Κοινωνικό προφίλ επιχειρεί να αποκτήσει η κυβέρνηση στην εκπνοή της θητείας της, βάζοντας τα θέματα της φτώχειας και της ανισότητας ψηλά στην ατζέντα της, εκεί όπου ώς τώρα δέσποζε η μαγική λέξη «μεταρρυθμίσεις». Ειδικώς ο υπουργός Οικονομίας Γιώργος Αλογοσκούφης, ο οποίος αντιμετωπίζει και μια σκληρή προσωπική μάχη δημοτικότητας στην Α΄ Αθηνών, θέλει να ξεφύγει από το μονοδιάστατο μοτίβο των «μεταρρυθμίσεων», που δεν μαζεύει τελευταίως ούτε τις ψήφους των βιομηχάνων.
Το σχέδιο «κοινωνικό πρόσωπο» χτίζεται πάνω σε δύο βασικούς άξονες: το πρόγραμμα κατά της φτώχειας που στοχεύει σε 2 εκατομμύρια πολίτες και την καθιέρωση της κατώτατης εθνικής σύνταξης, που αφορά κάπου 300.000 συνταξιούχους και τις οικογένειές τους. Πρόκειται για ένα πακέτο που δεν θα πάρει ίσως ποτέ την ονομασία αυτή (αποφεύγοντας τις συγκρίσεις με το πακέτο Σημίτη, το οποίο άλλωστε – αν και γενναιόδωροδεν εξασφάλισε το επιθυμητό αποτέλεσμα) αλλά ασφαλώς έχει έντονα ψηφοθηρικά χαρακτηριστικά.
Το πρόγραμμα για τη φτώχεια ετοιμάζεται από τον κ. Αλογοσκούφη σε συνεργασία με τον υφυπουργό Υγείας Γιώργο Κωνσταντόπουλο και σύμφωνα με πληροφορίες θα προβλέπει τη χορήγηση ειδικών επιδομάτων σε:
● φτωχές οικογένειες ● μονογονεϊκές οικογένειες ● ζευγάρια πολυτέκνων ● ανέργους ● νέους φτωχούς
Τον πρώτο χρόνο ο κάθε φτωχός θα πάρει επιπλέον 200 ευρώ, για να φτάσει ύστερα από 5 χρόνια στα 1.000 ευρώ, δηλαδή περίπου 80 ευρώ τον μήνα
● συνταξιούχους με ειδικά προβλήματα, όπως αναπηρίες.
Τα επιδόματα θα πάρουν τη μορφή απευθείας ενίσχυσης ή επιδότησης π.χ. του ενοικίου. Θα δοθούν 400 με 500 εκατ. ευρώ τον πρώτο χρόνο και θα αυξάνονται ισόποσα τα επόμενα 4 χρόνια ώστε στο τέλος της πενταετίας να φτάσουν συνολικά τα 2 δισ. ευρώ, όπως υποσχέθηκε ο υπουργός Οικονομίας κ. Αλογοσκούφης. Αυτό σημαίνει ότι τον πρώτο χρόνο τουλάχιστον ο κάθε φτωχός θα πάρει από 200 ευρώ κατά μέσο όρο τον χρόνο, για να φτάσει έπειτα από 5 χρόνια να πάρει 1.000 ευρώ επιπλέον τον χρόνο, δηλαδή κάπου 80 ευρώ τον μήνα. Όχι και πολύ σπουδαία βοήθεια για να περιμένει κανείς πέντε χρόνια. Όμως είναι αρκετή για να βγάλει περίπου τους μισούς φτωχούς συμπολίτες μας από το όριο της φτώχειας, έστω και κατά ένα ευρώ, και να πέσει έτσι το ποσοστό της φτώχειας.
Αν ρίξουμε το ποσοστό της φτώχειας από το 20% στο 15% θα είναι σημαντική επιτυχία, υποστηρίζει ο κ. Αλογοσκούφης. Αναφέρει μάλιστα ότι σκοπεύει να δημιουργήσει στο υπουργείο Οικονομίας ινστιτούτο για τη μελέτη της φτώχειας.
