Τι θα γίνει; Τι μου ξημερώνει αύριο; Ποιο το μέλλον των παιδιών μου; Πώς θα καταφέρουμε να ζήσουμε;

Αν κάτι διακυβεύεται σήμερα, αυτό είναι το αίσθημα της ασφάλειας. Αυτό το πρωταρχικό για την ανθρώπινη ύπαρξη αίσθημα όχι απλώς απειλείται σήμερα, αλλά θα έλεγα κάτι πολύ περισσότερο. Κακοποιείται. Σαν μια αγρίως κακοποιημένη γυναίκα, η ασφάλεια ψάχνει εναγωνίως έναν ξενώνα προστασίας, ένα καταφύγιο, κάποιον ή κάτι τέλος πάντων να τη συντρέξει από την αλόγιστη βία που υφίσταται. Μια ύπουλη μορφή βίας συντελείται μέσα από αυτό που θα ονόμαζα «τοξική ενημέρωση». Η δήθεν ενημέρωση που καλλιεργεί ασύστολα την ανημποριά, το μούδιασμα, την αλλοφροσύνη.

Αυτά συλλογιζόμουν παρακολουθώντας όλες αυτές τις ημέρες ανεύθυνες τηλεοπτικές εκπομπές να σπέρνουν τον πανικό. Να χρησιμοποιούν τη διεθνή κρίση για κάθε λογής ορατούς και αόρατους στόχους. Τίποτα πιο καταστροφικό από τη συστηματική καλλιέργεια μιας ψυχολογίας φόβου και πανικού.

Ο φόβος γίνεται η μόνη δεδομένη και μη διαπραγματεύσιμη πραγματικότητα. Ο φόβος γίνεται ο πιο μεγάλος σύμμαχος της όποιας οικονομικής καταστροφής. Και όχι μόνον αυτό, αλλά με τις δαιμονικές και χθόνιες ικανότητες που προσλαμβάνει ο ανεξέλεγκτος φόβος, έχει τη δυνατότητα ακόμα και να δημιουργήσει αυτό που όλοι απεύχονται: την ίδια την οικονομική καταστροφή. Ο μηχανισμός της αυτοεκπληρούμενης προφητείας σε πλήρη δράση!

Φανταστείτε π.χ. τι θα γινόταν αύριο το πρωί αν όλοι οι κατασκευασμένα έντρομοι τηλεθεατές, μικροκαταθέτες (και όχι μόνον), υπακούοντας στα κελεύσματα του τηλε-πανικού έτρεχαν στις τράπεζες να σηκώσουν τις καταθέσεις μιας ζωής. Στο σεντούκι, στο στρώμα τους; Πού να τις περισώσουν; Κι ο φόβος της ληστείας; Δεν θα το οσμιστούν οι διαρρήκτες τόσο «φρέσκο αίμα»; Και πώς θα ζήσουν εφεξής; Ανάμεσα στον φόβο της κατάρρευσης μιας τράπεζας και στον φόβο του διαρρήκτη; Ωραία προοπτική ζωής!!! Ωραία προοπτική μη ζωής!!! Και η κατάθλιψη, τα πάσης φύσεως ψυχοσωματικά συμπτώματα, η οργή, ο θυμός, η απάθεια να ροκανίζουν τον ψυχισμό.

(Η ειρωνεία της ιστορίας: Η παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα έκρυβε τελικά στο σεντούκι της το δώρο της καταστροφής! Ο πλούτος

Η ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΜΕΝΗ

πραγματικότητα έκρυβε τελικά στο σεντούκι της το δώρο της καταστροφής! Ο πλούτος έκρυβε την ανέχεια. Το πλεόνασμα, τη φτώχεια

έκρυβε την ανέχεια. Το πλεόνασμα, τη φτώχεια).

