Mιντιακά υβρίδια

Προσωπικότητες εμβληματικές, για διαφορετικούς λόγους, σε διαφορετικές εποχές

και χώρες, ωστόσο εμφανίζονται να πρωταγωνιστούν σε μιντιακά υπερθεάματα

προπαγάνδας, καθένας με τον τρόπο του, αλλά με τον ίδιο στόχο: να πείσει το

μεγάλο μιντιακό κοινό για τη δύναμη του έθνους που διαθέτει αυτές τις

προσωπικότητες.

Ο ένας, ο Μάικλ Τζάκσον, πρωταγωνιστεί σε ακόμη ένα υπερθέαμα απονομής της

αμερικανικής Δικαιοσύνης, ως θεσμού που εγγυάται την ισχυρή δημοκρατία του

έθνους των ΗΠΑ. Πρωταγωνιστεί σε ένα παγκόσμιο ριάλιτι ξεφλουδίσματος της

εικόνας του.

Ο άλλος, ο Ραούφ Ντενκτάς, θα πάρει μέρος σε επεισόδιο τουρκικής σαπουνόπερας

με εθνικιστικό περιεχόμενο, υποδυόμενος τον εαυτό του σε στιγμές δύναμης να

κάνει δηλώσεις που αφορούν την Κύπρο και έτσι να ενισχύσει το φρόνημα του

δικού του έθνους.

H διαφορά μεταξύ των δύο είναι ότι ο μεν Μάικλ Τζάκσον είναι

εμβληματική προσωπικότητα της εποχής της εικόνας, της κυριαρχίας του θεάματος

– θέαμα και ο ίδιος -, πρότυπη μιντιακή κατασκευή που μέχρι στιγμής ουδείς

κατάφερε να αντιγράψει ακριβώς. Και τώρα βρίσκεται αντιμέτωπος με τον κόσμο

στον οποίο απευθυνόταν η εικόνα του, διχάζοντάς τον. Με μια Αμερική που

λατρεύει τις εικόνες, την κατασκευή περισσότερο από την πραγματικότητα, αλλά

που θεωρεί πραγματικότητά της την απόλυτη ισότητα των πολιτών απέναντι στους

νόμους και το Σύνταγμα. Είναι η απόλυτη ιδέα της αμερικανικής κουλτούρας.

Κανείς πάνω από τους θεσμούς και τους νόμους. Ο Ραούφ Ντενκτάς είναι κατασκευή

μιας πολιτικής πραγματικότητας, πρόσωπο και αυτός μιας χώρας και μιας εποχής

για τις οποίες αποτελούσε έμβλημα αυτοπεποίθησης και εθνικού τσαμπουκά.

Για το μιντιακό θέαμα και τους στόχους του, που και στις δύο

περιπτώσεις είναι η «ισχυρή δημοκρατία» του κάθε έθνους, οι δύο προσωπικότητες

είναι ιδανικές και καθεμία κρατάει τον ρόλο με τον οποίο πορεύτηκε.

Ο ένας, σταρ της σοουμπίζνες, συμμετέχει σε ένα δικαστικό σίριαλ παρά τη

θέλησή του, πλην όμως, υπηρετώντας απολύτως το σύστημα που τον ανέδειξε.

Ο άλλος, αρχηγός ψευδοκράτους, επικυρώνει τη θέση που κατείχε μέσω της

σαπουνόπερας. H αμερικανική Δικαιοσύνη δεν είναι η πρώτη φορά που επιδεικνύει

θεαματικά τον ρόλο της ως θεματοφύλακα των αξιών του αμερικανικού έθνους, και

τα τελευταία χρόνια οι αξίες που χρειάζεται να προστατευθούν έχουν σχέση με

σεξουαλικά ζητήματα. H περίπτωση Κλίντον ήταν παράβαση του οικογενειακού

ήθους. H περίπτωση Τζάκσον μοιάζει πολύ πιο ανατριχιαστική αφού αν αποδειχθεί

το έγκλημα, είναι κορυφαίο για τον ανθρώπινο πολιτισμό, ανεξαρτήτως χώρας και

εποχής. Ωστόσο, το σύστημα της δικαιοσύνης προβάλλει ανεπηρέαστο από τη λάμψη

ενός σταρ, αλλά δεν είναι μόνο αυτό. Το μιντιακό πάθος, τα αποσπάσματα από

συνέντευξη του Μάικλ Τζάκσον που λέει ότι δεν είχε τίποτε σεξουαλικό η

συνάντησή του με έναν ανήλικο, «απλώς έτρωγαν κουλουράκια στο κρεβάτι του», τα

οποία προβάλλονται διαρκώς και στέλνονται στα παγκόσμια δίκτυα, ήδη

διαμορφώνουν την ατμόσφαιρα της ενοχής του.

Το ξεφλούδισμα των μιντιαντάρλινγκ προσωπικοτήτων αποτελεί κυρίαρχο στόχο των

δημοκρατιών του θεάματος. Εκτονώνουν το αίσθημα αποκλεισμού των κοινών θνητών

από την κοινωνία της λάμψης και του χρήματος. Δίνουν την αίσθηση μιας

δημοκρατίας των ίσων που λειτουργεί απρόσκοπτα, παρά τις άγριες συνθήκες μιας

αγοράς που θεοποιεί το σουξέ με κάθε μέσο.

Φαντασιώσεις που γίνονται εφιάλτες

Οι προσωπικότητες του θεάματος πληρώνουν το τίμημα της υπερπροβολής τους.

Όσο για τον Μάικλ Τζάκσον, αυτός πληρώνει την απόλυτη υποταγή του στους

κανόνες του υπερθεάματος μέχρι σημείου άρνησης φύλου, φυλής και ηλικίας.

Αιωνίως έφηβος, λευκός παρά φύσιν και χωρίς συγκεκριμένα χαρακτηριστικά,

ανδρόγυνο ή άνθρωπος ο οποίος κατάφερε να μεταβληθεί σε εικόνα της απόλυτης

σύνθλιψης που μπορεί να επιφέρει το σύστημα της σοουμπίζνες στη μορφή και την

ψυχή. Ένα φρανκενσταϊνικό υβρίδιο που τρομάζει το σύστημα, που το παρήγε.

Αντιθέτως, για τον Ντενκτάς η σαπουνοπερική αναγνώριση είναι ο θρίαμβος του

ταλέντου της προσποίησης. Αυτός, πρότυπο μιας εθνικιστικής φαντασίωσης.

Αναγνωρίζει στο τηλεοπτικό θέαμα τη δύναμη να την συντηρήσει και συνεχίζει με

τον τρόπο που προσφέρει η εποχή, την καριέρα που και ο ίδιος φαντασιώθηκε. Με

συνέπειες στην πραγματικότητα των ανθρώπων, των λαών.

Ωστόσο, και για τους δύο τα μίντια είναι το όχημα της δραματικής

επιβεβαίωσης αυτού που ονειρεύτηκαν για τον εαυτό τους. Όπως είναι για πολλούς

πλέον, που συνωστίζονται να πάρουν θέση στο θέαμα με κάθε τρόπο.