Αναζήτηση
Πρωί Τρίτης και σε μία από τις αίθουσες συσκέψεων του Μαξίμου βρίσκεται σε εξέλιξη συνεργασία κυβερνητικών στελεχών για τα μεγάλα έργα. Κάποια στιγμή ανοίγει η πόρτα και εμφανίζεται ο Αλέξης Τσίπρας. Ο Πρωθυπουργός απευθύνεται στους συνεργάτες του και τους ζητεί να διακόψουν τη σύσκεψη για να συζητήσουν κάτι πιο άμεσο και σημαντικό. «Μπορείτε να συνεχίσετε αργότερα, θέλω τώρα να δούμε το θέμα με τις οφσόρ» είπε. Λίγα λεπτά νωρίτερα είχε διαβάσει το πρωτοσέλιδο της «Αυγής» με το οποίο το κομματικό έντυπο του ΣΥΡΙΖΑ ζητούσε επιτακτικά την απόσυρση της επίμαχης διάταξης.
Ο Αλέξης Τσίπρας, μαζεύοντας γύρω από το πρωθυπουργικό τραπέζι τους στενούς συνεργάτες του, δεν στάθηκε μόνο στο πρόβλημα που διόγκωσε η παρέμβαση της κομματικής εφημερίδας. Το θέμα έπαιζε ήδη τρεις ημέρες και το Μαξίμου δεν είχε καταφέρει να απαντήσει επαρκώς στην επίμονη κριτική της αντιπολίτευσης, της Κουμουνδούρου αλλά και της ίδιας της κοινωνίας για ποιον ακριβώς λόγο συμπεριελήφθη η διάταξη στο πολυνομοσχέδιο, εφόσον δεν αποσκοπούσε στη συγκάλυψη εξωχώριων δραστηριοτήτων στελεχών του ΣΥΡΙΖΑ. Προφανώς, κάτι που επισημάνθηκε άλλωστε και στην σύσκεψη που ακολούθησε, η αντιπολίτευση εντόπισε την αχίλλειο πτέρνα της κυβέρνησης που άπτεται της ηθικής της Αριστεράς και εστίασε πάνω της τα πυρά. Ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε απίστευτες αντοχές στην ψήφιση επώδυνων μέτρων και μνημονιακών διατάξεων, φάνηκε όμως να κάμπτεται από την αμφισβήτηση της ηθικής του, εξέλιξη που θα τού αφαιρούσε και το τελευταίο επιχείρημα στη διατύπωση της άποψης «δεν είμαστε όλοι ίδιοι».
Δύο γραμμές στο Μαξίμου
Η κυβερνητική σύσκεψη που έγινε στο Μαξίμου ήταν μάλλον επίπονη –σύμφωνα με αρμόδιες πηγές –και είχε και εντάσεις. Οι τόνοι ανέβηκαν αρκετές φορές και καταγράφηκε διχογνωμία. Οι γραμμές που κυριάρχησαν ήταν δύο: Σύμφωνα με την πρώτη, η κυβέρνηση δεν έπρεπε να καμφθεί από τον πόλεμο λάσπης και το πετροβόλημα της Νέας Δημοκρατίας διότι αυτή η στάση ξεχείλιζε υποκρισία. Η δεύτερη γραμμή όμως φώναζε στην κυβέρνηση πως ακόμη κι αν η διάταξη για τις οφσόρ είναι τεκμηριωμένη νομικά, το Μαξίμου εμφανίζεται απολύτως ακάλυπτο σε ηθικό επίπεδο ακριβώς διότι δεν μπορούσε να αποδείξει ότι δεν προστάτευε πολιτικά πρόσωπα του ΣΥΡΙΖΑ.
Τρεις ημέρες με την κυβέρνηση στον τοίχο ήταν πολλές για το πρωθυπουργικό επιτελείο. Οι εξηγήσεις που δόθηκαν είχαν κάποια βάση, όμως παρουσιάζονταν ελαφρώς συγκεχυμένες, αμήχανες και ανεπαρκείς. Από την μία ακούστηκε ότι η διάταξη υποδείχθηκε από τον ΟΟΣΑ, από την άλλη ότι ενεπλάκη το Συμβούλιο της Ευρώπης κατά της Διαφθοράς (GRECO), ενώ συγχρόνως η προηγούμενη νομοθεσία που ψηφίστηκε επί ΠΑΣΟΚ χαρακτηριζόταν μη εφαρμόσιμη.
Η ζημιά όμως για την κυβέρνηση είχε γίνει. Στην σύσκεψη της Τρίτης στο Μαξίμου ο Αλεξης Τσίπρας ρωτήθηκε από συνεργάτη του εάν είχε θυμώσει με το πρωτοσέλιδο της «Αυγής» και απάντησε αρνητικά: «Την κριτική από την Αριστερά πρέπει να την ακούμε. Ομως θα πρέπει να βελτιώσουμε τη διάταξη όχι γιατί δεχόμαστε πίεση αλλά γιατί αυτό είναι το σωστό».
Ολα τα άλλα είναι γνωστά. Η κυβέρνηση κατέθεσε τροπολογία γενικής απαγόρευσης συμμετοχής πολιτικών προσώπων σε εταιρείες στο εξωτερικό και κατάφερε να ξεπεράσει την κρίση που τής προκάλεσε πολιτικό κόστος, λαμβάνοντας απρόβλεπτη βοήθεια από τη ΝΔ που με την αποχή της άλλαξε το περιεχόμενο της συζήτησης στη Βουλή.
