ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Γραφείο Βόρειας Ελλάδας

Σήμερα για να βρεθούν οι επισκέπτες του μνημείου ­ που λειτουργεί ως Μουσείο

­ στα θεμέλιά του, αναγκάζονται να κατεβαίνουν από την είσοδό του σκαλοπάτια

συνολικού ύψους περίπου 2 μέτρων

Ένα αρχιτεκτονικό τέχνασμα που θα βρει εφαρμογή μέσα από την υλοποίηση μελέτης

για την ανάπλαση του περιβάλλοντος χώρου, θα «ψηλώσει» το εξαώροφο σύμβολο της

Θεσσαλονίκης ή Πύργο των Λεόντων, όπως ονομαζόταν επί Τουρκοκρατίας, κατά ένα

μέτρο και σαράντα εκατοστά.

Το πραγματικό ύψος του Λευκού Πύργου είναι 30 μέτρα. Εντούτοις, η βάση του

ιστορικού μνημείου της Θεσσαλονίκης κατέληξε, έπειτα από διάφορες

αρχιτεκτονικές παρεμβάσεις που έγιναν στο παρελθόν, να βρίσκεται σε χαμηλότερο

επίπεδο από εκείνο του πλακόστρωτου της παραλίας που τον περιβάλλει.

Είναι χαρακτηριστικό ότι σήμερα για να βρεθούν οι επισκέπτες του μνημείου ­

που λειτουργεί ως Μουσείο ­ στα θεμέλιά του αναγκάζονται να κατεβαίνουν από

την είσοδό του σκαλοπάτια συνολικού ύψους περίπου 2 μέτρων.

Η «βύθιση» αυτή αδικεί όμως τον Λευκό Πύργο ως προς την επιβλητικότητά του,

καθώς μεγάλο τμήμα της επιφάνειάς του βρίσκεται κρυμμένο, με αποτέλεσμα να

φαίνεται χαμηλότερος απ’ ό,τι είναι κατά εκατόν σαράντα εκατοστά.

Η μελέτη

Η μελέτη, την οποία «υιοθέτησε» και χρηματοδοτεί ο Δήμος Θεσσαλονίκης,

συντάχθηκε αρχικώς κατά παραγγελία του Οργανισμού Πολιτιστικής Πρωτεύουσας από

την καθηγήτρια του ΑΠΘ Κατερίνα Τσιγαρίδα.

Προβλέπει την ανάδειξη του ύψους του Λευκού Πύργου και την αποκατάσταση της

ιστορικής του μορφής με ταυτόχρονη υποβάθμιση του επιπέδου του πλακόστρωτου

της παραλίας που έχει διαμορφωθεί γύρω από αυτόν.

Η μορφή

Σύμφωνα με τη μελέτη του έργου που στο σύνολό του έχει ενταχθεί στο Γ’ ΚΠΣ, η

νέα πλατεία που θα περιβάλλει το Λευκό Πύργο θα έχει τραπεζοειδή μορφή και θα

ανοίγεται προς τη θάλασσα.

Το δάπεδό της υποβιβάζεται έως την αρχική στάθμη της εισόδου προς το ιστορικό

μνημείο. Μ’ αυτόν τον τρόπο αποκαθίσταται η αρχική σχέση του Πύργου με τον

περιβάλλοντα χώρο και δημιουργείται υψομετρική διαφορά που στην πλευρά του

πεζοδρομίου της Λεωφόρου Νίκης φτάνει το 1,4 μ.

Η διαφορά ύψους με τον περιβάλλοντα χώρο μειώνεται σταδιακά προς τη θάλασσα

και εκμηδενίζεται σε απόσταση 20 μέτρων από το κρηπίδωμα.

Στη σημερινή της μορφή η διαμόρφωση του χώρου γύρω από το Λευκό Πύργο έχει

προκύψει από την κατεδάφιση του προτειχίσματος και τη δημιουργία πάρκου με

κωνοφόρα δέντρα.

Έτσι η στάθμη του μνημείου βρίσκεται χαμηλότερα από το σημερινό έδαφος με

αποτέλεσμα να μειώνεται η παρουσία του.

Ο Λευκός Πύργος κατείχε τη θέση του νοτιοανατολικού Πύργου στην οχύρωση της

πόλης, στη συμβολή του ανατολικού και του θαλάσσιου τείχους που κατεδαφίστηκε

το 1867.

Δεν είναι ακριβής η χρονολογία ανέγερσης του μνημείου. Κατά μία εκδοχή

χτίστηκε την περίοδο 1423 – 1430 από Ενετούς τεχνίτες και κατά μία άλλη το

1536. Γύρω από τον Πύργο υπήρχε χαμηλό προτείχισμα, το οποίο κατεδαφίστηκε το

1911.

Στα χρόνια της Τουρκοκρατίας ο Λευκός Πύργος λειτούργησε ως φυλακή και τόπος

εκτελέσεων.

Όταν καταργήθηκε (περίπου 1878) βάφτηκε εξωτερικά με ασβέστη και έκτοτε το

μνημείο ονομάστηκε Λευκός Πύργος.

Τελευταία Νέα