Σε λίγα εικοσιτετράωρα το ΠΑΣΟΚ γιορτάζει 43 χρόνια από την ίδρυσή του και οι υποψήφιοι αρχηγοί της δημοκρατικής παράταξης αυξάνονται και πληθύνονται. Μακρά η διαδρομή, με θετικές και αρνητικές στιγμές. Το στίγμα του σαφές, καθαρά αντιδεξιό στο σύνολο της πορείας του, παρά τις διαφορετικές αναγνώσεις πολλών. Ο απολογισμός θα γίνει από τον ιστορικό του μέλλοντος. Ομως τούτες τις ημέρες, ιστορικά στελέχη του χώρου ενθυμούνται τη φράση του Ανδρέα Παπανδρέου «το ΠΑΣΟΚ δεν χαρίζεται, δεν κληρονομείται, δεν τεμαχίζεται σε τιμάρια». Και όμως το ΠΑΣΟΚ, ο βασικός πυλώνας της Κεντροαριστεράς, και τεμαχίστηκε σε τιμάρια, και χαρίστηκε, ένα σημαντικό τμήμα του στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά το σίγουρο είναι ότι δεν κληρονομήθηκε. Στο ίδιο το ΠΑΣΟΚ και στα ιστορικά του στελέχη εναπόκειται να ξαναπιάσουν το νήμα με τους ψηφοφόρους που χάθηκαν στο διάστημα των τελευταίων επτά ετών. Το μεγάλο στοίχημα για το πρόσωπο που θα ηγηθεί του χώρου είναι να πετύχει την επιστροφή των ψηφοφόρων που το στήριξαν με θέρμη από το 1974 με ιδέες και ένα πλαίσιο προτάσεων που θα απαντά στα σύγχρονα ερωτήματα της εποχής και κυρίως θα οριοθετεί τη διάκριση τόσο με τον ΣΥΡΙΖΑ όσο και με τη ΝΔ. Ο προοδευτικός πόλος είναι αναγκαίος όσο ποτέ άλλοτε, καθώς η περίφημη διάκριση, όσο και κάποιοι να μην την αποδέχονται, μεταξύ Δεξιάς και Αριστεράς υπάρχει. Βεβαίως, απαιτείται να υπάρξει ριζοσπαστική ανανέωση ιδεών και θέσεων παράλληλα με τα πρόσωπα που θα κληθούν να σηκώσουν στις πλάτες τους τον νέο φορέα. Χωρίς αμφιβολία, κεντρικό αίτημα όλων, ανεξάρτητα επιδιώξεων, φιλοδοξιών, στόχων, αλλά και εγωισμών, είναι να υπάρξει έκφραση των αυθεντικά προοδευτικών δυνάμεων που σήμερα ασφυκτιούν. Παράλληλα, πρέπει να επεξεργαστεί και να προβληθεί σύγχρονος και προοδευτικός προγραμματικός λόγος σε συνδυασμό με μια ρεαλιστική πρόταση που θα βρει απήχηση στα στρώματα των ψηφοφόρων που παραδοσιακά στήριζαν ΠΑΣΟΚ.

Η συζήτηση έχει ανοίξει και θα διευρυνθεί με τις πολλές υποψηφιότητες για ένα κόμμα που ακόμα δεν έχουμε δει και δεν ξέρουμε τις ιδεολογικές του θέσεις. Απλά γνωρίζουμε ότι κοινή εκτίμηση είναι να εκφράσει τη σύγχρονη, ευρωπαϊκή, προοδευτική και μεταρρυθμιστική Κεντροαριστερά. Αρκεί αυτό; Γιατί κάλλιστα μπορεί κανείς να θέσει το ερώτημα γιατί το ΠΑΣΟΚ μπαίνει σε δεύτερο ρόλο. Η μαγική λέξη όμως είναι: «ΠΑΣΟΚ». Αυτός ο ιστορικός τίτλος δεν πρέπει να χαθεί μέσα στη διαδικασία αναγέννησης του χώρου. Τώρα γιατί ενοχλούνται κάποιοι για το ΠΑΣΟΚ και το οικόσημό του είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση που πρέπει να απαντηθεί άμεσα. Οι υποψήφιοι αρχηγοί έχουν την ευκαιρία να τοποθετηθούν στο ζήτημα. Εξάλλου και ο Ευάγγελος Βενιζέλος πριν από τρία χρόνια σημείωσε: «Το ΠΑΣΟΚ δεν κρύβεται, δεν διαλύεται, δεν υποστέλλει τη σημαία του». Αδικο έχει;