Ενεργειακά αυτόνομη, και χωρίς τις ακριβές παλαιές πετρελαϊκές μονάδες της ΔΕΗ, μπορεί να γίνει τα επόμενα χρόνια η Κρήτη εφόσον υλοποιηθούν τα επενδυτικά σχέδια για την υποβρύχια διασύνδεσή της με τη Πελοπόννησο και αξιοποιηθεί έτσι το πλούσιο αιολικό και ηλιακό δυναμικό.

Το σύνολο των πράσινων επενδυτικών σχεδίων που έχουν εγκριθεί μέχρι τώρα, δηλαδή διαθέτουν άδειες παραγωγής, υπερβαίνει τα… 5.000 MW, όταν το νησί σήμερα δεν έχει σε λειτουργία παρά 200 MW ΑΠΕ, κυρίως αιολικών, και εξαρτάται κατά 95% για την τροφοδοσία του σε ρεύμα από τις παλαιές και πανάκριβες μονάδες πετρελαίου της ΔΕΗ.

Σε τελική ευθεία έχουν μπει πράσινες επενδύσεις άνω των 5 δισ. ευρώ. Η μερίδα του λέοντος αφορά τα δύο μεγάλα σχέδια που την Τρίτη εντάχθηκαν στο fast track, των ομίλων Τέρνα Ενεργειακή και Elica Group, με σκοπό την κατασκευή αιολικών πάρκων διάσπαρτων στους ορεινούς όγκους και των τεσσάρων νομών της Κρήτης, από τα οποία θα παράγεται συνολικά ενέργεια άνω των 2.000 MW που θα πωλείται μέσω υποθαλάσσιων καλωδίων στην ηπειρωτική χώρα.

Αν σε αυτά προστεθούν οι επενδύσεις σε ηλιοθερμικά που συγκεντρώνονται λόγω της υψηλής ηλιοφάνειας κυρίως στον Νομό Λασιθίου, όπως το πάρκο που δρομολογείται από τη Motor Oil Hellas και τη γερμανική Nur Energy (Nur- Moh) κοντά στον Αθερινόλακκο με 21.000 κάτοπτρα, αλλά και οι πολλοί υβριδικοί σταθμοί που έχουν πάρει άδειες (συνδυασμός παραγωγής αιολικής και υδροηλεκτρικής ενέργειας), γίνεται γιατί πολλοί θεωρούν πως η Κρήτη έχει τις προοπτικές να γίνει το πρώτο μεγάλο πράσινο νησί της Μεσογείου.

Το υποβρύχιο καλώδιο. Ποια είναι η βασική προϋπόθεση για να γίνουν οι πράσινες επενδύσεις στο νησί; Το καλώδιο διπλής ροής για τη διασύνδεση με το εθνικό ηλεκτρικό σύστημα. Μια επένδυση που εξαγγέλλεται εδώ και χρόνια από την Πολιτεία, προκειμένου οι μονάδες παραγωγής της ηπειρωτικής χώρας να τροφοδοτούν το νησί με ενέργεια και οι πράσινοι παραγωγοί της Κρήτης να μπορούν να πωλούν την παραγόμενη ενέργεια στο ηλεκτρικό σύστημα της χώρας.

Μόνο έτσι η Κρήτη θα λύσει το μόνιμο ενεργειακό πρόβλημα που αντιμετωπίζει, κάτι που δεν επιτυγχάνεται με τις παλαιού τύπου μονάδες ντίζελ της ΔΕΗ στο νησί, με φυσικό επακόλουθο τα συχνά μπλακάουτ ειδικά τα καλοκαίρια. Παράλληλα θα απαλλαγούν οι καταναλωτές από το βαρύ φορτίο των χρεώσεων για υπηρεσίες κοινής ωφέλειας, δηλαδή του ποσού που υποχρεούνται να καταβάλουν μέσω των τιμολογίων τους όλοι οι καταναλωτές της χώρας για να επιδοτούνται τα χαμηλά τιμολόγια στα οποία διαθέτει η ΔΕΗ το ρεύμα στα νησιά. Μόνο για την Κρήτη, το ποσό αυτό ισούται με 350 εκατ. ευρώ ετησίως, δηλαδή 50% του συνόλου των 700 εκατ. ευρώ στο οποίο διαμορφώνεται το κόστος υπηρεσιών κοινής ωφέλειας για όλα τα νησιά.

Το έργο της διασύνδεσης Κρήτης – Πελοποννήσου και έως την Αττική θα αναλάβει, σύμφωνα με όσα είπε στη Βουλή ο υφυπουργός Ενέργειας Γ. Μανιάτης, είτε ο διαχειριστής του συστήματος είτε ιδιώτες επενδυτές ΑΠΕ που έχουν λάβει ή θα λάβουν άδειες παραγωγής στην Κρήτη.

Οσο για τα σχέδια των ομίλων Τέρνα Ενεργειακή και Elica Group, προβλέπουν συστοιχίες 33 και 39 αιολικών πάρκων αντίστοιχα, κατά μήκος και των τεσσάρων νομών του νησιού και μεταφορά της παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας μέσω υποβρύχιου καλωδίου από τον Νομό Ηρακλείου προς την Πελοπόννησο. Το μεν πρώτο έργο έχει προϋπολογισμό 2,46 δισ. ευρώ, ενώ το δεύτερο 1,99 δισ. ευρώ. Σαφή χρονοδιαγράμματα για την υλοποίησή τους δεν υπάρχουν αφού όλα εξαρτώνται από τις υπηρεσίες που θα κληθούν να εγκρίνουν τις περιβαλλοντικές άδειες. Η έναρξη των έργων εξαρτάται από το πόσο γρήγορη θα είναι η διαδικασία του fast track. Πάντως για την κατασκευή τους απαιτούνται γύρω στα τρία χρόνια.

Τα ηλιοθερμικά. Το άλλο μεγάλο στοίχημα για τη Κρήτη είναι τα ηλιοθερμικά πάρκα. Τουλάχιστον δύο μεγάλες τέτοιες επενδύσεις δρομολογούνται στον Νομό Λασιθίου. Η πρώτη της Solar Power Plant Lassithi, γερμανικών συμφερόντων και ισχύος 70 MW, εντάχθηκε προ ημερών στο fast track, και η δεύτερη των ομίλων Motor Oil- Nur σε έκταση 1.000 στρεμμάτων και ισχύος 38 MW.