Με κεριά φώτισαν την αδικία

«Τα όμορφα χωριά όμορφα καίγονται». Μόνο που αυτήν τη φορά ο τίτλος της

ταινίας του Ντραγκόγιεβιτς δεν φιγουράρισε σε κάποιον από τους κεντρικούς

κινηματογράφους της Αθήνας, αλλά έγινε πανό και μαζί με άλλα κατέβηκε στο

πεζοδρόμιο της αμερικανικής πρεσβείας για να «διαλαλήσει» ότι ο φλεγόμενος

χάρτης των Βαλκανίων είναι και δική μας υπόθεση.

Ήρεμα, σχεδόν σιωπηλά, ανάμεσα σε εκατοντάδες αναμμένα κεριά, πέρασε μπροστά

από τις παρκαρισμένες κλούβες των ΜΑΤ (που είχαν παραταχθεί κατά μήκος της

πρεσβείας) και έμεινε εκεί μέχρι αργά τα μεσάνυχτα ­ ίσως για να θυμήσει σε

όλους ότι η πραγματικότητα ξεπερνά πολλές φορές το πιο καλοστημένο σενάριο.

Η χθεσινοβραδινή διαμαρτυρία για την επέμβαση του ΝΑΤΟ στη Γιουγκοσλαβία, που

οργάνωσε η επιτροπή διανοουμένων και καλλιτεχνών (ονομάστηκε Πρωτοβουλία

Πολιτών 1ης Μαρτίου), μπορεί να μην είχε τη μαζικότητα του μουσικού

συλλαλητηρίου για την υπόθεση Οτζαλάν, είχε όμως μια σιωπηλή δύναμη που

εκφράστηκε με την παρουσία δεκάδων καλλιτεχνών, Σέρβων αθλητών και απλών

πολιτών, που έμειναν εκεί μέχρι αργά μετά τα μεσάνυχτα.

Ο Παντελής Βούλγαρης, η Ιωάννα Καρυστιάνη, ο Θάνος Μικρούτσικος, ο Βασίλης

Παπακωνσταντίνου, ο Διονύσης Τσακνής, ο Κυριάκος Κατζουράκης, ο Κώστας

Καζάκος, η Δήμητρα Γαλάνη, η Ρένη Πιττακή, ο Ορφέας Περίδης, ο Μανώλης

Μητσιάς, ο Μανώλης Λιδάκης, ο Βαγγέλης Γερμανός, η Αλέκα Παΐζη, η Αναστασία

Μουτσάτσου, ο Αλκίνοος Ιωαννίδης, ο Φοίβος Δεληβοριάς, η Αλέξια, ο πρώην

πρύτανης του Πολυτεχνείου Νίκος Μαρκάτος, ο συγγραφέας Δημήτρης Παπαχρήστου,

όπως και οι Σέρβοι μπασκετμπολίστες του Ολυμπιακού Ντράγκαν Τάρλατς, Μίλαν

Τόμιτς και Ντούσαν Βούκτσεβιτς ήταν ανάμεσα στους πρώτους που έφθασαν στο

σημείο του ραντεβού, μπροστά από την αμερικανική πρεσβεία. Όλοι με έναν

αυτοκόλλητο στόχο στο πέτο τους ή φορώντας μεγάλα άσπρα χάρτινα πανό που

έγραφαν «Χάρτες που αλλάζουν με τους βομβαρδισμούς, θα βρούνε αντιμέτωπους

πολλούς πολιτισμούς» ή «Η δική μας είδηση είναι η συνείδηση» ή «Τα όμορφα

χωριά όμορφα καίγονται».

Ελληνικές και γιουγκοσλαβικές σημαίες (ανάμεσά τους και μία με το πρόσωπο του

Οτζαλάν), τραγούδια από τα μεγάφωνα, συνθήματα όπως «Ελλάς – Σερβία –

Συμμαχία» ή «Φονιάδες των Λαών Αμερικάνοι» ­ και όλα αυτά, κάποια στιγμή,

υποβοηθούμενα από τον ρυθμικό ήχο των τυμπάνων του Νίκου Τουλιάτου και των

μαθητών του, που έφθασαν εκεί λίγο πριν από τις 9 μ.μ. Νέοι άνθρωποι, μικρά

παιδιά, κάποιοι ηλικιωμένοι, καλλιτέχνες, διανοούμενοι, Σέρβοι που μένουν στην

Αθήνα, όλοι μαζί σε μια προσπάθεια να ακουστεί η φωνή τους ή οργή τους.

Κείμενο διαμαρτυρίας

Την «απερίφραστα ωμή», όπως την χαρακτηρίζουν, επίθεση των κρατών του ΝΑΤΟ

κατά της Γιουγκοσλαβίας καταδικάζουν με σκληρό κείμενό τους δεκάδες πολίτες,

μεταξύ των οποίων καθηγητές Πανεπιστημίων, συγγραφείς, δημοσιογράφοι,

εκπαιδευτικοί, καλλιτέχνες κ.ά.

