Ως Βρετανός πολίτης υπέγραψα μια ανοιχτή επιστολή εκλιπαρώντας τους Γάλλους να

ψηφίσουν «Ναι». Αλλά εάν ήμουν Γάλλος πολίτης θα είχα ψηφίσει «Όχι». Υπέγραψα

επειδή ο αντίκτυπος του γαλλικού «Όχι» στη Βρετανία θα ήταν αρνητικός. Το

«Όχι» αυτό ενισχύει τους ευρωφοβικούς της Δεξιάς και της Αριστεράς, οι οποίοι

θέλουν να αποχαλινώσουν τις υπερεθνικές δομές της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Θα

κλείσει περισσότερα παράθυρα του οικοδομήματος που είναι η Μικρή Αγγλία,

αφήνοντάς το ένα ακόμα μικρότερο, ακόμα πιο σκοτεινό και ασφυκτικό μέρος.

Για τη Γαλλία όμως, η ψηφοφορία της Κυριακής ήταν μια από καιρό αναγκαία

έκρηξη ελευθερίας. Πολλά πάθη ξεχύθηκαν, ορισμένα λογικά και άλλα παράλογα.

Υπήρξε έκφραση απέχθειας προς την κυβέρνηση Σιράκ. Φόβος για τις δουλειές,

καθώς η βαριά βιομηχανία φεύγει και εγκαθίσταται σε φθηνότερες χώρες και ξένοι

εργάτες («ο Πολωνός υδραυλικός») επιλέγονται εις βάρος των εγχωρίων, για την

παροχή υπηρεσιών. Το αποτέλεσμα της Κυριακής εξέφρασε και την αντιπάθεια των

Γάλλων για το νεοφιλελεύθερο, «αμερικανικό» κοινωνικό μοντέλο, το οποίο πολλοί

Γάλλοι αντιμετωπίζουν ως προδοσία των παλαιών αρχών κοινωνικής πρόνοιας και

συνεργασίας, πάνω στις οποίες χτίστηκε το ευρωπαϊκό οικοδόμημα.

Θα ξετυλιχθεί το κουβάρι της Ευρωπαϊκής Ένωσης εξαιτίας των Γάλλων – και,

αναπόφευκτα, των Ολλανδών; Σίγουρα όχι. Αυτό συμβαίνει επειδή η Γαλλία ακόμα

αντιμετωπίζει την E.E. ως το δικό της θριαμβευτικό δημιούργημα: θα προσπαθήσει

να την αλλάξει, αλλά ποτέ δεν θα την εγκαταλείψει. Όμως αυτό το «Όχι» έχει

δώσει στην Ένωση το ισχυρότερο σοκ που έχει υποστεί ποτέ στην ιστορία της και

είναι ένα σοκ που έπρεπε να είχε δοθεί εδώ και πολύ καιρό. Τι σημαίνει αυτό;

Πρώτον, ότι τελείωσε η εποχή της έλλειψης δημοκρατικότητας. Οι ελίτ πρέπει να

ανοίξουν προς τον κόσμο. Δεύτερον, το δημοψήφισμα θύμισε στην E.E. ότι ο

κύριος σκοπός της είναι πολιτικός, παρά οικονομικός. Ο ανεξέλεγκτος

καπιταλισμός της ελεύθερης αγοράς δεν είναι ο μόνος τρόπος να έρθει η ειρήνη,

η δικαιοσύνη και η ασφάλεια σε 25 χώρες. Μπορεί να είναι καιρός να αλλάξει

λίγο προσανατολισμό η E.E., προς την κατεύθυνση της επιβολής κρατικών – και

υπερεθνικών – κανονισμών. Ποια είναι εξάλλου η χρησιμότητα μιας Ένωσης που δεν

μπορεί να αλλάξει την πολιτική της ύστερα από αίτημα των μελών της; H Γαλλία

έχει κάνει λοιπόν χάρη στην E.E. Πιστεύει στην E.E. όχι ως μια σειρά

συμβάσεων, αλλά ως έναν ζωντανό οργανισμό, ικανό να αντιμετωπίσει προκλήσεις,

να πειστεί και να αλλάξει. Αυτό σημαίνει πραγματικά το «Όχι» για την Ευρώπη.

Ο Neal Ascherson είναι ιστορικός και συγγραφέας

Τελευταία Νέα