Ο φόβος της οικονομικής κρίσης πάει να δώσει τη θέση του σε έναν πολύ πιο ύπουλο εχθρό, τον τρόμο. Κι αυτό συντελείται με όχημα την οικονομία. Την οικονομία που συνοψίζει το σύνολο της ύπαρξής μας. (Δίχως την υλική βάση δεν νοείται σήμερα ζωή, άρα ο φόβος απώλειας της υλικής βάσης ισοδυναμεί με θάνατο). Δεν είναι μόνον ο φόβος για κάτι το συγκεκριμένο, π.χ. ο φόβος της ανεργίας ή της οικονομικής ύφεσης. Υπάρχει κάτι πολύ πιο αβυσσαλέο που μας κυκλώνει. Είναι ο Τρόμος.

Όχι ο εστιασμένος σε ένα αντικείμενο φόβος που μπορεί πιο εύκολα να αντιμετωπισθεί, αλλά ο διάχυτος τρόμος. Αυτός, με τη σκοτεινή καταγωγή του, είναι που παραμονεύει να τινάξει στον αέρα την ισορροπία του οργανισμού. Γιατί είναι διάχυτος, γιατί είναι παντοδύναμος, γιατί γεννά την παράνοια και δεν μπορεί να καταλαγιάσει. Ένας ύπουλος αόρατος εχθρός εγκατεστημένος μέσα στο σπίτι σου. Όσο για την εξουσία; Τι το καλύτερο γι΄ αυτήν. Τα έντρομα άτομα ήσαν πάντα της αρεσκείας της. Ένας λαχταριστός μεζές για την εξουσία! Τα έντρομα άτομα δεν έχουν ραχοκοκαλιά. Την έχουν θυσιάσει στον βωμό του τρόμου τους.

Τι επιζητούν τα έντρομα άτομα, έτσι καθώς νιώθουν ανίσχυρα, ανήμπορα, απροστάτευτα, στο έλεος μιας επικείμενης μεγάλης καταστροφής; Μια στάλα δύναμης επιζητούν, ένα ψήγμα προστασίας, μια αίσθηση ελέγχου μιας ζωής που εκτυλίσσεται ερήμην τους. Και είναι διατεθειμένα να κάνουν τα πάντα γι΄ αυτό. Παραχωρήσεις, εκποιήσεις, αντιπαροχές. Η υποταγή στην εξουσία θα τους προσφέρει ψευδοασφάλεια. Αφεντικό του δούλου είναι ο φόβος.

Μόνος κερδισμένος εκείνος που αξιοποιεί τον φόβο εκείνου που φοβάται.

– Τι να γίνει; Στο διά ταύτα είναι που όλοι και όλα σκοντάφτουν. Μέχρις ότου φανεί στον ορίζοντα η τιθάσευση της κρίσης, μέχρις ότου τα ανακλαστικά του συστήματος λειτουργήσουν, ας είμαστε διαυγείς. Δεν υπάρχουν συνταγές. Η λέξη «ψυχραιμία» τα λέει όλα χωρίς να λέει τίποτα. Πώς να συμφιλιωθείς με την αβεβαιότητα δίχως να σε τσακίσει; Πώς να εντάξεις τη ρευστότητα στη ζωή σου; Πώς να οχυρωθείς απέναντι στον ανεύθυνα επιπόλαιο ή κακουργηματικά επιτήδειο κινδυνολόγο; Πώς να διακρίνεις την πληροφόρηση από τη χειραγώγηση; Εξάσκηση στη σπανιότητα της σωφροσύνης και στις δυσκολίες του ορθού λόγου! Έλεγχος της κατάστασης σημαίνει και διαύγεια ως προς τους μηχανισμούς παραγωγής και αναπαραγωγής του φόβου, αλλά και των δυσλειτουργιών που αυτός γεννά.

Η διαύγεια είναι το κεφάλαιό μας. Κι αυτό το κεφάλαιο είναι πέρα για πέρα εγγυημένο.!!! Από κανένα κραχ δεν κινδυνεύει.

H Φωτεινή Τσαλίκογλου είναι καθηγήτρια στο Τμήμα Ψυχολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου

Τελευταία Νέα