Ο Δεκέµβρης του ’08 χωρίς αφορισµούς
Τι έχουν να πουν οι ιστορικοί για τον Δεκέµβρη του 2008;
Το βιβλίο που προέκυψε από µια εκδήλωση τον Ιανουάριο του 2010 αναδεικνύει τη διαπλοκή του παρελθόντος µε το παρόν και αποδεικνύεται ιδιαίτερα επίκαιρο
Πώς µπορούν οι ιστορικοί να συνεισφέρουν στην κατανόηση των σύγχρονων κοινωνικών φαινοµένων; Και ποια ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά της σύγκρουσης που εκδηλώθηκε µε τη µορφή των γεγονότων του Δεκέµβρη 2008; Αυτό το διπλό ερώτηµαέθεσε ο Οµιλος Μελέτης της Ιστορίας και της Κοινωνίας στη συζήτηση που διοργάνωσε µε προσκεκληµένους τον Βασίλη Κρεµµυδά, οµότιµο καθηγητή Πανεπιστηµίου Αθηνών, τον Παρασκευά Ματάλα, διδάσκοντα του Πανεπιστηµίου Κρήτης και τονΧρήστο Χατζηιωσήφ, καθηγητή στο Πανεπιστήµιο Κρήτης.
Χωρίς αφορισµούς
Οι τρεις εισηγητές αλλά και όσοι συµµετείχαν στην πλούσια συζήτηση που ακολούθησε (καιπαρατίθεται σε τούτη την έκδοση) προσπάθησαν να αποφύγουν τις αφοριστικές κρίσεις, την υποτίµη ση ή µυθοποίηση των γεγονότων, την ευκολία τηςσυκοφάντησης της κοινωνικής ανυπακοήςκαι της πολιτικήςριζοσπαστικοποίησης. Τα θέµατα που κυριάρχησαν ήταν οι νέες κοινωνικές σχέσεις υπό το βάρος της οικονοµικής κρίσης, το ζήτηµατης βίας, η υποκατάσταση τηςεπανάστασης από την εξέγερση, η αφοµοίωση των εξεγέρσεων από το σύστηµα, η αναγκαιότητα της προσωπικής εµπλοκής του κοινωνικού επιστήµονα στις κοινωνικές διεργασίες.
Ο Βασίλης Κρεµµυδάς ανοίγει το βιβλίο θέτοντας τον προβληµατισµό του για τη βία ως ανασταλτικό παράγοντα στη δυναµική του κινήµατος, αλλά και την απουσία κεντρικής κατευθυντήριας γραµµής, «που µε παρεκκλίσεις ή όχι οδηγεί τα πράγµατα».
ςύγκρουση
Στον αντίποδα, ο Χρήστος Χατζηιωσήφ κάνει λόγογια «εξέγερση που συνδύαζε την εµφανή και έµπρακτη απόρριψη της κρατικής εξουσίας όπως αυτή εκδηλωνόταν µε τη σύγκρουση µε την αστυνοµία, µετις επιθέσεις εναντίον ενός βασικού θεσµού του κοινωνικού καθεστώτος: της ιδιοκτησίας».Τέλος, ο Παρασκευάς Ματάλας ασκεί κριτική στουςδιανοουµένουςπου χρησιµοποίησανεπιλεκτικά τον Δεκέµβρη του2008 για να καταδικάσουν «τηνκυρίαρχη “λαϊκο-δηµοκρατική” κουλτούρα της Μεταπολίτευσης».
Αυτό που κυρίως ξεχωρίζει είναι η επιλογή των συµµετεχόντων να κατανοήσουνκαι να ερµηνεύσουν τα γεγονότα δίχως να αναγορεύονται σε αυτόκλητους δικαστές. Οπως χαρακτηριστικάσηµειώνει ο Π. Ματάλας, «η µελέτη και η γνώση της ιστορίας θα µας επιτρέπει να σταθµίζουµε κριτικά την ιστορίαπου ζούµε και, αντίστροφα, το βίωµα της ζωντανής ιστορίας θα µας βοηθάει να βλέπουµε στο παρελθόν όχι µαριονέτες, αλλάπραγµατικούς ανθρώπους». Υπότην οπτική αυτή το ζήτηµα της βίας _ που τόσο έχει απασχολήσει τους ιστορικούς του Εµφυλίου _ εξετά ζεται εδώ ως έκφραση συσχετισµού δυνάµεων, κοινωνικών διεργασιών και αδιεξόδων και όχι ως ένα αφηρηµένο και εύκολα καταδικαστέο φαινόµενο.
Στη συζήτηση για τον Δεκέµβριο 2008 διαφαίνεται εντέλει η ανάδυση ενός νέου προβληµατισµού των κοινωνικών επιστηµόνων, όχι άσχετου µε τις αλλαγές που έχει επιφέρει η κρίση.
Στις τοποθετήσεις των ακροατών είναι εµφανής ηπαρουσία µιας νέας γενιάς επιστηµόνων που βρίσκεται αντιµέτωπη µε νέες µορφές εκµετάλλευσης, την ανεργία, την υποχρηµατοδότησηκαι την απαξίωση τουερευνητικού έργου. Οι διαπιστώσεις αυτές, κυρίαρχες και στο εισαγωγικό κείµενο του Οµίλου Μελέτης της Ιστορίας και της Κοινωνίας, προσδίδουν ιδιαίτερη δυναµική στην προσπάθεια να αµβλυνθεί η απόσταση µεταξύ «πολιτικήςστράτευσης» και «επιστηµονικής αποστασιοποίησης».
Ο «δράκος» του Σέιχ Σου
Ποιήµατα µε εικόνες
Μακάβριες ιστορίες
Για το αντιµνηµόνιο
