Έκανε ήρωά του έναν κουλό Οδυσσέα και έγραψε ένα βιβλίο-ύμνο στην ελληνική εμπειρία και στη ζωογόνα ενέργεια αυτού του τόπου, με τον τρόπο ενός αμετανόητου εραστή των Κυκλάδων. Ο Ζαν-Μαρί Ντρο, ο πιο διανοούμενος διευθυντής ξένου Ινστιτούτου που είχε ποτέ η Ελλάδα, ο εμπνευσμένος Γάλλος που έδωσε νόημα στην έννοια του πολιτισμικού διαλόγου, ο άνθρωπος «της κάμερας και της γραφής που διάλεξε ως δεύτερη πατρίδα του την Ίο, δεν φοβήθηκε μήπως θεωρηθεί φολκλόρ με το Πρώτο πρωινό του κόσμου (Ωκεανίδα, σε 15 μέρες). Αυτό το καινούργιο του αφήγημα, σε ύφος λυρικό και παθιασμένο, «πατάει» πάνω στην (παλιότερη) Επιστροφή του κουλού Οδυσσέα, αλλά είναι πιο σύνθετο και βαθύ. Ο 75χρονος σήμερα Ντρο δεν έχει αυταπάτες για τις ασχήμιες του σύγχρονου κόσμου, όμως πιστεύει ακράδαντα ότι μπορεί κανείς να καλλιεργήσει μέσα του μια διαφορετική σχέση με την πραγματικότητα. Αυτό ένιωσε εκείνος όταν πρωτοπάτησε το πόδι του στην Ίο το 1963, και αυτό νιώθει ακόμα, όταν τον λούζει το ελληνικό φως. Οι πέντε αισθήσεις του «ανακτούν την ευαισθησία τους». Ο Ντρο μιλά για όλα αυτά στο βιβλίο του μέσω του alter ego του, ενός ονειροπόλου γερο-ξενύχτη που περιπλανιέται στο «γκρίζο, επιθετικό και επιπόλαιο» Παρίσι, λέγοντας ιστορίες από το παρελθόν του προκειμένου να κρατήσει ζωντανή την ανάμνηση της αναγέννησής του στην Ελλάδα. Κάποτε ήταν ένας επιτυχημένος παραγωγός που όταν είδε την ανατολή σε μια κυκλαδίτικη παραλία ένιωσε «ότι όλα ήταν δυνατά». Αυτή η εμπειρία, σωματική και μεταφυσική, τον άλλαξε ριζικά. Ο Ντρο φτάνει μάλιστα να περιγράψει μια παγανιστική τελετή διονυσιασμένων μουλαράδων που μυούν τον αφηγητή στη μυστήρια χάρη του Αιγαίου. Μόνο που «κανείς δεν βουτά στο ίδιο ποτάμι δυο φορές». Όταν λοιπόν ξαναπήγε στο νησί ο γερο-Οδυσσέας και θέλησε να ψαρέψει με έναν ντόπιο φίλο, είδε το χέρι του να διαλύεται από τον δυναμίτη… Γιατί; «Μα, διότι έχουμε τόσο ακρωτηριαστεί, τόσο μολυνθεί απ΄ όσα βιώνουμε καθημερινά, που δεν μπορούν να γιατρευτούν όλες μας οι πληγές. Όσο και να το θέλουμε, δεν γίνεται να μεταμορφωθούμε ολοκληρωτικά», μου σχολίαζε τις προάλλες. «Μπορούμε όμως να ονειρευόμαστε, όπως ο κουλός Οδυσσέας που έτσι κρατιέται ζωντανός».
