ΓΕΡΜΑΝΙΑ, 1917. Ο ΧΑΝΣ ΣΙΝΓΚΕΡ, ΥΠΕΡΩΡΙΜΟΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΩΝ, ΕΙΣΑΓΕΤΑΙ ΣΤΟ ΔΩΜΑΤΙΟ
14 ΤΗΣ ΕΠΑΥΛΗΣ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ, ΣΕ ΨΥΧΙΑΤΡΙΚΗ
ΚΛΙΝΙΚΗ. ΣΥΓΚΑΤΟΙΚΕΙ ΜΕ ΤΟΝ ΜΑΤΤΙΑΣ
ΝΤΙΤΟΥΡ, ΝΕΑΡΟ ΓΑΛΛΟ ΣΤΡΑΤΙΩΤΗ, ΑΝΑΡΧΙΚΟ ΜΗΧΑΝΟΔΗΓΟ.
ΟΙ ΔΥΟ ΑΠΕΛΠΙΣΤΙΚΑ ΟΞΥΔΕΡΚΕΙΣ ΑΝΔΡΕΣ
ΘΑ ΣΥΝΔΕΘΟΥΝ ΜΕ ΑΠΡΟΟΠΤΗ ΦΙΛΙΑ. ΕΝΑ
ΜΥΘΙΣΤΟΡΗΜΑ ΓΙΑ ΤΑ ΣΚΟΤΑΔΙΑ ΤΟΥ ΜΥΑΛΟΥ ΚΑΙ
ΤΟ ΕΚΤΥΦΛΩΤΙΚΟ ΦΩΣ ΤΟΥ. ΟΜΩΣ ΚΑΤΙ ΛΕΙΠΕΙ
Οι «καθαροί» μαθηματικοί συλλαμβάνουν, όπως και οι ποιητές, τον κόσμο ακαριαία. Εμφορούνται. Στις ευτυχισμένες στιγμές τους αντιλαμβάνονται με μισή συνεπαγωγή κάποιο φαινόμενο, που θα αποδειχθεί πολύ αργότερα. Υποτιμούν- κι ας μην το παραδέχονται πολλές φορές – τους «εφαρμοσμένους» μαθηματικούς. Αυτούς που ξημεροβραδιάζονται στη λάντζα των αριθμών. Για τους «καθαρούς» μαθηματικούς, οι αριθμοί δεν είναι νούμερα. Είναι τρόπος σύλληψης του κόσμου.

Ο Ντένι Γκετζ είναι συγγραφέας, μαθηματικός, σεναριογράφος, καθηγητής Ιστορίας και Επιστημολογίας στο Πανεπιστήμιο Ρaris VΙΙΙ. Έχει γράψει πολλά μυθιστορήματα με θέμα τα μαθηματικά, έγινε ευπώλητος και δημοφιλής με το Θεώρημα του Παπαγάλου (Εκδόσεις Πόλις).

Στο μυθιστόρημα Η έπαυλη των ανδρών, ο Ντενί Γκετζ εμπνέεται από τη ζωή του μαθηματικού Γκεόργκ Κάντορ (1845-1918). Ο Κάντορ υπήρξε ο πατέρας αυτού που αποκαλούμε σήμερα «μοντέρνα μαθηματικά». Ήταν ο δημιουργός της Θεωρίας των Συνόλων κι αυτός που για πρώτη φορά όρισε μαθηματικά το Άπειρο. Ο Γκετζ χρησιμοποιεί την εργοβιογραφία του Κάντορ και κατασκευάζει τη φιγούρα του κεντρικού του ήρωα, του Χανς Σίνγκερ, καθηγητή Μαθηματικών στο β΄ κατηγορίας Πανεπιστήμιο της Λούφσταντ.

