Για να γίνει κάποιος καπετάνιος, σύμφωνα με στελέχη του υπουργείου Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας και Ναυτιλίας, έχει δυο επιλογές: είτε από τα Ναυτικά Λύκεια είτε μέσω Πανελλαδικών Εξετάσεων. Οι απόφοιτοι των Ναυτικών Λυκείων (με κατεύθυνση πλοίαρχοι ή μηχανικοί), αφού παρακολουθήσουν προγράμματα στην Ακαδημία του Εμπορικού Ναυτικού στον Ασπρόπυργο, μπορούν στη συνέχεια να μπαρκάρουν.

Ωστόσο, όπως λένε από το υπουργείο, αυτοί δεν είναι ναυτικοί πλήρους εξέλιξης καθώς μπορούν να φθάσουν – έπειτα από σχετική εμπειρία 1-2 χρόνων – έως τον βαθμό τού β’ πλοίαρχου και του β’ μηχανικού. Ναυτικά Λύκεια υπάρχουν για παράδειγμα στο Αιγάλεω, στον Πειραιά, στην Κάλυμνο και τη Χίο.

Ναυτικός πλήρους εξέλιξης γίνεται κάποιος μόνο αν φοιτήσει στις Ακαδημίες του Εμπορικού Ναυτικού. Η είσοδος σε αυτές γίνεται είτε μέσω Πανελλαδικών είτε εκτός Πανελλαδικών. «Επειδή οι ανάγκες είναι πολύ μεγάλες και δεν καλύπτονται από τις Πανελλαδικές, η είσοδος στις Ακαδημίες γίνεται και μέσω μορίων.

Λαμβάνεται υπόψη ο βαθμός του απολυτήριου, η γνώση των αγγλικών κι αν υπάρχει θαλάσσια υπηρεσία», αναφέρουν από το υπουργείο.

Η φοίτηση περιλαμβάνει έξι θεωρητικά εξάμηνα και δυο πρακτικά επί του πλοίου. Είναι το λεγόμενο σύστημα «σάντουιτς». Ο σπουδαστής παρακολουθεί ένα θεωρητικό εξάμηνο και στη συνεχεία περνάει έξι μήνες πάνω σε καράβι όπου πληρώνεται.