Αναζήτηση
Το «Γυναικείο κεφάλι» φιλοτεχνήθηκε από τον Πάμπλο Πικάσο το 1939 κι αποτελεί δωρεά του καλλιτέχνη στον ελληνικό λαό, τιμητική προσφορά για τη γενναία αντίστασή του κατά τη διάρκεια της ναζιστικής Κατοχής. Ο πίνακας διαστάσεων 56×40 εκ. απεικονίζει την Ντόρα Μάαρ, τη μούσα του Πικάσο κατά την περίοδο 1936-1943.
«Δεν πρόκειται για το καλύτερο πορτρέτο της Ντόρα Μάαρ που έχει ζωγραφίσει ο Πικάσο», είπε στα «ΝΕΑ» η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Είναι όμως μοναδικό καθώς στην πίσω όψη του φέρει αφιέρωση για τον ελληνικό λαό».
Στην πίσω όψη του ο πίνακας γράφει «Για τον ελληνικό λαό, φόρος τιμής από τον Πικάσο, Παρίσι, Μάιος 1946» και λίγο πιο κάτω φέρει την υπογραφή του καλλιτέχνη και την ημερομηνία δημιουργίας του: 14.10.39.
Το συγκεκριμένο έργο αποτελεί έναν από τους 46 πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, χαρακτικά, γλυπτά και 110 χειρόγραφα σημαντικών γάλλων δημιουργών και διανοουμένων του 20ού αιώνα που συγκεντρώθηκαν πριν από 66 και πλέον χρόνια από τον ένθερμο φιλέλληνα Ροζέ Μιλιέξ και τη σύντροφό του Τατιάνα Γκρίτση-Μιλιέξ σε μια προσπάθεια να βοηθήσουν την ελληνική Αντίσταση και τα οποία χαρακτήριζε ο γάλλος λόγιος, φιλέλληνας και μέλος της Ακαδημίας Αθηνών ως «το συλλογικό ερωτικό γράμμα της Γαλλίας προς τον ελληνικό λαό».
Ο πρώτος καλλιτέχνης που ανταποκρίθηκε στην έκκλησή του ήταν ο Αντρέ Φουζερόν που προσέφερε το 1942 ένα χειρόγραφο κείμενο και ένα υπογεγραμμένο έργο του. Τον ακολούθησαν ο Ανρί Ματίς, ενώ η συμμετοχή του Κριστιάν Ζερβός έπαιξε καθοριστικό ρόλο ώστε να δημιουργηθεί μια σημαντική συλλογή 28 πινάκων.
Ανάμεσα σε εκείνα τα έργα – εκτός από εκείνο του Πικάσο – ήταν η λιθογραφία του Μπρακ «Απόλλων», με τον θεό πάνω στο άρμα του. Στο πλάι ο καλλιτέχνης είχε χαράξει με ελληνικά γράμματα τη λέξη «φως» την οποία φιλοτέχνησε ειδικά για την περίσταση, το πρόσωπο της «Αντίστασης», ένα κεφάλι με αδρές γραμμές που παραπέμπει στις αρχαίες τραγικές μάσκες διά χειρός Μασόν, αλλά και έργα που υπέγραφαν οι Μπονάρ, Πικαμπία κ.ά.
Η πρώτη τους παρουσίαση έγινε τον Απρίλιο του 1949 στο Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών και ακολούθησε έκθεση στην Εθνική Πινακοθήκη το 1980, ενώ την ευκαιρία να τα δει είχε και το κοινό της Πάτρας, της Θεσσαλονίκης και της Κέρκυρας.
Ποιο μπορεί λοιπόν να ήταν το κίνητρο του δράστη δεδομένου πως ένα τέτοιο έργο δεν είναι δυνατόν να βγει στην αγορά; «Τρεις λόγοι μπορεί να οδήγησαν στην κλοπή», εκτιμά η διευθύντρια της Εθνικής Πινακοθήκης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα. «Πρώτον η άγνοια. Δεύτερον μπορεί να είναι κλοπή – παραγγελία. Τρίτον, ίσως ο δράστης να έχει ως σκοπό τον εκβιασμό, να μας ζητήσει χρήματα δηλαδή για να μας επιστρέψει το έργο».
H κλοπή έγινε από νωρίς χθες είδηση στις μεγάλες ειδησεογραφικές ιστοσελίδες του εξωτερικού με τις ισπανικές «El Mundo» και «Εl Pais» να προηγούνται χρονικά και να δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον λόγω της απώλειας του έργου του συμπατριώτη τους Πάμπλο Πικάσο, ενώ αργότερα πήραν τη σκυτάλη ανάμεσα σε άλλους το BBC, «Telegraph» και η «Monde».