Η αφήγηση αρχίζει στις 11 Μαΐου του 1917. Είναι η μέρα που ο Νικλάους, ψυχίατρος, γιος του Χανς Σίγκερ, οδηγεί τον πατέρα του στο δωμάτιο 14, στον πρώτο όροφο της Έπαυλης των Ανδρών, στην πανεπιστημιακή ψυχιατρική κλινική της Λούφσταντ. Ο εβδομηνταδυάχρονος καθηγητής έχει νοσηλευτεί ήδη εννιά φορές στο ίδιο οίκημα. Λόγω του πολέμου, αναγκάζεται να συγκατοικήσει με τον Ματτίας Ντιτούρ, Γάλλο στρατιώτη, τριάντα τριών ετών, αναρχικό, μηχανοδηγό σιδηροδρόμων στο δίκτυο του Βορρά. Ο Ματτίας Ντιτούρ ήταν δεκανέας στο 250ό τμήμα τυφεκιοφόρων και ακουσίως επιζών. Οι δύο συγκάτοικοι, παρά την κοινωνική και μορφωτική άβυσσο που τους χωρίζει, διακρίνονται από απελπιστική οξυδέρκεια.

Η απρόοπτη συγκατοίκηση οδηγεί, με αργά βήματα, στην εμπέδωση μιας βαθιάς ανθρώπινης σχέσης που θα μπορούσε να χαρακτηριστεί ως σχέση αμοιβαίας μαθητείας. Ο υπερώριμος πανεπιστημιακός δάσκαλος αναζητά, για πρώτη φορά στη ζωή του, μαθητή. Όμως η σχέση δεν είναι μονόδρομη, αλλά αμοιβαία. Οι δύο τρόφιμοι, που θα μπορούσαν να είναι πατέρας και γιος, ανοίγουν αργά κι επώδυνα την καρδιά τους ο ένας στον άλλο.

Και οι δύο έχουν χαρακτηριστεί, ατυχώς, «διαφθορείς της νεολαίας». Ο Χανς Σίγκερ οφείλει τον βαρύτατο χαρακτηρισμό στα «ανάγωγα μαθηματικά» που διακονεί. Ο Ντιτούρ στην αναρχική συνδικαλιστική του δράση.

Τους δύο άνδρες χωρίζει ταξική, κοινωνική, οικονομική, εκπαιδευτική άβυσσος. Όμως, τους ενώνει έμφυτη υπονομευτική τάση και επαναστατική διάθεση, ξέφρενη ευφυΐα και ρήξη με τα ειωθότα και τις κάθε είδους συμβάσεις, που την πληρώνουν ακριβά. Ο Σίνγκερ απομονώνεται από την κοινότητα των μαθηματικών. Τα μαθηματικά του θεωρούνται «νοσηρά». Αντιμετωπίζει επιστημονικό πόλεμο που κλονίζει την ψυχι κή του υγεία. Μόνο όταν γίνεται επιστημονικά καλόβολος, γίνεται αποδεκτός. Ο Ντιτούρ, από την άλλη μεριά, μετά τη δολοφονία του σοσιαλιστή Ζορές, απαρνιέται τον εαυτό του. Περνά από τον διεθνισμό στον πατριωτισμό, από την πάλη των τάξεων στην πάλη των λαών, από την αντίσταση στις αρχές, στην υποταγή στους ανθυπασπιστές.

Μέσα στο ασφαλές κέλυφος του ψυχιατρείου, ενώ έξω μαίνεται ο πόλεμος και θερίζει η πείνα, οι δύο τρόφιμοι βρίσκουν ο ένας στον άλλο πρόθυμο ακροατή και ιδιόρρυθμο συνομιλητή. Ο Σίνγκερ αναπτύσσει με εύληπτο τρόπο τις μαθηματικές του ανακαλύψεις. Τις ζωντανεύει, σχεδόν τις σωματοποιεί. Ο Ντιτούρ με τη σειρά του μιλά για τις μηχανές, τις συνελεύσεις, το λαϊκό πανεπιστήμιο.

Ντενί Γκετζ

Η ΕΠΑΥΛΗ ΤΩΝ ΑΝΔΡΩΝ

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΠΑΡΛΑΛΟΓΛΟΥ ΠΡΟΛΟΓΟΣ: ΤΕΥΚΡΟΣ Α. ΜΙΧΑΗΛΙΔΗΣ ΕΚΔ.

ΨΥΧΟΓΙΟΣ, ΣΕΛ. 371

Τελευταία Νέα