Διαστάσεις Σαμπάνια με τον Mλάντιτς

«H εκκένωση του θύλακα έγινε σύμφωνα με τους κανόνες της Συνθήκης της

Γενεύης». Ρόμπερτ Φράνκεν, Ολλανδός υπήκοος, επικεφαλής της δύναμης των

Ηνωμένων Εθνών στη Σρεμπρένιτσα.

Συμπληρώνονται σήμερα δέκα χρόνια από τη σφαγή 8.000 Μουσουλμάνων σε μια

περιοχή που η διεθνής κοινότητα είχε ανακηρύξει «ασφαλή θύλακα»· και τα

στοιχεία που συγκεντρώνονται στη Χάγη ολοκληρώνουν σιγά σιγά την εικόνα του

εγκλήματος. Το βίντεο που προβλήθηκε με τις εν ψυχρώ δολοφονίες αμάχων

Μουσουλμάνων από Σέρβους παραστρατιωτικούς, αλλά και οι ομολογίες εννέα

αξιωματικών του στρατηγού Μλάντιτς, δείχνουν ότι το έγκλημα σχεδιάστηκε στο

Βελιγράδι και καθοδηγήθηκε από τον Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς. Ο τελευταίος ήδη

δίνει λόγο στη δικαιοσύνη. Μένει να γίνει το ίδιο με τον Κάρατζιτς και τον

Μλάντιτς, για να αρχίσουν οι Σέρβοι και οι Βόσνιοι να αντιμετωπίζουν τη

μεγαλύτερη σφαγή που έχει γνωρίσει η Ευρώπη μετά τον B’ Παγκόσμιο Πόλεμο ως

ιστορικό γεγονός.

Από το Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης δεν θα περάσουν, βέβαια, όλοι οι

πρωταγωνιστές εκείνου του μακελειού. Με αφορμή τη σημερινή επέτειο, θυμόμαστε

τον «ρεαλισμό» του λόρδου Όουεν και του Μπούτρος Γκάλι. Τους επαίνους του

Γάλλου στρατηγού Μπρικμόν στον «επαγγελματισμό» των ανδρών του Κάρατζιτς. Τη

δολοφονία του αντιπροέδρου της Βοσνίας, που αρπάχτηκε από το άρμα που τον

μετέφερε στο Σαράγεβο κάτω από τα απαθή μάτια των Γάλλων στρατιωτών (ο

διοικητής τους, συνταγματάρχης Σαρτρ, βραβεύθηκε αργότερα με τη Λεγεώνα της

Τιμής). Την απίστευτη δήλωση του Ιάπωνα Γιασόσι Ακάσι, μεσολαβητή του ΟΗΕ, ότι

«οι Σέρβοι είχαν σοβαρούς λόγους να επιτεθούν στον θύλακα». Τις φωτογραφίες

του Ολλανδού διοικητή να πίνει σαμπάνια με τον Μλάντιτς μετά τη σφαγή. Την

ελληνική σημαία, βέβαια, που ύψωσαν κάποιοι «εθελοντές» για να γιορτάσουν τη

νίκη της Ορθοδοξίας.

«Αρχίζοντας από την πεποίθηση ότι ο λαός τους ανταποκρίνεται περισσότερο από

όλους τους άλλους στην εικόνα του Θεού επί της Γης», λέει η Βελγίδα

ανθρωπολόγος Κριστιάν Σταλέρ, «οι σχεδιαστές μιας εθνοκτονίας αισθάνονται ότι

έχουν αναλάβει μία μεσσιανική αποστολή για την επιβολή της εθνοτικής τους

κυριαρχίας σε όλο τον κόσμο». H σερβική ηγεσία είχε κάθε λόγο να πιστεύει ότι

το έγκλημα στη Σρεμπρένιτσα θα γινόταν σιωπηρά αποδεκτό από τη διεθνή

κοινότητα, όπως νωρίτερα είχαν γίνει δεκτά τα εγκλήματα στο Βούκοβαρ και το

Μπίχατς. Αν η Ευρώπη δεν είχε κουνήσει το δαχτυλάκι της στα τριάμισι χρόνια

που κράτησε η πολιορκία του Σαράγεβο, γιατί να αντιδράσει στην εξόντωση

μερικών χιλιάδων «αλλοθρήσκων»; Οι υπολογισμοί αυτοί θα είχαν ασφαλώς

επαληθευθεί αν δεν ανέτρεπαν τα δεδομένα κάποιες αλλαγές στο διεθνές σκηνικό,

όπως ο θάνατος του κυριότερου προστάτη των Σέρβων, του Φρανσουά Μιτεράν, ή η

απόφαση του Μπιλ Κλίντον να αγνοήσει την παραλυμένη Ευρωπαϊκή Ένωση και να

αναλάβει δράση.

Αλλά συχνά η Ιστορία γράφεται από συμπτώσεις.