Αναζήτηση
Ο Ντέιβιντ Μπάουι που γιόρτασε τα 65 του χρόνια στις 8 Ιανουαρίου, συνεχίζει να κρατάει τις αποστάσεις του από τα τρέχοντα. Ή, για να τα λέμε πιο σωστά, είναι παρών με τον δικό του τρόπο – με τον ίδιο τρόπο που ήταν άλλωστε πάντα κοντά μας, κάπως απόμακρος και αινιγματικός. Σε τροχιά δική του γύρω από τον πλανήτη της μουσικής που έχει πολλά από τα χαρακτηριστικά του «Λευκού Δούκα», ή «Μέιτζορ Τομ», ή «Ζίγκι Στάρνταστ», ή «Ανθρώπου που πούλησε τον κόσμο». Ολα αυτά και άλλα που είναι ο Μπάουι στη μουσική ζωή του, ένα πλάσμα για μελέτη τόσο από τους γκουρού της ποπ κουλτούρας και τους μουσικοκριτικούς όσο και από συναδέλφους του Στίβεν Χόκινγκ – γιατί όχι και από τον ίδιο τον Χόκινγκ των μυστηρίων του Σύμπαντος.
ΠΡΩΤΟΠΟΡΟΣ. Στον Μπάουι δεν ταιριάζει η νοσταλγία. Το φλας μπακ και τα ειδικά αφιερώματα (ακόμη και για εκείνους που δεν πίστευαν ότι θα κατάφερνε να φτάσει σε τέτοια ηλικία, στηρίζοντας τις δυσοίωνες εκτιμήσεις τους στην ακραία ζωή και τα παρανοϊκά χρόνια των ναρκωτικών) δεν έχουν και πολλή σχέση με αυτό που ο Μπάουι έκανε πάντα. Να είναι μπροστά και άλλοι να ακολουθούν. Μουσική και εικόνα, θεατρικές εμφανίσεις, έντονο μακιγιάζ, πρόκληση. Ενας κόσμος εκκεντρικός, ακόμη και για τα δεδομένα της μουσικής σκηνής της δεκαετίας του ’70.
Το μιούζικαλ που λέγεται ότι θα κάνει πρεμιέρα τον Μάρτιο στο Λονδίνο με τον τίτλο «Heroes: The Musical» και θα βασίζεται στα τραγούδια του, θα είναι κάτι που σίγουρα, όπως είπαν, θα ταιριάζει γάντι στην εποχή. Και αν σκεφτεί κανείς πως ο Μπάουι δεν δίνει άδεια να χρησιμοποιηθούν τα τραγούδια του, σημαίνει ότι θα είναι κάτι ιδιαίτερο. Και μπορεί να ήταν, δηλαδή, αλλά μόλις τις προάλλες, από την πλευρά του καλλιτέχνη ανακοινώθηκε πως καμία άδεια δεν δόθηκε και σε τίποτε δεν έχει συμφωνήσει εκείνος.
Οπως και να έχει ο «θησαυρός», τα τραγούδια, μένει ακόμη κλειδωμένος. Προς το παρόν είναι μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης για όλους όσοι τσιμπολογούν ιδέες και πιάνουν νήματα για να πλέξουν σε δικές τους μουσικές. Οταν ο Μπάουι έγραφε το «Hunky Dory» και το θρυλικό «Station to Station», το «Diamond Dogs» ή το «Scary Monsters Super Creeps» στα ’80s που είχε πέσει, τότε, σε ένα τείχος από αντιρρήσεις και όχι και τόσο ευγενικές κριτικές, ουσιαστικά μιλούσε για το μέλλον και τις υπερηχητικές δυνάμεις του. Και το έκανε με τη συναισθηματική ακρίβεια των στίχων του. Με εγγύτητα και μια παράξενη ψυχρή ζεστασιά.
Κάποια στιγμή – στη δεκαετία του ’90 ήταν – οι «πιστοί» του Μπάουι έπαθαν ένα μικρό σοκ, ακούγοντάς τον να δηλώνει πως δεν επιθυμεί στο εξής να παίζει τις παλιές του επιτυχίες. Με άλλα λόγια ό,τι ακούσατε από το Aladdin Sane, ακούσατε – δεν έχει άλλο. Βέβαια άλλαξε γνώμη και επέστρεψε στα παλιά του, αυτά που παίζουν με αφοσίωση τα ραδιόφωνα, αυτά τουλάχιστον που εξακολουθούν να έχουν καλο γούστο. Ο Μπάουι των διαφορετικών στυλ είναι παρών σε όλο το φάσμα της μουσικής σκηνής σήμερα. Η Lady Gaga τον αναφέρει στις πρώτες, βασικές της επιρροές – ενώ την ίδια στιγμή οι πιο ψαγμένοι, που ανεβάζουν τα καινούργια τους στο Ιντερνετ, δείχνουν τους δεσμούς τους σταθερά με εκείνον.
