Αναζήτηση
EITE TO ΘΕΛΕΙ κανείς είτε όχι, αυτήν τη στιγμή ο ηγέτης στον ευρωπαϊκό
χώρο που εμφανίζεται μάλιστα ως μεταρρυθμιστής, είναι ο πρωθυπουργός της
Βρετανίας T. Μπλερ. Αντίθετα, άλλοι σοσιαλδημοκράτες ηγέτες του
κεντρο-ευρωπαϊκού χώρου, όπως ο Λ. Φαμπιούς στη Γαλλία ή ο Σρέντερ στη
Γερμανία, εμφανίζονται περισσότερο ως υπέρμαχοι της «παλιάς τάξης» πραγμάτων.
Ενώ ο Μπλερ προωθεί μεταρρυθμίσεις για την προσαρμογή του ευρωπαϊκού
συστήματος (οικονομικού και κοινωνικού) στις συνθήκες παγκοσμιο-ποίησης, οι
άλλοι ηγέτες εμφανίζονται μάλλον ως αντίπαλοι της παγκοσμιοποίησης και αντί
της προσαρμογής των συστημάτων τους, επιδιώκουν την… αναχαίτιση της
παγκοσμιοποίησης· στόχος χιμαιρικός και συνεπώς καταδικασμένος σε αποτυχία. H
παγκοσμιοποίηση μπορεί και πρέπει «να εμπλαισιωθεί» πολιτικά, κοινωνικά και
δημοκρατικά. Δεν μπορεί όμως να αναχαιτιστεί. Είτε μας αρέσει είτε όχι, η
Κίνα, η Ινδία και άλλες χώρες θα συνεχίσουν την επέλασή τους και τα κάθε
είδους σύνορα θα συρρικνώνονται από την επικοινωνιακή και οικονομική
ολοκλήρωση. Ο κίνδυνος – συνεπώς – για ένα σοσιαλιστικό, προοδευτικό κόμμα
είναι από δύναμη μεταρρύθμισης και εκσυγχρονισμού να εμφανιστεί (ή να
διολισθήσει) σε δύναμη συντήρησης. Συμβαίνει στην Ευρώπη. Για πολλά χρόνια, το
Εργατικό Κόμμα της Βρετανίας ήταν καθηλωμένο στην αντιπολίτευση, γιατί το
Συντηρητικό Κόμμα υπό την κ. M. Θάτσερ είχε εμφανισθεί ως η κατ’ εξοχήν δύναμη
αλλαγής και μεταρρύθμισης (ανεξάρτητα από το περιεχόμενό της). Το Εργατικό
Κόμμα χρησιμοποιούσε το «ξύλινο», (δήθεν) προοδευτικό πολιτικό λεξιλόγιο (που
στην ουσία, όμως, ήταν βαθύτατα αναχρονιστικός λόγος) και έχανε τη μια
εκλογική αναμέτρηση μετά την άλλη. Έχει μεγάλη σημασία, επομένως, το εάν ένα
πολιτικό κόμμα προβάλλει – με τον λόγο, την πολιτική και τη δραστηριότητά του
– την εικόνα της μεταρρυθμιστικής, εκσυγχρονιστικής δύναμης ή – παγιδευμένο σε
στερεότυπα και «εμπεδωμένες ομάδες συμφερόντων» – τη φυσιογνωμία της δύναμης
που υπερασπίζεται «κεκτημένα» και «κατεστημένα» του παρελθόντος. Το Εργατικό
Κόμμα του T. Μπλερ κατάφερε να εμφανισθεί και λειτουργήσει ως δύναμη αλλαγής,
που απαντά στις προκλήσεις των καιρών. Τα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα της
Κεντρικής Ευρώπης εμφανίστηκαν ως δυνάμεις συντήρησης, γι’ αυτό και
παραχώρησαν την εξουσία στα συντηρητικά κόμματα. Τα διδάγματα είναι σαφή και
χρήσιμα.
Ο Π.K. Ιωακειμίδης είναι καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών και μέλος
του Δ.Σ. του ΕΛΙΑΜΕΠ.
