O Σκοτ ΜακΚρέντι είναι συγγραφέας βιβλίων για την υγεία και την επιστήμη με έδρα στο Σιάτλ, ο οποίος υποστηρίζει πως ανακάλυψε αυτό που αποκαλεί «χαμένη αίσθηση» της ισορροπίας όταν είδε με τρόμο τον 67χρονο πατέρα του να σκοντάφτει σε έναν ογκόλιθο στη διάρκεια μιας πεζοπορίας και να πέφτει.
Ο κ. ΜακΚρέντι αναρωτήθηκε τι μπορεί να έκανε αυτόν τον πεπειραμένο, αθλητικό και γεμάτο χάρη πεζοπόρο να χάσει τόσο απότομα την ισορροπία του. Το αποτέλεσμα της περιέργειάς του ήταν ένα βιβλίο, γεμάτο από επιστημονικά και ιστορικά στοιχεία, το «Βalance: Ιn Search of the Lost Sense» (εκδ. Little Brown Company) που κυκλοφόρησε στις ΗΠΑ τον περασμένο Ιούνιο, σύμφωνα με την εφημερίδα «Νιου Γιορκ Τάϊμς».
Σημειώνοντας ότι κάθε χρόνο ένας στους τρεις Αμερικανούς ηλικίας 65 ετών και άνω έχει τουλάχιστον μία πτώση, η οποία συχνά έχει καταστροφικές συνέπειες, ο κ. ΜακΚρέντι αναρωτιέται γιατί η ισορροπία δεν αποτελεί θέμα συζήτησης στους κύκλους της γυμναστικής τόσο συχνά όσο οι ασκήσεις για δύναμη, η αεροβική και το στρέτσινγκ.
Και αυτό, διότι έμαθε πως η ισορροπία αρχίζει να εκφυλίζεται μετά την ηλικία των 20 ετών και πως εξακολουθεί έκτοτε να πέφτει – κυριολεκτικά και μεταφορικά- εκτός κι αν λάβει κανείς τα μέτρα του για να τη διατηρήσει.
Αν και ο ίλιγγος που μπορεί να προκληθεί από λοιμώξεις του έσω ωτός, η υπόταση, οι τραυματισμοί στον εγκέφαλο, ορισμένα φάρμακα και ορισμένες χρόνιες ασθένειες μπορούν να προκαλέσουν απώλεια της ισορροπίας, η αιτία της συνηθέστερα είναι η ηλικία.
Όποιος έχει χάσει την ισορροπία του, ακόμα και επειδή έκανε κύκλους πολύ γρήγορα, ξέρει καλά πόσο αποπροσανατολιστική και επικίνδυνη είναι η απώλεια της ισορροπίας. Όντως, χωρίς αυτήν, σχεδόν τα πάντα στην ζωή μπορεί να αποδειχθούν ανυπέρβλητα εμπόδια.
Μία φυσιολογική συνέπεια της ηλικίας είναι η σταθερή εκφύλιση των τριών κύριων, αισθητήριων παραγόντων που απαιτούνται για καλή ισορροπία: της όρασης, των αισθητήριων δεκτών στους άκρους πόδες που μεταδίδουν πληροφορίες για τη θέση τους στον εγκέφαλο και των μικροσκοπικών τριχιδίων στο έσω ους που μεταδίδουν πληροφορίες για τη βαρύτητα και την κίνηση στον εγκέφαλο.
Προσθέστε σε αυτά την απώλεια της μυϊκής δύναμης και της ευλυγισίας που επίσης αρχίζουν νωρίς νωρίς στη ζωή και μια πτώση είναι θέμα χρόνου να συμβεί.
Μολονότι, όμως, ορισμένες εκφυλίσεις της ηλικίας είναι αναπόφευκτες, οι ειδικοί σε θέματα φυσικής κατάστασης έχουν επανειλημμένως αποδείξει ότι η αίσθηση της ισορροπίας μπορεί να διατηρηθεί ή ακόμη και να αποκατασταθεί μέσω ασκήσεων οι οποίες δεν απαιτούν ειδικό εξοπλισμό ή προπόνηση – ασκήσεων όπως αυτές που ακολουθούν…
Ασκήσεις για δύναμη και σταθερότητα
Για να βελτιώσετε τη σταθερότητα και να δυναμώσετε τα πόδια σας, κάνετε τις εξής ασκήσεις:
* Σταθείτε όρθιοι με τα πόδια ανοικτά στο ύψος των ώμων και τα χέρια ίσια μπροστά σας. Σηκώστε προς τα πίσω το ένα πόδι, λυγίζοντας το γόνατο στις 45 μοίρες. Μείνετε σε αυτή τη θέση 5 δευτερόλεπτα ή περισσότερο. Να κάνετε 5 επαναλήψεις με το ίδιο πόδι στον αέρα. Αλλάξτε πόδι και επαναλάβετε.