Μια νέα κοινωνική συμμαχία
Η μίνι κρίση άφησε τα σημάδια της στην κυβέρνηση, που συνειδητοποιεί πλέον ότι κάτι τής λείπει. Και αυτό δεν είναι μόνο ένα πειστικό αφήγημα για την επόμενη μέρα της αξιολόγησης αλλά μία ισχυρή κοινωνική συμμαχία.
Η κυβέρνηση, παρά την απειρία, τα λάθη και τους βαρουφάκειους πειραματισμούς του πρώτου εξαμήνου μέχρι και την ημέρα του δημοψηφίσματος στηριζόταν από μία ευρύτερη κοινωνική συμμαχία, η οποία πιο συγκρατημένα την ακολούθησε και τη στήριξε και στις εκλογές του περασμένου Σεπτέμβρη. Η συμμαχία κατέρρευσε τους πρώτους μήνες της δεύτερης διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ και πλέον ο Αλέξης Τσίπρας γνωρίζει πως πρέπει να την χτίσει από την αρχή. Το νέο του μότο συνοψίζεται στη φράση «δίκαιη ανάπτυξη». Τι ακριβώς όμως εννοεί ο Πρωθυπουργός; Ο Τσίπρας εμφανίζεται να έχει συνειδητοποιήσει πως εάν δεν πάρει σχετικά σύντομα κοντά του τούς δυσαρεστημένους ψηφοφόρους που τον στήριξαν σε τρεις κρίσιμες εκλογικές αναμετρήσεις δεν έχει πολλές πιθανότητες να διατηρήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Εξ αυτού του λόγου σε όλες τις δημόσιες παρεμβάσεις του μετά το Eurogroup της 24ης Μαΐου αναφέρεται στην αναγκαιότητα να επουλωθούν οι πληγές της κρίσης με στήριξη των πιο αδύναμων, κοινωνική προστασία και δίκαιη κατανομή των βαρών υπέρ των πολλών. Ο Πρωθυπουργός γνωρίζει ότι δεν έχει απεριόριστο χρόνο για να πετύχει τη συσπείρωση γύρω από τον ΣΥΡΙΖΑ των μεσαίων και αδύναμων στρωμάτων. Πιστεύει όμως ότι εάν δεν υπάρξουν αστοχίες και η χώρα πάρει μπροστά στον τομέα της ανάπτυξης πολλά μπορούν να γίνουν. Οι οδηγίες του προς τους υπουργούς είναι σαφείς: στήριξη του κοινωνικού κράτους, περίθαλψη και για τους ανασφάλιστους, δημιουργία νέων θέσεων εργασίας και φυσικά μείωση του δείκτη της ανεργίας.
Η προσέγγιση των Ευρωπαίων
Ο Τσίπρας δεν αισθάνεται μόνος σ’ αυτήν την προσπάθεια. Διαπιστώνει πως ούτε οι ευρωπαίοι ηγέτες τον έχουν στην απομόνωση ούτε οι ευρωπαϊκοί θεσμοί επιθυμούν να κρατούν την Ελλάδα στη γωνία παρά το περιπετειώδες καλοκαίρι του 2015. Το καταδεικνύει και η επίσκεψη του προέδρου της Κομισιόν Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στις 21 Ιουνίου στην Αθήνα, όπως και το ενδιαφέρον της γαλλικής κυβέρνησης για συνεργασία με την ελληνική σ’ ένα ευρύτατο πεδίο θεμάτων που προσδιορίζονται από τον «οδικό χάρτη» που συνυπέγραψαν χθες ο Αλέξης Τσίπρας και ο Μανουέλ Βαλς. «Μπορείτε να υπολογίζετε σ’ εμάς» είπε ο γάλλος πρωθυπουργός στον Τσίπρα όταν τον υποδέχτηκε στο Μαξίμου. Ο Βαλς άλλωστε θεωρεί και το επισημαίνει στη συνέντευξή του στα «ΝΕΑ» ότι η ευρωπαϊκή σοσιαλδημοκρατία πρέπει να δουλέψει μαζί με τον ΣΥΡΙΖΑ και κάνει λόγο για ενδυνάμωση της Αριστεράς στην Ελλάδα.
Την ίδια ώρα ακόμη και ο αυστηρός επικεφαλής του Eurogroup Γερούν Ντεϊσελμπλούμ με συνέντευξή του σε έξι ευρωπαϊκές εφημερίδες δηλώνει τον θαυμασμό του προς τον έλληνα Πρωθυπουργό «ο οποίος κέρδισε τις εκλογές τον προηγούμενο Σεπτέμβριο, αφού πρώτα συμφώνησε στο νέο πακέτο βοήθειας, το οποίο περιλαμβάνει σκληρούς όρους».
Ο Πρωθυπουργός τους επόμενους μήνες θα προσπαθήσει αξιοποιώντας το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ να κάνει το κόμμα του πιο ελκυστικό για τους απλούς πολίτες. Θέλει να ανοίξει τις οργανώσεις, να εγγράψει νέα μέλη και να πετύχει την αντιστοίχιση του κοινωνικού ΣΥΡΙΖΑ με τον κομματικό. Το στοίχημα είναι δύσκολο δεδομένης της απογοήτευσης των πολιτών όπως αυτό καταγράφεται στις δημοσκοπήσεις. Ο Τσίπρας όμως εξακολουθεί να πιστεύει ότι με τους κατάλληλους χειρισμούς μπορεί να γυρίσει το παιχνίδι.
