Τρεις ημέρες δόξας στη Μεγάλη του Γένους Σχολή

Αυτό το σχολείο είναι 546 ετών. Κι όσες δυσκολίες κι αν συνάντησε, όσος

πόλεμος κι αν του έγινε, δεν σταμάτησε ποτέ να λειτουργεί. Έστω κι αν κάποια

περίοδο δεν είχε παρά πέντε μαθητές. To τελευταίο τριήμερο, μάλιστα,

φιλοξένησε μια σύναξη μαθητών από πολλά σχολεία της Ελλάδας, με ένα φιλόδοξο

θέμα: «Επιστήμη και ηθική. Οι νέοι μπροστά στις εξελίξεις του 21ου αιώνα».

Κωνσταντινούπολη

Η Πατριαρχική Μεγάλη του Γένους Σχολή, το Μεγάλο Κόκκινο Σχολειό όπως λέγεται

λόγω του επιβλητικού κτιρίου στον πέμπτο λόφο της Κωνσταντινούπολης (συνοικία

του Μουχλίου) όπου στεγάζεται από το 1882, ιδρύθηκε αμέσως μετά την Άλωση από

τον Πατριάρχη Γεννάδιο τον Σχολάριο. Στη μακραίωνη ιστορία της γνώρισε

περιόδους δόξας και παρακμής. Η άνθησή της αρχίζει στα τέλη του 16ου αιώνα,

όταν δίδασκαν εκεί οι αδελφοί Ιωάννης και Θεόδωρος οι Ζυγομαλάδες, με σχολάρχη

τον Γεώργιο τον Αιτωλό και αργότερα τον Λεονάρδο τον Μηνδόνιο. Η Σχολή

διέπρεψε όμως και τους επόμενους αιώνες, ενώ στις αρχές του 19ου αιώνα έγινε

εκεί μια σπουδαία λεξικογραφική εργασία με τίτλο «Η κιβωτός της ελληνικής

γλώσσας».

Πριν από το 1955, η Σχολή είχε 500 με 600 παιδιά. Μετά το 1964 όμως, και τις

απελάσεις των Ελλήνων και των άλλων μειονοτικών, άρχισε η παρακμή, που

κορυφώθηκε το 1974. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80 υπήρξαν περίοδοι που στο

Γυμνάσιο και το Λύκειο της Σχολής φοιτούσαν μόλις 5 παιδιά. Αλλά η Σχολή

συνέχισε να λειτουργεί έστω και σ’ αυτές τις συνθήκες, υπαγόμενη οργανικά στην

Ομογένεια, αλλά ελεγχόμενη από το υπουργείο Παιδείας της Τουρκίας. Σήμερα

διδάσκουν εκεί 7 καθηγητές και φοιτούν 61 παιδιά, 28 αγόρια και 33 κορίτσια.

Είκοσι από τους μαθητές είναι παιδιά αραβόφωνων χριστιανών από την Αντιόχεια,

που άρχισαν να έρχονται στην Κωνσταντινούπολη τη δεκαετία του ’70 και να

εργάζονται ως νεωκόροι ή παιδονόμοι. Το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζουν

τα παιδιά αυτά είναι ότι δεν μιλούν καλά ελληνικά.

Σε αυτό το περιβάλλον ξεκίνησε το περασμένο Σάββατο υπό τη σκέπη και την

παρουσία του Οικουμενικού Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίου η Γ’ Διασχολική Μαθητική

Σύναξη Νέων. Οργανωτές ήταν τα Εκπαιδευτήρια Ζηρίδη και η Μεγάλη του Γένους

Σχολή. Και στόχος, να δοθεί μια νέα ώθηση στη Σχολή αυτή, από τους αποφοίτους

της οποίας έχει δημιουργηθεί η ηγετική τάξη της ομογενειακής κοινωνίας της

Κωνσταντινούπολης.

Μαθητές δέκα σχολείων απ΄ όλη την Ελλάδα, υπό τον συντονισμό ειδικών

επιστημόνων και αναλυτών, παρουσίασαν θέματα όπως «Όρια και ηθική στην

κλωνοποίηση» (σύμβουλος: Ανέστης Κεσελόπουλος), «Η Επιστήμη της Στατιστικής

και οι Μετρήσεις» (Ηλίας Νικολακόπουλος) και «Ρομποτική: το τέλος της

ανθρώπινης εργασίας» (Σπυρίδων Κοντογιάννης). Οι εισηγήσεις ήταν

ενδιαφέρουσες. Περισσότερο κι από το περιεχόμενο, όμως, ενδιαφέρον είχε ο

τόπος όπου εκφωνήθηκαν. Αυτή η αθάνατη Σχολή, που περιμένει τη βελτίωση των

ελληνοτουρκικών σχέσεων για να ακμάσει ξανά.