Ο Ζαν-Μαρί Ντρο μυήθηκε στην αυθεντική Ελλάδα από τον ζωγράφο Γιάννη Γαΐτη. Μαζί του περιπλανήθηκε στην Αθήνα το 1956, μαζί του πρωτοεπισκέφθηκε την Ίο το 1963, εκείνος τού σχεδίασε το σπίτι εκεί, στον Άγιο Γιάννη, το 1964. Και η κόρη του, Λωρέττα Γαΐτη, έκανε τη μελέτη για το μουσείο σύγχρονης και λαϊκής τέχνης που ο Ντρο δημιούργησε στο νησί «του» το 1995, με εκλεκτά έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και φωτογραφίας, καθώς και με έργα τέχνης «ναΐφ» απ΄ όλον τον κόσμο. Μυθιστοριογράφος, ποιητής, συγγραφέας βιβλίων τέχνης, σκηνοθέτης που έχει γυρίσει 200 ντοκιμαντέρ για κορυφαίες μορφές της τέχνης και του πνεύματος, ο πολυμήχανος, πολυταξιδεμένος και πολυβραβευμένος Ντρο προσέγγιζε ανέκαθεν τα πράγματα της εποχής του με «πολιτισμική περιέργεια». «Διότι αυτό διακρίνει τον ευρωπαϊκό από τον αμερικανικό τρόπο ζωής». Μάλιστα στη σειρά «Ημερολόγιο ταξιδιού» όπου συνεργαζόταν με τον Α. Μαλρό, είχε κάνει και ένα ντοκιμαντέρ για την Ελλάδα. «Παρακολουθήσαμε την προεκλογική εκστρατεία του Γ. Παπανδρέου, μπήκαμε στο Άγιον Όρος με κρυφή κάμερα, είδαμε τους Αναστενάρηδες…». Αυτή η εικόνα τον στοίχειωνε από τότε και τη μετέφερε παραλλαγμένη στο Πρώτο πρωινό… προκειμένου να υπογραμμίσει πόσο τον άλλαξε τούτος ο τόπος. Η Ελλάδα του δεν σταματά ωστόσο στις ακρογιαλιές. Τα δύο χρόνια 1982-1984 που ήταν μορφωτικός σύμβουλος της εδώ Γαλλικής πρεσβείας και διηύθυνε το Γαλλικό Ινστιτούτο της Αθήνας, έδωσε πανευρωπαϊκή αίγλη στις ελληνογαλλικές πολιτιστικές εκδηλώσεις κι έκανε πολλούς Έλληνες φίλους, με πρώτη τη Μελίνα Μερκούρη. Και παρότι από το 1984 ώς το 1994 έγινε η ψυχή της Γαλλικής Ακαδημίας στη Ρώμη (Villa Μedicis), παρότι αγάπησε βαθιά την Αϊτή, την Αίγυπτο, τη Ρωσία, την Πολωνία ή το Κεμπέκ, με την Ελλάδα δεν ξεμπέρδεψε ποτέ του. «Όταν βρίσκομαι στην Ελλάδα νιώθω ότι ανεβαίνοντας σε ένα τραπέζι μπορώ να πιάσω τ΄ αστέρια », μου εξηγούσε. «Αν λοιπόν βαπτίζεσαι σε ένα τέτοιο σύμπαν, αισθάνεσαι απειροελάχιστη κουκκίδα- κάτι που μπορεί να μη σε προδιαθέτει για την εξουσία, σίγουρα όμως σε βοηθά πολύ στις δυσκολίες».
Ακούγεται εξιδανικευτικός ο Ζαν-Μαρί Ντρο, σαν τους διάσημους φιλέλληνες του 20ού αιώνα- Χένρι Μίλερ, Λόρενς Ντάρελ, Ζακ Λακαριέρ, Τζον Φόουλς- και μοιάζει να μην τον αγγίζει η κακοποίηση του τόπου για χάρη της τουριστικής ανάπτυξης, ούτε τα κουσούρια της ελληνικής νοοτροπίας. Όμως υπάρχει μια διαφορά. Εκείνοι λειτουργούσαν ως εξερευνητές, παραμερίζοντας την αρχαία αίγλη για να αναδείξουν τη σύγχρονη Ελλάδα. Αυτός λειτουργεί ως προσκυνητής, παραμερίζοντας τα σύγχρονα προβλήματα προκειμένου να δοξάσει τη διαχρονική ψυχή της. «Για μένα», γράφει, «η Ελλάδα δεν σταματά να ξανανθίζει, τη στιγμή που η Ευρώπη, τόσο περήφανη για τα τεχνολογικά της επιτεύγματα, βαλτώνει, γερνάει, πάει προς τα πίσω».
Ντρο, ο κουλός Οδυσσέας
Τελευταία Νέα
- Ο «Τίμοθι Σαλαμέ» και η A24 σπάνε ρεκόρ στο χριστουγεννιάτικο box office με το «Marty Supreme»
- Ο Ντόναλντ Τραμπ υποδέχεται τον Μπενιαμίν Νετανιάχου – Στο επίκεντρο το μέλλον της ανακωχής στη Λωρίδα της Γάζας
- Η Κίνα άρχισε να διεξάγει «μεγάλα» στρατιωτικά γυμνάσια γύρω από την Ταϊβάν – «Αντιτορπιλικά, φρεγάτες, καταδιωκτικά, βομβαρδιστικά και drones»