Στο κείμενό τους οι υπογράφοντες εκφράζουν την ανησυχία τους για «την έκταση

της αλαζονείας των ΗΠΑ», αλλά και την υποτέλεια και συνενοχή, όπως τονίζουν,

των Ευρωπαίων συνοδοιπόρων τους. Ακόμα υπογραμμίζουν ότι η ενέργεια του ΝΑΤΟ,

εκτός από «παράνομη» και «τρομοκρατική» είναι «και υποκριτική». Κι αυτό γιατί,

όπως αναφέρεται, γίνεται προσχηματική επίκληση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, τη

στιγμή που η Τουρκία τα καταπατά ατιμωρητί στην Κύπρο και στο Κουρδιστάν,

«εξευτελίζοντας τον ΟΗΕ και τους θεματοφύλακές του».

Το κείμενο, μεταξύ των άλλων, υπογράφουν οι Άννα Βαγενά, Δ. Γαλανός, Ρεβέκκα

Τουρκοβασίλη, Δ. Αλευρομάγειρος, Χρ. Γιαλλουρίδης, Χρ. Γιανναράς, Αλ.

Ζαρκάδης, Κ. Ζουράρις, Γ. Θωμόπουλος, Σ. Κασσενιάν, Θέκλα Κίττου, Δ. Κολλάτος,

Α. Μαΐλης, Ν. Μαρτίνος, Ε. Μαχαίρας, π. Γεώργιος Μεταλληνός, Αν. Μήνης, Έφη

Μητώση, Δ. Μπέης, Μ. Μπουρμπούλης, Μ. Μπακιρτζής, Γ. Παρμακέλης, Β.

Ραφαηλίδης, Λ. Ριζάς, Ν. Σαρρής, Μ. Σαματάς, Λ. Σιάσος, Αρ. Προβελέγγιος, Γ.

Στεφανάκης, Θ. Στοφορόπουλος, Γ. Σφήκας, Οδ. Τσουκόπουλος, Μάριος Φραγκούλης,

Δ. Χαριτόπουλος, Μαλβίνα Χαριτοπούλου, Τ. Χρυσικάκος.

Κλίμα έντασης προσπάθησαν να δημιουργήσουν περίπου 50 νεαροί στην οδό

Μιχαλακοπούλου, την ώρα της ειρηνικής καθιστικής διαμαρτυρίας έξω από την

αμερικανική πρεσβεία.

Στις 10 το βράδυ, η ομάδα των νεαρών πέταξε βόμβες μολότοφ στο υπουργείο

Αναπτυξης στην οδό Μιχαλακοπούλου, προκαλώντας την επέμβαση της Αστυνομίας.

Ακολούθησε κυνηγητό στους γύρω δρόμους, όπου επεκτάθηκαν τα επεισόδια. Οι

νεαροί με μολότοφ προκάλεσαν μεγάλες ζημιές σε δύο σταθμευμένα αυτοκίνητα και

επιτέθηκαν με ξύλα και πέτρες εναντίον των δυνάμεων της Αστυνομίας. Από τις

πέτρες έσπασαν βιτρίνες καταστημάτων και οι νεαροί προσπάθησαν να στήσουν

οδοφράγματα βάζοντας φωτιές σε κάδους απορριμμάτων.

Ο νεαρός τυμπανιστής δεν σταματούσε να χτυπάει το ταμπούρλο του. Τα αναμμένα

κεριά δεν έλεγαν να σβήσουν. Τα υψωμένα χέρια με το σήμα της νίκης δεν έλεγαν

να λυγίσουν. Το «Παραπονεμένα λόγια», που σιγοτραγουδούσαν μικροί και μεγάλοι,

έδινε το μήνυμα για το άδικο που ζει ο λαός της Γιουγκοσλαβίας, για το άδικο

«που ζούμε όλοι μας στα Βαλκάνια». Η ώρα ήταν λίγο μετά τις 10 το βράδυ.

Κανείς από τους συγκεντρωμένους δεν σκέφτηκε να φύγει. Τι κι αν ήταν μανάδες

με τα παιδιά τους, ηλικιωμένοι, εργαζόμενοι που έπρεπε να ξυπνήσουν νωρίς το

πρωί. Κανείς δεν κουνήθηκε από τη θέση του. Κάθε άλλο μάλιστα. Όσο περνούσε η

ώρα ολοένα και περισσότεροι Αθηναίοι προσέρχονταν έξω από την Αμερικανική

Πρεσβεία, να δώσουν το δικό τους «παρών».

Αυτή τη φορά η ατμόσφαιρα δεν ήταν πολεμική. Ο αέρας δεν ήταν αποπνικτικός από

τα δακρυγόνα. Η διαμαρτυρία των διαδηλωτών περνούσε μέσα από τους στίχους

τραγουδιών. Όπως αυτό που τραγούδησε ο γνωστός Σέρβος μπασκετμπολίστας του

Ολυμπιακού Ντράγκαν Τάρλατς, μαζί με πολλούς συμπατριώτες του που συμμετείχαν

στην εκδήλωση.

Τα συνθήματα που ακούστηκαν, παλιά και σύγχρονα. Κυρίαρχο όλων το «φονιάδες

των λαών Αμερικάνοι». Το ίδιο στίγμα υπήρχε και στα πανό. Μέσα σε αυτό το

κλίμα κάποιοι Βορειοηπειρώτες, όπως οι ίδιοι ισχυρίστηκαν, μπήκαν στο πλήθος

κρατώντας μια ελληνική σημαία, η οποία είχε το βασιλικό στέμμα και τον

δικέφαλο αετό. Η παρουσία τους δεν έγινε δεκτή. Οι φωνές του κόσμου τούς

ανάγκασαν γρήγορα-γρήγορα να την διπλώσουν.