Ξεφυλλίζοντας τη μεγάλη οθόνη

ΤΟ ΠΑΘΟΣ ΓΙΑ ΤΟ ΣΙΝΕΜΑ ΤΙΣ ΔΕΚΑΕΤΙΕΣ ΤΟΥ ΄50 ΚΑΙ
ΤΟΥ ΄60 ΕΙΧΕ ΜΟΝΟ ΕΝΑ ΟΝΟΜΑ: ΑΓΛΑΪΑ ΜΗΤΡΟΠΟΥΛΟΥ. Η ΚΟΚΚΙΝΟΜΑΛΛΑ- ΑΕΡΙΚΟ ΠΟΥ «ΕΜΑΘΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΙΝΕΜΑ» ΕΜΨΥΧΩΝΟΝΤΑΣ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΑΙΝΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ, ΕΡΧΕΤΑΙ ΞΑΝΑ ΣΤΟ ΠΡΟΣΚΗΝΙΟ ΜΕ ΤΗΝ ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΤΟΥ ΟΓΚΩΔΟΥΣ ΒΙΒΛΙΟΥ ΤΗΣ «ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ»
Ήταν Κυριακή πρωί του μαύρου χειμώνα του 1972. Η χούντα μεσουρανούσε και πλάκωνε όλη τη χώρα με τον σκοταδισμό της, δίχως να υπάρχει διαφυγή καμιά για ανήσυχους νεαρούς που αναζητούσαν «κάτι διαφορετικό». Και ανέλπιστα διαβάζω στα «ΝΕΑ»- ήμουν 18 χρόνων τότε- ότι την ερχόμενη Κυριακή στις 11 το πρωί, όπως κάθε Κυριακή την ίδια ώρα, κάποια Ταινιοθήκη της Ελλάδος που κάνει προβολές στον κινηματογράφο «Άστυ» θα προβάλει το «Δεκαήμερο» του Πιερ Πάολο Παζολίνι που ακόμα δεν είχε πάρει άδεια από την επιτροπή λογοκρισίας για να προβληθεί κανονικά στις κινηματογραφικές αίθουσες. Την ίδια ώρα, όμως, προβαλλόταν στο «Παλλάς» της οδού Βουκουρεστίου και σε σχεδόν ημιπαράνομη αβάν πρεμιέρ και το «Γούντστοκ», η ταινία από τη θρυλική και επαναστατική συναυλία του 1970 σε σκηνοθεσία Μάικλ Γουόντλι- που ήταν παρών στην προβολή της Αθήνας, ανάβοντας κερί-σύμβολο στην οδό Βουκουρεστίου!- με μοντάζ Μάρτιν Σκορτσέζε! Φτάνω στη δεύτερη, αλλά η αίθουσα είναι γεμάτη και η Αστυνομία απαγορεύει την είσοδο σε ορθίους, ενώ επιχειρεί να μας διαλύσει βιαίως καθώς απαγορεύονται οι δημόσιες συγκεντρώσεις. Και αυτά, παρά τη συμμετοχή του ίδιου του σκηνοθέτη που μαζί με άλλους ανάβουν κεριά-σύμβολα αντίστασης και μνήμης.

Τα βήματά μου με οδηγούν συνεπώς στην Κοραή, κατεβαίνω τα σκαλιά του «Άστυ», γίνομαι μέλος της Ταινιοθήκης της Ελλάδος, μπαίνω στην αίθουσα.

Αγλαΐα Μητροπούλου

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ

(ΕΠΑΝΕΚΔΟΣΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΕΝΗ ΜΕ ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΑΙCD)

ΕΚΔ. ΠΑΠΑΖΗΣΗ, 2006 ΣΕΛ. 465, ΤΙΜΗ: 57 #

Και ξαφνικά, ο κόσμος αλλάζει μπροστά στα μάτια μου. Μια αέρινη και ξερακιανή κοκκινομάλλα αρχίζει να μιλάει- και να με μαγεύει- για τον ποιητή και σκηνοθέτη Πιερ Πάολο Παζολίνι και το πάθος του για το σινεμά και τη λογοτεχνία, για τις αντιδράσεις που προκάλεσε και στην Ιταλία η εν λόγω ταινία του. Είναι η Αγλαΐα Μητροπούλου (1929-1991), το σοφιστικέ αερικό με την εμφανή αστική κουλτούρα, που «κοινωνεί» κάθε Κυριακή πρωί με πρωτοποριακές και δυσεύρετες κινηματογραφικές ταινίες τους φανατικούς κινηματογραφόφιλους στο κρυφό σχολειό της, την Ταινιοθήκη της Ελλάδος!

Τρόπος ζωής

«Αυτό το αλλοπαρμένο πλάσμα, το χορτάτο πνευματικά σε καιρούς απόλυτης ξεραΐλας, αυτή η διανοούμενη της καλής τάξης που η αισθητική της έγινε καθημερινός τρόπος ζωής, στάθηκε αφορμή να αποφασίσω να γίνω σκηνοθέτης καθώς πήγαινα στο “Άστυ” και βρήκα με τη δική της βοήθεια νόημα και προσανατολισμό στη ζωή μου. Σε μια εποχή που η Ελλάδα έβραζε πολιτικά, αυτή μας έκανε παγκόσμιους», θυμάται ο σκηνοθέτης Νίκος Παναγιωτόπουλος.

Μόνιμος θαμώνας πλέον της Ταινιοθήκης της Ελλάδος στα τελευταία χρόνια της χούντας, και μετά το «Δεκαήμερο» του Παζολίνι έρχεται το προκλητικό- για την εποχή, αλλά και για πολλά από τα ερχόμενα χρόνια…«Σατυρι- κόν» του Φεντερίκο Φελίνι, που κανείς δεν ήξερε αν θα πάρει άδεια προβολής στις κανονικές κινηματογραφικές αίθουσες. Και σαν όλους τους σινεφίλ της εποχής που βρέθηκαν εκείνη την Κυριακή το πρωί στο «Άστυ», χρωστάω χάρη στη δαιμόνια Αγλαΐα Μητροπούλου που το είδα στην Ταινιοθήκη της. Και μπορεί εγώ να μην έγινα σκηνοθέτης, αλλά αυτή με βάφτισε στη συνειδητή μαγεία του κινηματογράφου που την κρατάω ακόμα ως κόρην οφθαλμού. «Ο ρόλος της στην ανάδειξη και καταγραφή του ελληνικού κινηματογράφου μοιάζει με μια εικόνα που συντέθηκε όπως ένα παζλ με κινητήριο δύναμη τον ενθουσιώδη, παρορμητικό και ανυποχώρητο χαρακτήρα της» σημειώνει ο σκηνοθέτης Κώστας Βρετάκος. Και όντως, στο βιβλίο της που επανεκδόθηκε, βρίσκεις τα πάντα για τον εγχώριο κινηματογράφο: τη γέννησή του στις αρχές του 20ού αιώνα (1906-1925), τα διεθνή ρεύματα, την αρχή της οργανωμένης εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής (19251947), την αναζήτηση ταυτότητας (1950-1967), τον πολιτικό κινηματογράφο (1967-1980) και όλες τις εξελίξεις στην ελληνική παραγωγή μέχρι τις μέρες μας, με εκατοντάδες αναφορές σε σημαντικές ελληνικές ταινίες και τις ηρωικές συνθήκες που γυρίστηκαν σε μια Ελλάδα που πεινούσε κυριολεκτικά- πνευματικά και σωματικά!