Για την κατώτατη σύνταξη το σχέδιο ετοιμάζει ο υπουργός Απασχόλησης Σάββας Τσιτουρίδης. Θα προβλέπει ενσωμάτωση του ΕΚΑΣ, του μόνου κοινωνικού επιδόματος του ΠΑΣΟΚ που αποδέχεται ως αποτελεσματικό η σημερινή κυβέρνηση. Υπολογίζεται ότι το 2009, που προβλέπεται να χορηγηθεί το νωρίτερο η κατώτατη αυτή σύνταξη, θα έχει διαμορφωθεί σε περίπου 700 ευρώ τον μήνα.
Τα ένοχα μυστικά. Τα σχέδια θα αναπτυχθούν με λεπτομέρειες το επόμενο διάστημα, στρώνοντας τον δρόμο για τις εκλογές. Πέρα όμως από την επίσημη εκδοχή τους έχουν και μια κρυφή πλευρά, όχι και τόσο ευχάριστη για τους ψηφοφόρους. Το σχέδιο για την εθνική σύνταξη, ειδικότερα, είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένο με την αναμόρφωση του ασφαλιστικού συστήματος. Κι αυτή με τη σειρά της θα οδηγήσει σε μείωση του ύψους των συντάξεων και αύξηση των εισφορών για τους ασφαλισμένους στο μέλλον. Η κυβέρνηση βεβαίως θα υποσχεθεί μια αξιοπρεπή σύνταξη για όλους, σε συνδυασμό με μείωση των ανισοτήτων και των αδικιών του σημερινού συστήματος. Αυτό όμως πρακτικά σημαίνει τάση εξίσωσης των συντάξεων προς τα κάτω.
Σε ό,τι αφορά τη μάχη για την καταπολέμηση της φτώχειας, έχει κι αυτή την κρυφή, αρνητική πλευρά της. Είναι η σχεδιαζόμενη ανακατανομή των κοινωνικών δαπανών, δηλαδή η περικοπή ορισμένων από αυτές για να ενισχυθούν κάποιες άλλες. Το επιχείρημα της κυβέρνησης είναι ότι κοινωνικές δαπάνες, κυρίως αυτές που δίνονται σε είδος, όπως π.χ. τα δωρεάν συγγράμματα στο πανεπιστήμιο, είναι αναποτελεσματικές γιατί δεν αφορούν τον φτωχό πληθυσμό. Η κατάργησή τους όμως θα επιδεινώσει τη θέση μεγάλων κατηγοριών πληθυσμού μεσαίων εισοδημάτων που στηρίζονται σ΄ αυτές για ένα αξιοπρεπές επίπεδο διαβίωσης.
Και η πολιτική της ανισότητας. Η προσπάθεια της κυβέρνησης να εμφανίσει κοινωνικό προφίλ επιχειρεί να αντισταθμίσει την έντονη κριτική που δέχθηκε για άσκηση ταξικής πολιτικής τα τρία πρώτα χρόνια της θητείας της. Κριτική που βασίζεται σε συγκεκριμένα μέτρα πολιτικής: τα φορολογικά νομοσχέδια που ευνόησαν τις επιχειρήσεις (κατά περίπου 2 δισ., όσα σχεδιάζουν τώρα να δώσουν για τους φτωχούς) και τα μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα. Τις αυξήσεις των έμμεσων φόρων, ξεκινώντας από τον ΦΠΑ και φτάνοντας στα τέλη κινητής τηλεφωνίας. Την αυστηρή εισοδηματική πολιτική στο Δημόσιο. Αλλά και αυτά που σχεδιάζονται στο εξής και έχουν αρχίσει να αποκαλύπτονται, όπως: η αυτοματοποίηση των αυξήσεων των τιμολογίων της ΔΕΗ και ίσως και των άλλων ΔΕΚΟ. Η επιβολή φόρου κατοχής στα ακίνητα με παράλληλη κατάργηση του Φόρου Μεγάλης Ακίνητης Περιουσίας.
