Στους µύθους που συνόδευσαν τον αιγυπτιώτικο ελληνισµό είναι ότι τους Ελληνες, από την Αίγυπτο, τουςέδιωξε ο Νάσερ.
Αυτό δεν είναι αλήθεια. Κανένας δεν έδιωξε τους Ελληνες, µε την έννοια ότι κανένας δενθέσπισε νόµους ή διατάγµατα µε σκοπό να φύγουν. Οι Ελληνες έφυγαν διότι είχε έρθει η ώρα τους να φύγουν. ∆ιότι τα πράγµατα είχαν αρχίσει να αλλάζουν στην Αίγυπτο, διότι η οικονοµική-πολιτισµική εξουσία περνούσε στους Αιγυπτίους και οι Ελληνες δεν θα µπορούσαν πια να ζουν όπως ζούσαν.
Από την άλλη, ηµακρινή πατρίδα, η Ελλάδα, στις αρχές τηςδεκαετίας του ’60 φαινόταν να έχει µπει σε µιαπορεία ανάπτυξης, έτσι ώστε για πρώτη φορά να εµφανίζεται πραγµατικά ελκυστική στα µάτια των Αιγυπτιωτών. Κι αν τον καιρό του Καβάφη, η Ελλάδα φάνταζε ως µια σχεδόνοπισθοδροµική επαρχία στα µάτια της παροικίας µε την κοσµοπολίτικη κουλτούρα, µε τα εξαιρετικά της σχολεία, και τη µεγάλη παράδοση (αρκεί να θυµηθεί κανείς την «υποδοχή» που έκαναν οι Ελλαδίτες «διανοούµενοι» στον Καβάφη όταν αυτός ήρθε για λίγο στην Αθήνα, υποδοχή άξια ενός µικρού, αποκοµµένου και βαθιά συντηρητικού χωριού), τώρα η Ελλάδα έµοιαζε επιτέλους έτοιµη να δεχτεί τα ξενιτεµένα τέκνα της.
Οταν άρχισε η επιστροφή _ το ζενίθ της, νοµίζω, ήταν στις δεκαετίες του ’50 και του ’60 _ τα πράγµατα δεν υπήρξαν εύκολα για τους Αιγυπτιώτες. Είχαν να αντιµετωπίσουν τη δυσπιστίατων γηγενών που φοβούνταν µη χάσουν τη δουλειά τους, ή που απλώς αντιδρούσαν στα διάφορα «εµείς είχαµε αυτά κι εκείνα» που έλεγαν κάποιοι Αιγυπτιώτες, αναγκασµένοι µε τη σειρά τους να κοµπορρηµονούν για να επιβιώσουν.
Ποιαήτανηεπίδρασητων Αιγυπτιωτώνστην εξέλιξη της σύγχρονης Ελλάδας, δεν έχει µελετηθεί όπως θα έπρεπε. Ο,τι ξέρουµε αφορά τα προπολεµικά χρόνια, όταν έρχονταν από την Αίγυπτο ως σωτήρες οι µεγάλοι ευεργέτες. Να είναι όµως τυχαίο το γεγονός ότι αυτό που κατά την προσωπική γνώµη του γράφοντος αποτελεί το σπουδαιότερο λογοτεχνικό έργο της µεταπολεµικής µας λογοτεχνίας, η τριλογία των «ΑκυβέρνητωνΠολιτειών» του Τσίρκα, κυοφορήθηκε και εν µέρει γράφτηκε στην Αίγυπτο, από έναν αιγυπτιώτηκοµµουνιστή; Και να ήταν τυχαίαη δυσπιστία και ο πόλεµος που είχε να αντιµετωπίσει ο Τσίρκας από τους ελλαδίτες κοµµουνιστές που δεν µπορούσαν να χωνέψουν αυτόν τον αναθεωρητή συγγραφέα που ήρθε ξαφνικά για να ταράξει ταλιµνάζοντα νερά της επίσηµης ελλαδικής αριστερής κουλτούρας;
*** ΟΙ ΑΙΓΥΠΤΙΩΤΕΣ αποτελούν µέρος της ιστορίας µας, όπως αποτελούν µέρος τηςιστορίαςτης Αιγύπτου.Ξεφυλλίζοντας κάθε τόσο το περιοδικό που βγάζει ο Σύνδεσµος Αιγυπτιωτών, µερικές φορές ενοχλούµαι από την ατέλειωτη νοσταλγία,από τιςπαλιές φωτογραφίες, από ένα κοµµάτι ζωής που µοιάζει να έµεινε ακίνητο στο παρελθόν. Υστερα όµως συνέρχοµαι, καταλαβαίνω ότι η Ιστορία δεν επαναλαµβάνεται, προσπερνάει το παρελθόν, γίνεται ίσως κυνική αλλά τελικά κρατάει γλυκές τιςµνήµες τωνανθρώπων.Και να µας θερµαίνει.
Αντιµετώπισαν δυσπιστία όταν γύρισαν στην Ελλάδα. Πόσο επέδρασαν στην εξέλιξη της πατρίδας
