Αναζήτηση
Ένας άνεμος ελευθερίας πνέει στη Μέση Ανατολή. Ο συνδυασμός των πιέσεων από
τις ΗΠΑ και από τις αντιπολιτευόμενες δυνάμεις στο εσωτερικό των αραβικών
χωρών, που ήταν για χρόνια φιμωμένες, επιφέρει ένα αποτέλεσμα ντόμινο. Κάτι
που δεν σημαίνει απαραίτητα πως ο αραβικός κόσμος προορίζεται για ένα λαμπρό
δημοκρατικό μέλλον.
|
|
«Μοιάζει με μια βελούδινη επανάσταση, παρόμοια με τον σεισμό που συγκλόνισε
την Ανατολική Ευρώπη το 1989», έγραψε η ισραηλινή εφημερίδα «Γεντιότ Αχρονότ».
Για την «Ουώλ Στρητ Τζόρναλ», η οποία είχε υποστηρίξει εξαρχής την ιδέα του
Αμερικανού προέδρου Τζορτζ Μπους για μια Μεγάλη Μέση Ανατολή, πρόκειται για
ένα «μεγάλο ντόμινο»: «Κάθε εβδομάδα που περνά, οι ιρακινές εκλογές μοιάζουν
και περισσότερο με τομή στην πολιτική στη Μέση Ανατολή». Το παραδέχεται ακόμη
και ο Ουαλίντ Τζουμπλάτ, ο ηγέτης των Δρούζων του Λιβάνου που το φέουδό του
είχε κάποτε βομβαρδιστεί από το αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό. «Είναι παράξενο
να το λέω εγώ, αλλά αυτή η διαδικασία της αλλαγής άρχισε λόγω της αμερικανικής
εισβολής στο Ιράκ», λέει ο άνθρωπος που ηγείται τώρα της εξέγερσης των
Λιβανέζων κατά της Συρίας. «Ήμουν κυνικός στο θέμα του Ιράκ. Αλλά όταν είδα
τους Ιρακινούς να ψηφίζουν πριν από τρεις εβδομάδες, οκτώ εκατομμύρια απ’
αυτούς, μου φάνηκε πως παρακολουθούσα τη γέννηση ενός νέου αραβικού κόσμου»,
δήλωσε στην «Ουάσιγκτον Ποστ».
Επικρίνουν τη Δαμασκό
Ακόμη και η Ρωσία, από τους ισχυρότερους υποστηρικτές της Συρίας, εξέφρασε
χθες μέσω του υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ την επιφυλακτική υποστήριξή
της στις εκκλήσεις προς τη Συρία να αποσυρθεί από τον Λίβανο.
Ο ένας μετά τον άλλον, οι Παλαιστίνιοι ψήφισαν έναν νέο πρόεδρο σε ελεύθερες
και δίκαιες εκλογές, οι Ιρακινοί αψήφησαν την αιματηρή εξέγερση για να
εκλέξουν μια αντιπροσωπευτική κυβέρνηση, ακόμη και η Σαουδική Αραβία πήρε μια
γεύση δημοκρατίας με τις πρώτες της δημοτικές εκλογές – οι γυναίκες δεν
ψήφισαν, αλλά πήραν την υπόσχεση ότι θα ψηφίσουν στην επόμενη ψηφοφορία. Στα
Εμιράτα, όπου τα πολιτικά κόμματα είναι απαγορευμένα και δεν έχουν γίνει ποτέ
εκλογές, πολιτικοί και ακαδημαϊκοί εξέφρασαν την επιθυμία η Συμβουλευτική
Συνέλευση, που ώς τώρα διοριζόταν από τις αρχές, να γίνει αιρετή.
Στο Μπαχρέιν, τέσσερα αντιπολιτευόμενα κόμματα ζήτησαν να διεξαχθεί μια εθνική
διάσκεψη για την προώθηση συνταγματικών μεταρρυθμίσεων, με τη συμμετοχή όλων
των πολιτικών κομμάτων. Τελευταία στη σειρά η Αίγυπτος, όπου ο πρόεδρος Χόσνι
Μουμπάρακ ανακοίνωσε πως η εκλογή του προέδρου, τον Σεπτέμβριο, θα γίνει με
καθολική ψηφοφορία μεταξύ πολλών υποψηφίων.
Ωστόσο οι εξελίξεις αυτές δεν σημαίνουν απαραίτητα πως ο αραβικός κόσμος
προορίζεται για ένα λαμπρό δημοκρατικό μέλλον. Πολλές από τις δημοκρατικές
μεταρρυθμίσεις που έχουν ανακοινωθεί μπορεί να αποδειχθούν διακοσμητικές
αλλαγές επιβεβλημένες από ηγέτες που δεν έχουν καμιά πρόθεση να μοιραστούν την
εξουσία. Ο Μουμπάρακ και η σαουδαραβική βασιλική οικογένεια θα επιτρέψουν
άραγε ποτέ εκλογές που θα ήταν πιθανόν να τους διώξουν από την εξουσία; Στο
Ιράκ, η εξέγερση δεν φαίνεται να αμβλύνεται και η νέα κυβέρνηση εξακολουθεί να
αντιμετωπίζει το φάσμα ενός εμφυλίου πολέμου. Και εκφράζονται φόβοι για νέες
βιαιότητες στον Λίβανο, αν η σιιτική Χεζμπολάχ καλύψει το κενό που θα αφήσει
μια αποχώρηση των Σύρων.
Οι πιέσεις των ΗΠΑ και τα αραβικά MME
TO ΕΡΩΤΗΜΑ που τίθεται είναι, πώς άραγε ξεκίνησε όλη αυτή η πορεία προς
τον εκδημοκρατισμό; Ο κυβερνητικός Τύπος των χωρών που βρίσκονται σε πορεία
αλλαγής συνεχίζει να υποστηρίζει πως πρόκειται για μια «ιστορική αλλαγή εκ των
ένδον, που δεν έχει να κάνει με εξωτερικές πιέσεις», όπως γράφει η αιγυπτιακή
«Αλ-Αχράμ». Αλλά η Ουάσιγκτον θεωρεί πως μπορεί να διεκδικήσει εύσημα για
πολλές από τις αλλαγές αυτές. Και μάλλον δικαιολογημένα. Μπορεί οι αισιόδοξες
προβλέψεις των νεοσυντηρητικών συμβούλων του Μπους να μην πραγματοποιήθηκαν
στο Ιράκ, αλλά όταν στη δεύτερη προεδρική θητεία του σήκωσε το «λάβαρο» της
προώθησης της δημοκρατίας και των ελευθεριών στον κόσμο, ο Αμερικανός πρόεδρος
αφύπνισε εσωτερικές δημοκρατικές ορέξεις που είχαν υποτιμηθεί, υποστηρίζει ο
Αιγύπτιος συγγραφέας Σαλάμα Άχμαντ Σαλάμα. Και αναμφισβήτητα σημαντικό ρόλο
έχουν διαδραματίσει τα νέα αραβικά δορυφορικά τηλεοπτικά δίκτυα, τα οποία
σπάζουν το άλλοτε πανίσχυρο κρατικό μονοπώλιο στα μέσα ενημέρωσης.
