Πρόσφατα ανακάλυψα στις σελίδες του Διαδικτύου την περιβόητη ιστοσελίδα http: //www.crime.com, όπου για πρώτη φορά

βλέπεις ζωντανά μια φυλακή της Αριζόνα, την τέταρτη μεγαλύτερη φυλακή των ΗΠΑ.

Όπως χαρακτηριστικά δηλώνει η λεζάντα της ιστοσελίδας «the first web camera in

jail. This is a jail, not a simulation. You can see!». Πράγματι, για πρώτη

φορά μπορούμε να βλέπουμε αυτούς τους άλλους τους διαφορετικούς εγκληματίες,

πώς είναι στην όψη τους, πώς ζουν, πώς αντιδρούν, πώς συμπεριφέρονται…

Ο σερίφης Arpaio της περιοχής Maricopa στο Φοίνιξ της Αριζόνα, στην εισαγωγή

της ιστοσελίδας εξηγεί το σκεπτικό του: «το κοινό έχει δικαίωμα να γνωρίζει τι

ακριβώς συμβαίνει στις φυλακές της περιοχής του. Ακριβώς επειδή δεν υπάρχει

τίποτα κρυφό, τοποθέτησε τις web κάμερες στη φυλακή… Είναι πεπεισμένος ότι

χρησιμοποιώντας το Διαδίκτυο θα μπορέσει να αντιμετωπίσει την εγκληματικότητα

και ελπίζει ότι αυτή η επίσκεψη του χρήστη του Διαδικτύου θα είναι και η

μοναδική του επίσκεψη στις φυλακές…». Εκείνο που πραγματικά συγκλονίζει

είναι η προειδοποίηση που ακολουθεί: ότι μπορεί να συμβούν σκηνές βίας ή

σεξουαλικά ακατάλληλη συμπεριφορά από τους κρατουμένους κατά τη διαδικασία της

κράτησης. Τα πρόσωπα που φαίνονται είναι υπάλληλοι του γραφείου του σερίφη,

αστυνομικοί ή συλληφθέντες. Στο τέλος βέβαια υπενθυμίζεται και το τεκμήριο της

αθωότητας. Ότι σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη των ΗΠΑ και της πολιτείας της

Αριζόνα, ένα πρόσωπο είναι αθώο μέχρι αποδείξεως της ενοχής του από το

δικαστήριο(!).

Είναι πράγματι εντυπωσιακό με πόση ευκολία και μέσα από τις web κάμερες

μεταφέρονται οι εικόνες που αποτυπώνουν ζωντανά τη διαδικασία λήψης δακτυλικών

αποτυπωμάτων, την έρευνα κελιού και την περιοχή της κράτησης. Οι ιστορικά

θεμελιωμένες διαδικασίες και υποχρεώσεις μιας ευνομούμενης πολιτείας, όπως

είναι ο σεβασμός στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια, η αποφυγή του στιγματισμού και η

προστασία του τεκμηρίου της αθωότητας όχι μόνο υποβαθμίζονται αλλά παντελώς

αγνοούνται σε μια τελεολογική προσέγγιση: εκείνη της αντιμετώπισης της

εγκληματικότητας και της πρόληψης του εγκλήματος.

Σε εντελώς αντίθετη κατεύθυνση και ως παράδειγμα καλής πρακτικής θα αναφερθώ

στο πρόσφατο δημοσίευμα της εφημερίδας «ΤΑ ΝΕΑ» (Πέμπτη, 7 Σεπτεμβρίου 2000)

με τίτλο «Όχι Δαφέρμου στις κρυφές κάμερες. Εννέα όροι για το ηλεκτρονικό

σύστημα παρακολούθησης» (σελ. 13), όπου τονίζονται μεταξύ άλλων οι

προϋποθέσεις για τη νομιμότητα της λειτουργίας των συστημάτων παρακολούθησης

και την επεξεργασία των στοιχείων που συλλέγονται. Και ακολουθούν οι εννέα

εντολές προς την «Αττικό Μετρό» με στόχο την προστασία των προσωπικών

δεδομένων του πολίτη.

Μια εντελώς διαφορετική προσέγγιση από εκείνη του σερίφη της Αριζόνα. Μια άλλη

αντίληψη για τη δημοκρατία, που δείχνει ότι υπάρχουν θεμελιώδεις

διαφοροποιήσεις στον πολιτισμό, τις αξίες και τις στάσεις μεταξύ των δύο

χωρών. Είναι παρήγορο και ταυτόχρονα ελπιδοφόρο το μήνυμα ότι σήμερα οι

Ανεξάρτητες Διοικητικές Αρχές αποτελούν ασπίδα προστασίας και θωράκισης της

δημοκρατίας και των πολιτών.

Η χρήση της τεχνολογίας είναι θεμιτή στην καταπολέμηση του εγκλήματος, όταν

δεν παραβιάζονται τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών. Υπάρχουν πράγματι δομές

προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στις ευρωπαϊκές κυρίως κοινωνίες.

Εκείνο που με ανησυχεί είναι τα αδηφάγα μάτια των θεατών του Μεγάλου Αδελφού,

είναι η οθόνη του υπολογιστή στάσιμη στη διεύθυνση crime.com.jailcam.

Η Βάσω Αρτινοπούλου είναι επίκουρος καθηγήτρια Εγκληματολογίας .

Τελευταία Νέα