Αναζήτηση
Eνα από τα πιο σημαντικά – αν και σχετικά άγνωστα – μακρόπνοα προγράμματα της Ε.Ε. ονομάζεται Vision Ζero, δηλαδή «Οραμα Μηδέν». Στόχος του είναι να φτάσουμε κάποτε σε ένα επίπεδο ώστε να μη θρηνούμε ούτε ένα θύμα από τροχαίο δυστύχημα στις ευρωπαϊκές χώρες και σε αυτό το πλαίσιο τέθηκαν ενδιάμεσοι στόχοι. Ο πρώτος προέβλεπε για τη δεκαετία 2000 έως 2009 μείωση των θυμάτων σε τροχαία δυστυχήματα κατά 50%, δηλαδή από 54.000 σε 27.000 και πέτυχε εν μέρει, καθώς οι στατιστικές υπηρεσίες της Ε.Ε.
272
νεκροί ανά 1.000.000 κατοίκους ηλικίας 18-24 ετών
καταγράφουν μέση μείωση της τάξεως του 36%.
Για την Ελλάδα το συγκεκριμένο ποσοστό είναι ακόμη μικρότερο και ανέρχεται σε 23%, καθώς στα τέλη του 2001 είχαμε θρηνήσει 1.880 θανάτους σε τροχαία δυστυχήματα και το 2009 ο αριθμός μειώθηκε στους 1.553. Με άλλα λόγια, υστερούμε σε ρυθμούς μείωσης των ατυχημάτων, αν και την τελευταία δεκαετία μπήκαν στην κυκλοφορία εκατοντάδες χιλιάδες αυτοκίνητα νέας τεχνολογίας με προηγμένα συστήματα ενεργητικής και παθητικής ασφάλειας, ενώ κατασκευάστηκαν και πολλά χιλιόμετρα νέων αυτοκινητοδρόμων.
Εξετάζοντας τα στοιχεία του 2008, που είναι και τα πιο… φρέσκα από πλευράς Ε.Ε., διαπιστώνουμε ορισμένα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά για την Ελλάδα σε σχέση με τους ευρωπαίους εταίρους της, όσον αφορά τις ασφαλείς μετακινήσεις στους δρόμους της. Οι απόλυτοι αριθμοί των θανάτων σε τροχαία δυστυχήματα γίνονται για παράδειγμα πιο κατατοπιστικοί αν τους συσχετίσουμε με τον πληθυσμό κάθε χώρας. Εδώ παρατηρούμε χαοτικές διαφορές μεταξύ των περισσότερο και των λιγότερο ανεπτυγμένων χωρών της Ε.Ε. Στην Ολλανδία καταγράφηκαν το 2008 μόνον 41 θά νατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους, ενώ σχεδόν εξίσου ασφαλείς είναι οι μετακινήσεις στους δρόμους της Σουηδίας και της Μεγάλης Βρετανίας, όπου έχασαν τη ζωή τους 43 πολίτες ανά 1.000.000 κατοίκους. Η χώρα μας βρίσκεται δυστυχώς μεταξύ εκείνων με τους υψηλότερους δείκτες επικινδυνότητας, καθώς το 2008 αναλογούσαν 138 θάνατοι ανά ένα εκατομμύριο κατοίκους και μας περνούσαν μόνον η Λετονία (139 θάνατοι), η Ρουμανία (142 θάνατοι) και η Πολωνία (143 θάνατοι), δηλαδή κράτη-μέλη δεύτερης ταχύτητας και με μικρότερη θητεία στα δρώμενα της Ε.Ε.
Μία άλλη παράμετρος, η οποία θα έπρεπε να μας προβληματίσει, εντοπίζεται στο εξαιρετικά υψηλό ποσοστό θυμάτων των τροχών μέσα στις ελληνικές πόλεις σε σύγκριση με τον συνολικό αριθμό τους. Βλέπουμε λοιπόν ότι από τους 1.553 ανθρώπους που έχασαν το 2008 τη ζωή τους στους δρόμους της Ελλάδας, οι 744 βρίσκονταν μέσα σε κατοικημένες περιοχές. Ιδιαίτερα υψηλή είναι η αναλογία στις κατηγορίες των οδηγών (449 θύματα εντός πόλεων και
157
νεκροί ανά 1.000.000 κατοίκους ηλικίας άνω των 64 ετών
571 εκτός) και βέβαια στους πεζούς (203 εντός και 45 εκτός αστικού περιβάλλοντος).
Αντίθετα, οι περισσότερες ανεπτυγμένες χώρες της Ε.Ε. έχουν καταφέρει να ελέγχουν αποτελεσματικότερα την κατάσταση μέσα στις πόλεις τους και έτσι τα περισσότερα θανατηφόρα δυστυχήματα σημειώνονται εκτός πόλεων, όπου και οι ταχύτητες που αναπτύσσονται είναι σαφώς υψηλότερες και είναι δυσκολότερο να ελεγχθεί το οδικό δίκτυο. Να ανα φέρουμε ως χαρακτηριστικό παράδειγμα την Ισπανία, όπου το 2008 καταγράφηκαν μόνον 303 θάνατοι οδηγών μέσα σε πόλεις και 1.626 εκτός, ενώ κάτι αντίστοιχο ισχύει και για τους πεζούς της ίδιας χώρας, όπου 266 έχασαν τη ζωή τους σε αστικό περιβάλλον και 236 εκτός.
Αντίστοιχες αναλογίες συναντούμε και σε άλλες προηγμένες κοινωνίες, όπως τη γερμανική (697 θάνατοι οδηγών μέσα σε πόλεις, 2.422 εκτός) ή την ολλανδική (187 εντός και 341 εκτός πόλεων), ενώ οι ισορροπίες αλλάζουν όταν αναφερόμαστε σε κράτη που βρίσκονται σε πρώιμο στάδιο ανάπτυξης. Στη Ρουμανία, για παράδειγμα, το 2008 έχασαν τη ζωή τους περισσότεροι οδηγοί μέσα στις πόλεις (683) παρά στην ύπαιθρο (543), ενώ ανατριχιαστικά είναι τα στοιχεία για τους θανάτους πεζών (890 σε αστικό περιβάλλον και 175 εκτός).
Ακούγεται παράξενο αλλά τα συγκεκριμένα στοιχεία αποτελούν και μία χαραμάδα αισιοδοξίας για το μέλλον, αρκεί βεβαίως να εφαρμοστούν και στην Ελλάδα μέτρα τα οποία θεωρούνται αυτονόητα σε κάποιες άλλες χώρες. Είναι ξεκάθαρο ότι για να σκοτωθείς όταν κινείσαι με ταχύτητες της τάξεως των 50 και 60 χλμ./ώρα θα πρέπει να μη φοράς ζώνη ασφαλείας, οπότε με έναν αποτελεσματικότερο έλεγχο σε αυτόν τον τομέα θα πετυχαίναμε θεαματική βελτίωση. Δίνοντας επίσης έμφαση στην προστασία των πεζών (π.χ. με καλύτερες σημάνσεις, περισσότερες και ασφαλέστερες διαβάσεις, έλεγχο της συμπεριφοράς των οδηγών) θα καταγράφαμε σαφώς μειωμένο αριθμό θυμάτων.
138
νεκροί ανά 1.000.000 κατοίκους
