Εφυγε από τη ζωή ο πρώτος πρόεδρος της ΠΓΔΜ Κίρο Γκλιγκόροφ, ο οποίος συνέδεσε το όνομά του με τις σημαντικότερες στιγμές της χώρας του, από την ανεξαρτησία της μέχρι το εθνικιστικό παραλήρημα του Νίκολα Γκρούεφσκι, το οποίο απαξίωσε το 2010 δηλώνοντας ότι οι Σκοπιανοί είναι Σλάβοι κι έφθασαν στην περιοχή μετά τον Μέγα Αλέξανδρο.

Ο πρώτος πρόεδρος της ΠΓΔΜ απεβίωσε το βράδυ της Κυριακής σε ηλικία 95 ετών κλείνοντας τον κύκλο μιας πολυτάραχης ζωής στην πολιτική σκηνή της χώρας του. Γεννημένος το 1917 στο Στιπ, σπούδασε νομικές επιστήμες και ζούσε στο Βελιγράδι μέχρι το 1990, όταν εκλήθη στα Σκόπια για να ηγηθεί καθώς διαλυόταν η πρώην Γιουγκοσλαβία.

Εξελέγη πρώτη φορά πρόεδρος της ΠΓΔΜ τον Ιανουάριο του 1991 από τη Βουλή της χώρας και επανεξελέγη το 1994 με εκλογές. Παρέμεινε πρόεδρος της χώρας μέχρι το 1999 έχοντας ολοκληρώσει δύο θητείες και αποχώρησε από το προεδρικό αξίωμα σε ηλικία 82 ετών. Αίσθηση είχαν προκαλέσει οι δηλώσεις που έκανε τον Ιούλιο του 2010, «αδειάζοντας» την εθνικιστική προπαγάνδα του Νίκολα Γκρούεφσκι. «Είμαστε Σλάβοι και ήρθαμε στην περιοχή μετά τον Μέγα Αλέξανδρο», είχε πει, ενώ καυτηρίαζε τα περί απογόνων του Μεγάλου Αλεξάνδρου λέγοντας χαρακτηριστικά: «Σιγά σιγά θα πούμε πως και οι πρωτόπλαστοι ήταν Μακεδόνες».

Σάλος είχε προκληθεί στα ελληνικά και στα σκοπιανά ΜΜΕ όταν αποκαλύφθηκε ότι το 1993 εξωθεσμικά στελέχη της ελληνικής κυβέρνησης επιχείρησαν να τον εξαγοράσουν με ένα εκατομμύριο δολάρια. Τα τελευταία χρόνια της ζωής του ο Γκλιγκόροφ ενίσχυε τα σενάρια δωροδοκίας του με ενδιάμεσο τον στρατηγό Γρυλλάκη μιλώντας για προσφορά βαλίτσας με μετρητά, ένα χρυσό ρολόι Ρόλεξ κι έναν αρχαίο αμφορέα μεγάλης αξίας.

«Παρά τις κατά καιρούς πληροφορίες, εικασίες και φήμες περί διάθεσης επίλυσης του ζητήματος της ονομασίας από τον Γκλιγκόροφ και τις κατά καιρούς δημόσιες δηλώσεις του, ουδέποτε στοιχειοθετήθηκε τέτοια διάθεση», σημειώνει στα «ΝΕΑ» ο πρέσβης επί τιμή Χρήστος Ζαχαράκις, γνώστης του Σκοπιανού, ο οποίος το χειρίστηκε και ως μόνιμος αντιπρόσωπος της Ελλάδας στον ΟΗΕ και συμμετείχε στις διαπραγματεύσεις για την ονομασία. Ο Χ. Ζαχαράκις είχε συναντήσει προσωπικά τον αποβιώσαντα πρόεδρο της ΠΓΔΜ μόνο μια φορά, αλλά γνώριζε καλά το δεξί του χέρι, που ήταν και διαπραγματευτής για την ονομασία, τον Ιβάν Τορσέφσκι. «Ουδέποτε δέχθηκε επίλυση και αυτό άλλωστε φάνηκε και όταν αποχώρησε από την προεδρία, γιατί οι θέσεις δεν άλλαξαν», λέει σήμερα ο Χ. Ζαχαράκις.

Για του λόγου το αληθές, ποτέ δεν αποδέχθηκε το περίφημο πακέτο «Πινέιρο», ενώ ο Γκλιγκόροφ είχε απορρίψει και την πρόταση Βανς για τριπλή ονομασία το 1994. Οσοι γνωρίζουν την ιστορία του Σκοπιανού λένε ότι εμφανιζόταν διατεθειμένος να διαπραγματευθεί συμβιβαστική λύση, αλλά ήταν απλώς διπλωματική τακτική, καθώς εκμεταλλευόταν την ελληνική θέση «ούτε Μακεδονία ούτε παράγωγα» για να επιρρίπτει την ευθύνη του αδιεξόδου στην Αθήνα.

Ο Γκλιγκόροφ ήταν ο άνθρωπος που χρησιμοποίησε τον ήλιο της Βεργίνας στη σημαία της ΠΓΔΜ και βάφτισε την ΠΓΔΜ Δημοκρατία της Μακεδονίας. Επί των ημερών του η χώρα του εντάχθηκε στον ΟΗΕ (το 1993) με την ονομασία Πρώην Γιουγκοσλαβική Δημοκρατία της Μακεδονίας, ενώ το 1995 υπέγραψε την Ενδιάμεση Συμφωνία με την Ελλάδα, η οποία υποχρέωσε τη γειτονική χώρα να αλλάξει τη σημαία της. Είκοσι μέρες μετά την υπογραφή της Συμφωνίας, ο Γκλιγκόροφ έπεσε θύμα επίθεσης με παγιδευμένο αυτοκίνητο. Τραυματίστηκε, αλλά επιβίωσε. Οι δράστες και τα κίνητρα της επίθεσης παραμένουν άγνωστα.

Τελευταία Νέα