Το Ισραήλ ή την Παλαιστίνη;

Το 1937, το ερώτημα ήταν: «Είστε υπέρ ή κατά του Φράνκο;». Το 1967, το

ερώτημα ήταν: «Είστε υπέρ ή κατά της αμερικανικής επέμβασης στο Βιετνάμ;». Το

2002, το ερώτημα δεν μπορεί παρά να είναι: «Ποιος έχει το περισσότερο δίκιο με

το μέρος του, οι Ισραηλινοί ή οι Παλαιστίνιοι;».

Το 1937, η έρευνα είχε διεξαχθεί από την επιθεώρηση Left Review και οι 21 από

τους 148 ερωτηθέντες είχαν πει ένα ηχηρό «όχι» στον Φράνκο. Το 1967, η έρευνα

είχε διεξαχθεί από την Σεσίλ Γουλφ και τον Τζον Μπάγκελι, τα αποτελέσματά της

δημοσιεύτηκαν από τις εκδόσεις Simon & Schuster και οι περισσότεροι (από

όσους δέχθηκαν να απαντήσουν) τάχθηκαν εναντίον του πολέμου. Σήμερα, η έρευνα

διεξάγεται από τον «Independent» και οι περισσότερες απαντήσεις επισημαίνουν

την αδυναμία επαγωγής ενός τόσο πολύπλοκου ζητήματος σε μια απλή επιλογή.

Πάντως, «οι συγγραφείς παίρνουν θέση». Γιατί οι συγγραφείς; Γιατί η Ιστορία

έχει αποδείξει πως η σημερινή τους άποψη είναι η αυριανή θέση των υπολοίπων…

ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑ

Ποιοι έχουν το περισσότερο δίκιο με το μέρος τους;

Α. Ο ισραηλινός λαός και οι ηγέτες του. Β. Ο παλαιστινιακός λαός και οι

ηγέτες του. Γ. Δεν ξέρω.

ΆΝΤΟΝΙ ΜΠΙΒΟΡ, συγγραφέας του «Στάλινγκραντ»

Η τραγική απάντηση είναι αμφότεροι και κανείς. Οι Ισραηλινοί έχασαν τη

συμπάθειά μας εξαιτίας της κατοχής των παλαιστινιακών εδαφών και των παράνομων

οικισμών τους· οι Παλαιστίνιοι, από την άλλη, υποστηρίζουν τις τρομοκρατικές

επιθέσεις αυτοκτονίας εναντίον πολιτών. Οι εξτρεμιστές και των δύο πλευρών

έχουν καταφέρει, όπως οι ναζί και οι κομμουνιστές πριν από μισό αιώνα, να

καταστρέψουν κάθε ελπίδα συμβιβασμού. Οι ολοκληρωτικές αυτές τακτικές

αποκτηνώνουν ακόμα περισσότερο τον εχθρό τους.

Απάντηση: Γ. – Μία ακαθόριστη ισορροπία δικαίου και αδίκου

(ενίσταμαι στο «δεν ξέρω»)

ΑΛΕΝ ΝΤΕ ΜΠΟΤΟΝ, συγγραφέας του «Η Τέχνη του Ταξιδιού»

Η «Independent» παραλείπει τη μοναδική δυνατή απάντηση σε αυτό το ερώτημα:

«Αμφότερες οι πλευρές έχουν κάποιο δίκιο και κάποιο άδικο». Μόνο όταν οι

Παλαιστίνιοι και οι Ισραηλινοί σταματήσουν να θεωρούν ότι έχουν το μονοπώλιο

στο δίκιο θα μπορέσουν να επαναλάβουν τον διάλογο. Δυστυχώς, και οι δύο είναι

επί του παρόντος υπερβολικά απασχολημένοι με τα δικά τους βάσανα για να

σκεφθούν, έστω και λίγο, αυτούς που έχουν καταλήξει να αποκαλούν «εχθρό».

Θεωρώ ανάρμοστο για οποιονδήποτε είναι έξω από το «χορό» να τοποθετηθεί

απόλυτα υπέρ της μίας ή της άλλης πλευράς.

Απάντηση: Γ.

ΦΡΕΝΤΕΡΙΚ ΦΟΡΣΑΪΘ, συγγραφέας του «Φάκελος Οντέσσα»

Η συμπάθειά μου κλίνει προς τους Ισραηλινούς – όχι ότι έχω τίποτε με τον

παλαιστινιακό λαό. Πιστεύω όμως ότι εδώ και 53 χρόνια, από τη γέννηση του

Ισραήλ, οι Παλαιστίνιοι διαθέτουν πιθανότατα τη χειρότερη, την

καταστροφικότερη, την πιο αποτρόπαια ηγεσία στον κόσμο. Ο Αραφάτ είναι ο πιο

αποτρόπαιος από όλους – συνεχίζουν, όμως, να τον ψηφίζουν. Δεν μου αρέσει ο

Σαρόν, δεν μου άρεσε ο Νετανιάχου. Συμπαθούσα τον Έχουντ Μπαράκ – πρότεινε

μεγάλες παραχωρήσεις στο Καμπ Ντέιβιντ, οι οποίες απορρίφθηκαν με περιφρόνηση.