Ηταν άλλωστε ο Ντέιβιντ Μπάουι ένας από τους πρώτους καλλιτέχνες της μουσικής που αγκάλιασαν την τεχνολογία. Κάνοντας ένα σαρωτικό fast forward, πολύ νωρίς – όταν ακόμη ολόκληρη η δισκογραφία ένιωθε δέος και πανικό μπροστά στις εξελίξεις, είδε τη μουσική σαν το ηλεκτρικό ρεύμα που θα ρέει πατώντας απλώς έναν διακόπτη. On και Off. Την εποχή των ψηφιακών κυκλοφοριών και των «αόρατων» δίσκων ο Μπάουι θα μπορούσε να κάνει άνετα παιχνίδι.
Εβγαλε όμως το τελευταίο του άλμπουμ το 2003, ήταν το «Reality», και από τότε έχει αποσυρθεί – μάλλον αυτή είναι η σωστή λέξη για να περιγράψει κανείς την κατάστασή του.
Για τους νεότερους που χρειάζονται εξοικείωση και έναν καλό οδηγό στο έργο του, το περιοδικό «Uncut» (που κρατάει πάντα σε επαφή τη νέα γενιά με τους παλαιότερους καλλιτέχνες) κυκλοφόρησε -ένα ακόμη Μπαουικό αφιέρωνα, μια εφαρμογή για iPad, ένα τουρ στις πέντε
δεκαετίες της καριέρας του.
Στα χρόνια του Βερολίνου, στο Heroes και στο Low, στις καινοτομίες, στα μουσικά στυλ που άλλαζε και τους χαρακτήρες που δημιουργούσε. Το φλερτ του με το ακραίο και το σοκαριστικό και την εντελώς διαφορετική διάσταση που έδωσε στην ποπ κουλτούρα ξεκινώντας και αυτός, όπως και τόσοι άλλοι, από τον Ελβις Πρίσλεϊ και τον Λιτλ Ρίτσαρντ και φτάνοντας στο Διάστημα. Η περιπλάνηση στα τραγούδια του δεν εξαντλείται. Από το «Changes» στο «Kooks», από το «The man who sold the world» στο «All the madmen», από το «Scary monsters» στο «Fashion» και όλα αυτά που σε κάνουν πολύ σοβαρά να σκεφτείς πως η μουσική που ακούμε σήμερα δεν θα ήταν αυτή που ακούμε σήμερα αν ο κ. Ντέιβιντ Μπάουι δεν είχε κάνει τη συγκεκριμένη διαδρομή.
Με τον έναν τρόπο, ή τον άλλο, φαίνεται πως όλος ο πλανήτης της μουσικής – και των τεχνών – είναι συνδεδεμένος με τον Μπάουι που ακόμη και απέχοντας, εμπνέει.
Στο πέρασμά του μάλιστα από το σινεμά «έγραψε» ρόλους που έγιναν σημεία αναφοράς, όπως το θρίλερ «The Hunger» με την Κατρίν Ντενέβ (οι βρικόλακες της μόδας σε τηλεόραση και σινεμά του οφείλουν πολλά) και το «Καλά Χριστούγεννα κύριε Λόρενς»» του Ναγκίσα Οσίμα με τον Ριουίκι Σακαμότο. Στο σινεμά επίσης τον ακολούθησε ο γιος του Ντάνκαν Τζόουνς με κινηματογραφικό ντεμπούτο την ταινία «Moon». Η ταινία άρεσε πολύ, έκανε αίσθηση και έβαλε τον νεαρό στον κύκλο των νέων σκηνοθετών από τους οποίους φαίνεται πως έχουμε να περιμένουμε πολλά.
ΖΩΝΤΑΝΗ ΙΣΤΟΡΙΑ. Λίγες εμφανίσεις εδώ κι εκεί, αρκετές με τη σύζυγό του το μοντέλο Ιμάν και σποραδικές συναυλίες ειδικά μετά την εγχείρηση καρδιάς, στην οποία υποβλήθηκε, ή κυκλοφορίες – και επανακυκλοφορίες όπως αυτή του «Space Oddity» στην 40ή επέτειο από την προσσελήνωση που όμως σε βάζουν στον πειρασμό να σκεφτείς πως θα ήταν ωραία να είχε ένα καινούργιο άλμπουμ.
Ας πει ποιος δεν το σκέφτηκε, όταν πριν από λίγες ημέρες είδε την εμφάνισή του – που πρόβαλε σαν δώρο Χριστουγέννων το BBC – από τη θρυλική εκπομπή «Top of the Pops» του 1973 – υλικό που ήταν χαμένο μέχρι σήμερα και βγήκε για πρώτη φορά – όπου ο Ντέιβιντ Μπάουι μαζί με τους Spiders Of Mars λέει το «Jean Genie». Τέσσερα λεπτά συγκλονιστικής ποπ ιστορίας.
