Αναζήτηση
Η Συρία κυβερνήθηκε από τον Χαφέζ αλ Ασαντ, πατέρα του Μπασάρ, από το 1971. Υπό τη διακυβέρνηση των Ασαντ η Συρία είναι μία από τις πλέον καταπιεστικές χώρες του κόσμου. Διαμετακομιστικό κέντρο για γυναίκες και παιδιά που υπόκεινται σε καταναγκαστική εργασία και εκπόρνευση, με θύματα που προέρχονται από την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες, το Σουδάν και την Αιθιοπία, η Συρία είναι επίσης σημείο διέλευσης για την εμπορία οπιούχων, κοκαΐνης και χασίς. Αν προσθέσει κανείς σε αυτή τη λίστα το ξέπλυμα μαύρου χρήματος, η Συρία διαθέτει όλα τα χαρακτηριστικά ενός κράτους-μαφίας.
Τα πολιτικά δικαιώματα είναι άγνωστη έννοια για τους Σύρους, ενώ ο αλεβιτικής προέλευσης Μπασάρ αλ Ασαντ κυριαρχεί επί της σουνιτικής πλειονότητας αντλώντας υποστήριξη από τη χριστιανική μειονότητα που είναι το 10% του πληθυσμού, καθώς και από άλλες μειονοτικές ομάδες, όπως οι Αρμένιοι, οι Ασσύριοι και οι Εβραίοι.
ΜΑΖΙΚΗ ΣΦΑΓΗ. Για αυτές τις μειονότητες η ενδεχόμενη αλλαγή καθεστώτος κάτω από επαναστατικές συνθήκες θα σημάνει μαζική σφαγή και έξοδο από τη χώρα. Το μεγαλύτερο μέρος των μελών της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας της Αντιοχείας θα ζητήσει άσυλο από την ομόθρησκη αλλά οικονομικά εξαντλημένη Ελλάδα, ενώ οι Δρούζοι θα καταφύγουν στο Λίβανο, οι Εβραίοι στο Ισραήλ και οι Αρμένιοι στην Αρμενία.
Οι εν λόγω εθνοτικές και θρησκευτικές διαμάχες ανάμεσα σε πλευρές που αγωνίζονται για επιβίωση και κυριαρχία σπρώχνουν τη Συρία προς έναν ολοκληρωτικό εμφύλιο πόλεμο.
Εξίσου ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι ένας τέτοιος πόλεμος στη Συρία μπορεί να παρασύρει και να εμπλέξει περιφερειακές δυνάμεις, όπως το Ιράν και η Τουρκία. Η αλεβιτική μειονότητα είναι κοντά στο σιιτικό Ιράν, ενώ η Τουρκία δεν μπορεί να αγνοήσει για πολύ καιρό τη μοίρα των σουνιτών μουσουλμάνων που αποτελούν την πλειονότητα. Ωστόσο αυτό που κάνει την κατάσταση στη Συρία ακόμη πιο σύνθετη, σε σχέση με τις μεγάλες δυνάμεις, είναι η στρατηγική σημασία της χώρας για τη Ρωσία και την Κίνα.
Ο ΡΟΛΟΣ ΤΗΣ ΜΟΣΧΑΣ. Οι Ρώσοι διατηρούν στενή σχέση με τη Συρία από τις ημέρες του Ψυχρού Πολέμου, φιλοξενώντας ήδη από το 1971 ρωσική ναυτική βάση προμηθειών και συντήρησης. Μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ενωσης η Ρωσία διατήρησε τις σχέσεις της με τη Συρία. Επιπλέον η Ρωσία έχει χαρίσει στη Συρία σημαντικό μέρος του χρέους της προς τη Σοβιετική Ενωση και είναι ο κύριος προμηθευτής οπλικού υλικού για τη χώρα. Μόνο το 2011 οι συρορωσικές συμβάσεις για την πώληση οπλικών συστημάτων ανήλθαν σε 4 δισ. δολάρια.
Εν τω μεταξύ οι ρωσικές εξαγωγές προς τη Συρία το 2010 αποτιμώνται σε 1,1 δισ. δολάρια και οι ρωσικές επενδύσεις ανέρχονται σε 19,4 δισ. δολάρια. Η Ρωσία και η Συρία διαπραγματεύονται την επέκταση της ρωσικής ναυτικής βάσης και την ισχυροποίηση της ρωσικής ναυτικής παρουσίας στη Μεσόγειο.
Επιπλέον, το 2009, σε απάντηση της πρότασης των ΗΠΑ να εγκαταστήσουν στην Πολωνία αντιπυραυλική ασπίδα, ο Αλ Ασαντ συμφώνησε να μετατρέψει τη ναυτική βάση στη Συρία σε μόνιμη εγκατάσταση για τον ρωσικό Στόλο, με παράλληλη εκβάθυνση του λιμένα που επιτρέπει τον ελλιμενισμό πυρηνικά εξοπλισμένων ρωσικών πλοίων.
Ρωσικές εταιρείες όπως η Stroytransgaz οικοδομούν μια μονάδα φυσικού αερίου 200 χλμ. ανατολικά της Χομς και συμμετέχουν στην κατασκευή του αραβικού αγωγού φυσικού αερίου. Μια άλλη ρωσική εταιρεία, η Tatneft, είναι η πιο σημαντική επιχείρηση ενέργειας στη Συρία. Η εταιρεία από κοινού με την εθνική εταιρεία πετρελαίου της Συρίας σκοπεύει να δαπανήσει 12 εκατ. δολάρια σε διερευνητικές γεωτρήσεις κοντά στα σύνορα με το Ιράκ για την άντληση πετρελαίου.
ΤΟ ΠΕΚΙΝΟ. Οι Κινέζοι δεν είναι πάρα πολύ πίσω από τους Ρώσους όσον αφορά τις επενδύσεις και την πώληση στρατιωτικού υλικού. Το 2009 το εμπόριο μεταξύ των δύο χωρών ανήλθε σε 2,2 δισ. δολάρια περίπου. Η Κίνα συμμετέχει επίσης ενεργά στην πετρελαϊκή βιομηχανία της Συρίας. Η εθνική εταιρεία πετρελαίου της Κίνας από κοινού με την εθνική εταιρεία πετρελαίου της Συρίας ίδρυσαν την εταιρεία Al Furat, η οποία παράγει περίπου 100.000 βαρέλια την ημέρα.
Δεν αποτελεί συνεπώς έκπληξη το γεγονός ότι πρυτανεύει το ενδιαφέρον για το πετρέλαιο, καθώς και το παλαιό ενδιαφέρον της Ρωσίας για μόνιμη στρατιωτική παρουσία στη Μεσόγειο. Δεδομένου ότι δεν είναι δυνατή η απρόσκοπτη πρόσβαση του ρωσικού Στόλου της Μαύρης Θάλασσας στη Μεσόγειο μέσω των στενών του Βοσπόρου, ρωσικά πλοία μπορούν με υποστήριξη των Σύρων να διεξάγουν επιχειρήσεις για μακρά χρονικά διαστήματα στη Μεσόγειο. Αυτό εξηγεί το ρωσικό και κινεζικό βέτο στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών.
O Ανδρέας Γερολυμάτος είναι καθηγητής και διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών Ιδρυμα Σταύρος Νιάρχος στο Βανκούβερ του Καναδά