Κάποια στιγμή, χάνεις την υπομονή σου με ανθρώπους που μοιάζουν τόσο

αποφασισμένοι να επιφέρουν οι ίδιοι τον αφανισμό τους.

Απάντηση: Α.

ΤΖΟΝ ΜΟΡΤΙΜΕΡ, συγγραφέας

Η ερώτηση είναι υπερβολικά άσπρο – μαύρο. Αυτήν τη στιγμή, πάντως, οι

Ισραηλινοί φέρουν το μεγαλύτερο μέρος της ευθύνης. Αν πρέπει να κηρύξουμε

πόλεμο σε κάποιον επειδή αψηφά τον ΟΗΕ και διαθέτει όπλα μαζικής καταστροφής,

τότε ας τον κηρύξουμε στον Σαρόν. Αυτό είναι το κλειδί της αναταραχής στη Μέση

Ανατολή και του αντιαμερικανισμού. Οι Ισραηλινοί είναι αυτοί που πρέπει να

συμμορφωθούν με τις αποφάσεις του ΟΗΕ. Αλλά, σε ό,τι αφορά τη διαμάχη ως

σύνολο, είναι όπως ένας γάμος. Είναι σαν να λες: «Ποιος φταίει για το

διαζύγιο;».

Απάντηση: Β.

ΤΖΟΝ ΜΠΕΡΝ, συγγραφέας

Όταν ήμουν δέκα ετών, το 1950, τριγυρνούσα σε ένα προάστιο της Γλασκώβης και,

κάποια στιγμή, μία ευγενική κυρία με ρώτησε αν ήμουν «ένα μικρό Εβραιόπουλο».

Θυμάμαι πως ένιωσα μεγάλη συγκίνηση – είχαμε δει, αν και παιδιά, αρκετά

επίκαιρα για να γνωρίζουμε ότι το νεοσύστατο κράτος του Ισραήλ ήταν ένα πολύ

εκλεκτό μέρος και το να σε παίρνουν για έναν από τους ανθρώπους του, που είχαν

πολεμήσει και πεθάνει για μια πατρίδα μετά το Ολοκαύτωμα, ήταν το απόλυτο

κομπλιμέντο. Άλλες εποχές, άλλες εικόνες. Σήμερα είμαι (σίγουρα αυτήν τη φορά)

Παλαιστίνιος.

Απάντηση: Β.

ΈΣΤΕΡ ΦΡΟΪΝΤ, ηθοποιός και συγγραφέας

Μοιάζει με το πιο μακάβριο πείραμα. Ταπεινώνεις και αποκτηνώνεις έναν λαό για

τόσο καιρό που, τελικά, έρχεται μια γενιά η οποία νιώθει ότι έχει τόσο λίγους

λόγους να ζήσει και είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει την ίδια της τη ζωή ως

κραυγή για βοήθεια.

Απάντηση: Β.

ΝΟΡΜΑΝ ΝΤΕΪΒΙΣ, ιστορικός και συγγραφέας του «Ευρώπη»

Η έρευνά σας παίρνει ως δεδομένο ότι η διαμάχη διεξάγεται ανάμεσα στους

Ισραηλινούς και τους Παλαιστινίους σαν να υπήρχε κάποια, έστω και σχετική,

ισοδυναμία. Εντούτοις, ένα μεγάλο μέρος του προβλήματος απορρέει από το ότι ο

ισραηλινός λαός έχει ένα ισχυρό, διεθνώς αναγνωρισμένο κράτος και έναν

πανίσχυρο κρατικό μηχανισμό, ενώ ο παλαιστινιακός λαός δεν έχει τίποτε

παραπάνω από τα υπολείμματα μιας ημι-αυτόνομης, ημι-παροπλισμένης Αρχής. Με

άλλα λόγια, οι Ισραηλινοί διαθέτουν ήδη σχεδόν όλα όσα οι Παλαιστίνιοι μπορούν

μόνο να προσδοκούν. Αυτή η κατάφωρη ανακολουθία βρίσκεται στη ρίζα του

προβλήματος. Και, φυσικά, επεκτείνεται και στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Λύση μπορεί να δώσει μόνο ένας ισχυρός και ουδέτερος μεσολαβητής. Δυστυχώς,

όμως, δεν διαφαίνεται τέτοιος μεσολαβητής.

Απάντηση: Γ.

ΤΖΟΝΑΘΑΝ ΚΟΟΥ, συγγραφέας του «Τι Ωραίο Πλιάτσικο!»

Πιστεύω ότι ο παλαιστινιακός λαός και οι ηγέτες του έχουν το περισσότερο δίκιο

με το μέρος τους. Δεν έχω τίποτε άλλο να προσθέσω.

Απάντηση: Β.

ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: Κίττυ Ξενάκη