Είχα την ευκαιρία μαζί με τον αείμνηστο Γ. Κρανιδιώτη να επεξεργαστούμε
(το 1986) το πρώτο βήμα (σημείωμα) για την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή
Ένωση, τότε που ούτε καν οι Κύπριοι και βεβαίως πολλοί Έλληνες ήθελαν να
ακούσουν κάτι τέτοιο. Ισοδυναμούσε λίγο – πολύ με προδοσία. Πιστεύαμε ότι με
την ένταξη θα πετυχαίναμε και τη λύση στο πολιτικό πρόβλημα. Και έτσι γίνεται.
Σήμερα, πολλά σημαντικά και ασήμαντα γράφονται για το σχέδιο Ανάν και το
«ενωσιακό κεκτημένο» (85.000 σελίδες περίπου). Το «κεκτημένο» υποχρεούται να
αποδεχθεί κάθε νεοεισερχόμενη χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Το ίδιο οφείλει να
κάνει και η Κύπρος. Γι’ αυτό κάθε σχέδιο επίλυσης του προβλήματος οφείλει να
είναι συμβιβάσιμο με το «ενωσιακό κεκτημένο». Το σχέδιο Ανάν συνολικά
καθίσταται συμβιβάσιμο. Δεν θα μπορούσε άλλωστε να γίνει διαφορετικά. Βεβαίως
προβλέπονται μεταβατικές ρυθμίσεις / αποκλίσεις που θα αποτελέσουν αντικείμενο
διαπραγμάτευσης, ώστε να επιτευχθεί το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα. Οι
μεταβατικές ρυθμίσεις αποτελούν τον αποδεκτό τρόπο ομαλής εφαρμογής του
«κεκτημένου» για όλες τις νεοεισερχόμενες στην Ένωση χώρες. Υπήρχαν στην
περίπτωση της Ελλάδας (5-7 χρόνια) και σε όλες τις άλλες περιπτώσεις (μέχρι
και 10-12 χρόνια).
Αλλά αυτό που έχει σημασία στην περίπτωση της Κύπρου είναι ότι η ένταξη (και η
εφαρμογή του «κεκτημένου») θα δημιουργήσει αναπόφευκτα (εάν δεν υπάρξουν
εξωτερικές παρεμβάσεις) την ενοποιητική λογική και δυναμική που θα φέρει τις
δύο κοινότητες πιο κοντά. Η ένταξη θα διαμορφώσει την κουλτούρα και το ήθος
της συνεργασίας, σύμπραξης, συνέργειας. Έτσι θα ακυρώσει οποιεσδήποτε
ενδεχόμενες δυσλειτουργίες του «προτύπου λύσης». Σημασία έχει λοιπόν η ένταξη
ως καθοριστικό γεγονός. Αυτό που ενδεχομένως δεν θα μπορούσαμε να αποδεχθούμε
στο παρελθόν, μπορούμε να το δεχθούμε τώρα στο πλαίσιο της ένταξης. Με τη
συμμετοχή της Κύπρου στην Ένωση εκτιμάται ότι μπορεί σε δέκα – δεκαπέντε
χρόνια να επουλωθούν ουσιαστικά οι πληγές του παρελθόντος. Η ένταξη συνεπώς
καθιστά δυνατή και επιβεβλημένη την αποδοχή του σχεδίου Ανάν ως αφετηρία
διαπραγμάτευσης και ως μοναδική ευκαιρία επίλυσης του προβλήματος.
Ο καθηγητής Π.Κ. Ιωακειμίδης είναι πρόεδρος του Ελληνικού Κέντρου
Ευρωπαϊκών Μελετών (ΕΚΕΜ) και αναπληρωματικό μέλος της Συνέλευσης.