* Ενσωματώστε στην καθημερινότητά σας το να στέκεστε στο ένα πόδι (την ώρα που μιλάτε στο τηλέφωνο, όταν βουρτσίζετε τα δόντιά σας, όταν μαγειρεύετε, όταν πλένετε τα πιάτα…).
Ασκήσεις για καλύτερη ισορροπία
Για να βελτιώσετε την ισορροπία σας χρειάζεστε ειδικές ασκήσεις, κατά τη δόκτορα Μέριλιν Μόφατ, καθηγήτρια Φυσιοθεραπείας στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης, οι οποίες κατ΄ αρχήν θα αυξήσουν τη δύναμη των ποδιών σας- και όταν θα τις κάνετε με κλειστά μάτια θα βελτιώσουν τη λειτουργία του ακουστικού συστήματός σας:
* Καθήστε με ίσια πλάτη σε μια σκληρή καρέκλα (μην ακουμπήσετε την πλάτη σας πίσω), έχοντας τα χέρια σταυρωμένα. Σηκωθείτε ίσια πάνω και ξανακαθήστε όσο πιο γρήγορα μπορείτε, δίχως να χρησιμοποιήσετε τα χέρια σας. Επαναλάβετε τρεις φορές και σταδιακά φτάστε τις 10 επαναλήψεις.
* Να περπατάτε πατώντας πρώτα με την πτέρνα και μετά με τα δάκτυλα, βάζοντας το ένα πόδι ακριβώς μπροστά από το άλλο. Προτιμότερο είναι να περπατάτε με αυτό τον τρόπο σε σκληρή, δίχως χαλιά επιφάνεια, έχοντας τους κοιλιακούς σας σφιγμένους και την πλάτη ίσια. Καθώς θα βαδίζετε, να βάζετε το ένα πόδι μπροστά από το άλλο με τρόπο ώστε η πτέρνα του ποδιού που είναι μπροστά να ακουμπά σχεδόν τα δάκτυλα του άλλου. Να βαδίζετε με αυτό τον τρόπο 30 μέτρα ή περισσότερα, μία ή δύο φορές την ημέρα. ? Να περπατάτε στα δάκτυλα και μετά στις πτέρνες, για να δυναμώσετε τους αστραγάλους σας.
* Περπατήστε στο πλάι. Σταθείτε με το πρόσωπο σε έναν τοίχο και κάνετε 10 συνεχόμενα βήματα προς μία κατεύθυνση και μετά προς την άλλη. Στη συνέχεια, δοκιμάστε μια χορευτική φιγούρα που αρχίζει με ένα βήμα προς τα δεξιά. Στη συνέχεια, σταυρώστε το αριστερό πόδι πίσω από το δεξί, κάνετε άλλο ένα βήμα προς τα δεξιά και σταυρώστε το αριστερό πόδι προς τα εμπρός. Να κάνετε 10 επαναλήψεις και μετά να επαναλάβετε την άσκηση προς την άλλη κατεύθυνση.
Το τεστ του… πελαργού
1 Σταθείτε όρθιοι, φορώντας ίσια, κλειστά παπούτσια, με τα χέρια τυλιγμένα γύρω από το στήθος σας.
Σηκώστε το ένα πόδι, λυγίζοντας το γόνατο περίπου 45 μοίρες, βάλτε μπροστά ένα ρολόι και κλείστε τα μάτια σας
2 Μείνετε στο ένα πόδι και σταματήστε το ρολόι αμέσως μόλις ξεδιπλώσετε τα χέρια σας, γείρετε προς το πλάι περισσότερο από 45 μοίρες, κινήσετε το πόδι στο οποίο στέκεστε ή ακουμπήσετε στο πάτωμα το πόδι που έχετε στον αέρα
3 Επαναλάβετε το τεστ με το άλλο πόδι