Από τη βάση τα ψηφοδέλτια

Η ελληνική κοινωνία δοκιμάζεται σκληρά από την κρίση και το πολιτικό οικοδόμημα της μεταπολίτευσης καταρρέει. Το ΠΑΣΟΚ εισπράττει σε μεγάλο βαθμό την πικρία και την απογοήτευση των πολιτών δείχνοντας μετέωρο, εγκλωβισμένο και άβουλο. Η πορεία της ανασυγκρότησης σίγουρα δεν θα είναι ούτε γρήγορη ούτε εύκολη υπόθεση. Ενα σύγχρονο ευρωπαϊκό σοσιαλδημοκρατικό κίνημα οφείλει να ανασυγκροτηθεί σε τρεις άξονες.

1 Νηφάλια αξιολόγηση, αξιόπιστος απολογισμός. Αρχίζοντας από την αξιολόγηση της περιόδου 2009-2011, η αντίθεση λόγων και έργων μπορεί έως ένα σημείο να εξηγηθεί από την αναγκαιότητα επιβίωσης στο ευρωπαϊκό πλαίσιο δημοσιονομικής πειθαρχίας. Εχουμε ωστόσο να απαντήσουμε σε τρεις εύστοχες αιτιάσεις των πολιτών απολογούμενοι για τρία «δεν». Πρώτον, δεν περιορίσαμε τη γραφειοκρατία, ενώ βαδίζαμε σημειωτόν προς μεταρρυθμίσεις που θα έδιναν πνοή στην οικονομία. Δεύτερον, παρά τις επιμέρους προσπάθειες, δεν προχωρήσαμε με τόλμη και αποφασιστικότητα στην αντιμετώπιση της φοροδιαφυγής και στην τιμωρία της διαφθοράς αρχίζοντας από τους καρχαρίες, όχι τα αφρόψαρα. Αντί αυτών, συρθήκαμε σε περισσότερο άδικα και αναποτελεσματικά οριζόντια μέτρα σώζοντας, φευ πρόσκαιρα, τη χώρα με δυσανάλογα μεγάλες θυσίες των πολιτών και καταρράκωση κυρίως της μεσαίας τάξης. Τρίτον, δεν ζητήσαμε, ως οφείλαμε, έγκαιρα την πολιτική νομιμοποίηση για την απόλυτη αλλαγή στόχων και πολιτικών μας λόγω της κρίσης, αλλά εξαντλήσαμε έτσι και τις ψυχικές μαζί με τις υλικές αντοχές του ελληνικού λαού όπως και κάθε ίχνος πολιτικού κεφαλαίου που μας είχε απομείνει.

2 Στόχοι για τη νέα εθνική και ευρωπαϊκή αφήγηση. Ας επιστρέψει η από χρόνια αγνοούμενη πολιτική συζήτηση στο ΠΑΣΟΚ. Χρειαζόμαστε μια νέα εθνική κοινωνική και οικονομική αφήγηση, με συγκεκριμένο σχέδιο δράσης που δεσμεύει τις πολιτικές μας για τα επόμενα χρόνια. Πρέπει να συζητήσουμε και να συμφωνήσουμε στη νέα κεντρική αφήγηση για την Ελλάδα του αύριο πάνω σε ένα νέο παραγωγικό πρότυπο ελληνικού πολιτισμού, μεσογειακής διατροφής και ήπιας ενέργειας που ταιριάζει με τα πλεονεκτήματα και την ταυτότητά μας και μπορεί, αν επικεντρωθούμε σε αυτό, να αποφέρει στο μέλλον ευημερία στους πολίτες, ισχύ και αξιοπιστία στη χώρα.

Ταυτόχρονα, όσο η προσήλωση στην ορθοδοξία της δημοσιονομικής εξυγίανσης είναι ακόμη όρος επιβίωσης στην ευρωζώνη – εφόσον και η ίδια επιβιώσει της επίθεσης του άκρατου χρηματοπιστωτικού laissez faire που εγκαθίδρυσε η ηγεμονία των συντηρητικών δυνάμεων – θα πρέπει να επανασχεδιάσουμε με όρους δικαιοσύνης τον επιμερισμό των βαρών για την έξοδο από την κρίση. Η αναδιάρθρωση του φορολογικού συστήματος πρέπει να είναι αναλογική και ισοβαρής. Η οικονομική ανάκαμψη δεν επέρχεται μέσα σε μια μέρα, απαιτούνται πρωτοβουλίες καινοτομίας και επιχειρηματικότητας στην πραγματική οικονομία. Κράτος θεσμικά ανεπτυγμένο, νοικοκυρεμένο και αποτελεσματικό για παιδεία, υγεία, ασφάλεια, κράτος διαφανές και ευέλικτο έως ελάχιστο στους άλλους τομείς για να απελευθερωθούν οι παραγωγικές δυνατότητες και η επιχειρηματικότητα των Ελλήνων.

3 Θεσμική ανασυγκρότηση και εσωκομματική δημοκρατία για την ανάκτηση της αξιοπιστίας. Προς την κατεύθυνση αυτή απαιτούνται ριζικές αλλαγές. Ανοιχτές, δημοκρατικές διαδικασίες θα μας απαλλάξουν από τις ομοσπονδίες φέουδων και κηπουρών. Τα πρόσωπα πρέπει να υπηρετούν τους θεσμούς και όχι οι θεσμοί τα πρόσωπα. Σε κόμματα χωρίς ισχυρούς θεσμούς θα συνεχίσουν να επιπλέουν όσοι έχουν δημοσκοπικό ή νεποτιστικό πλεονέκτημα και δεν είναι πάντοτε οι καταλληλότεροι για την ηγεσία.

Πρέπει επίσης να απαλλαγούμε από τη σύνδεση βουλευτή – ψηφοφόρου, που γεννά η διαδικασία εκλογής μέσω του σταυρού προτίμησης και αρκετές εκλογικές περιφέρειες να κατατμηθούν. Παράλληλα όμως οι υποψήφιοι βουλευτές δεν θα πρέπει να επιλέγονται με αδιαφανείς διαδικασίες λίστας ενισχύοντας τον προσωποπαγή και συγκεντρωτικό χαρακτήρα του ΠΑΣΟΚ. Οι πολίτες που ανήκουν στην παράταξη στην κάθε εκλογική περιφέρεια πρέπει να μετέχουν ενεργά – διά της ψήφου τους – και στην επιλογή των υποψήφιων βουλευτών.

Τέλος, σε αυτή την τόσο κρίσιμη για τη χώρα συγκυρία οφείλουμε να επαναφέρουμε τη λογική στον δημόσιο διάλογο αποφεύγοντας δημαγωγίες και λαϊκισμούς. Ας μιλήσουμε με πράξεις και συμπεριφορές, όχι με ευχολόγια και ευφυολογήματα ή με εύκολα αναθέματα που συνήθως εξυπηρετούν όχι τα συμφέροντα της χώρας ούτε τα συμφέροντα της παράταξης αλλά προσωπικές παρορμήσεις ή επιδιώξεις.