορές. Την αναζήτησα τη σπηλιά του, αλλά δεν τη βρήκα. Ισως οι οδηγίες που μου είχε δώσει ο νεαρός μοναχός να ήταν λάθος. Ισως να μην τις συγκράτησα σωστά.

Την τελευταία φορά στις Καρυές ένας γέροντας με ρώτησε αν ξέρω πού αποθηκεύει το κινητό του τα HD φιλμάκια που τραβάει. Η τεχνολογία τα έχει αλλάξει όλα στο Ορος. Οχι ότι δεν θα έπρεπε, αλλά πώς συνδυάζει κανείς την μοναστηριακή ζωή με το «πάντα παρών» του κινητού; Αλλά τι σας λέω τώρα. Το Αγιον Ορος, η πολιτεία των ανδρών, έχει σημαντικότερα ερωτήματα για όλους.

Ο πλούτος της γης

«Είχα ένα μικρό τσεκούρι», διαβάζω. «Με αυτό έκοβα πεύκα και πουρνάρια. Και ύστερα τα τεμάχιζα για καυσόξυλα. Καμιά φορά φύτευα κιόλας. Ελιές. Πιο συχνά μηλιές και αμυγδαλιές. Ή λαχανικά ή πράσο και σκόρδο. Και χαιρόμουν για τον πλούτο της γης. Οπως ένας κοσμικός χαίρεται για το χρήμα»

«Τα πολλά τα λόγια είναι φτώχεια»

«Ξέρω χιλιάδες παροιμίες» με αιφνιδίασε ο γέροντας Ιωακείμ. «Εξομολόγος αλλά «επιεικής με τους ανθρώπους» μου διευκρινίζει. Σώμα γέρου αλλά μάτια νέου. Ποια είναι η αγαπημένη σας, τον ρωτώ. «Των φρονίμων ολίγα. Είναι αυτό που λέτε εσείς στη δημοτική, τα πολλά τα λόγια είναι φτώχεια. Λίγα λόγια να λέμε και καλά, σοφά κι ωφέλιμα»

Τα «πουρναρόψαρα»

Στα μοναστήρια ακόμη και το Πάσχα δεν τρώνε κρέας. Μόνο ψάρι. Σε σκήτες όμως και κελιά θα βρεις μοναχούς να «κρεατοφαγούν». «Είναι άρρωστοι και έχουν ευλογία», θα σου δικαιολογηθούν. Σε μια πλαγιά του Αθω είχα ανακαλύψει κάποτε μια μικρή φάρμα με αγριογούρουνα. Την έχω φωτογραφίσει κιόλας. «Πουρναρόψαρα» μου τα σύστησε ο μοναχός που με συνόδευε

Οι πειρασμοί

Μπορεί να ζήσει ένας άντρας ευτυχισμένος χωρίς γυναίκα, συνηθίζω να ρωτάω τους μοναχούς. «Οι πειρασμοί πάντα έρχονται» μου απαντάει ο μοναχός Αρτέμιος, 39 χρόνια στο Ορος (μπήκε στα 16 του). «Αλλά όλα ξεπερνιούνται όταν ο μοναχός έχει καθαρή εξομολόγηση και υπακοή στον γέροντά του. Η ταπείνωση με τα χρόνια σε κάνει άσαρκο»

Η απόφαση

Ο Μελίτων ήρθε στο Ορος 18 ετών για να προσκυνήσει και έμεινε. Της μάνας του το είπε τηλεφωνικά ότι θα γίνει καλόγερος. «Το σεβάστηκε αλλά δεν το ξεπέρασε ποτέ. Ημουν ο μικρότερός της. Ακόμη και τώρα, όταν με ακούει στο τηλέφωνο, κλαίει». Στο κελί του ο Μελίτων ζει με έναν σκύλο. Και με βότανα φτιάχνει κρέμες που θεραπεύουν πληγές