«Δεν μπορώ να γίνω οι ήρωες των τραγουδιών μου»

Τα όρια του ελληνικού ροκ ακόμη είναι αχαρτογράφητα και ο καβγάς για το ποιος πρέπει να βρίσκεται εκεί μέσα καλά κρατεί. Οι φαν του υποστηρίζουν ότι ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου έχει κερδίσει τη δική του θέση.

Ο στίχος του Ανδρέα Κάλβου «Θέλει αρετήν και τόλμην η ελευθερία» δίνει τον συμβολισμό των αρχών της διαδρομής του –και ακούγεται επίκαιρος. Ετσι εξηγεί ο ίδιος τον τίτλο της αυριανής του συναυλίας στο Ηρώδειο, η οποία αποκρυσταλλώνει τη σαραντάχρονη διαδρομή του και αποτίει φόρο τιμής στον Μίκη Θεοδωράκη.

Το 1974 συνάντησε τον συνθέτη στο Παρίσι και έτσι βγήκαν τα τραγούδια για τον «Προδομένο λαό». Δίπλα σε αυτά, στη συναυλία-γιορτή, θα σταθούν κύκλοι τραγουδιών, όπως το «Αξιον εστί», «Τα τραγούδια του Αντρέα», «Τα τραγούδια του αγώνα», «Της εξορίας», «Ο εχθρός λαός» και«Καρυωτάκης». Δομικά τους υλικά, οι μελωδίες του Μίκη και οι στίχοι των ποιητών. Εκείνων που αγάπησε ο Βασίλης Παπακωνσταντίνου και η γνωριμία μαζί τους –λέει –είναι η περιουσία του.

Πόσο επίκαιροι είναι σήμερα; «Η αληθινή ποίηση δεν έχει εδώ και τώρα. Ερχεται από μακριά και πάει πολύ μακριά. Ο καθένας μπορεί να βρει μέσα της τις δικές του ανάγκες, τον συναισθηματικό του κόσμο. Πρέπει να τολμήσουμε και να σταματήσουμε να είμαστε απλώς παθητικοί καταναλωτές της θλίψης και του φόβου που επικρατεί και μας έρχεται μέσα από την τηλεόραση. Μαθαίνουμε το μέλλον μας ανάμεσα από διαφημίσεις. Δεν συμμετέχουμε, δεν είμαστε ενεργοί πολίτες».

Ο φόβος και η απάθεια είναι για τον Βασίλη Παπακωνσταντίνου οι ρίζες της ανόδου του νεοφασισμού. «Αυτές οι ιδεολογίες πουλάνε μόνο τσαμπουκά. Και οι θυμωμένοι –κυρίως σαραντάρηδες –που δεν έχουν πια μπουζουκοδάνεια ή χρήματα για να πληρώσουν τα ακριβά τους αυτοκίνητα και βρίσκουν αποκούμπι».

Σε δημόσιες τοποθετήσεις του έχει επιρρίψει ευθύνες στους ανθρώπους της γενιάς του που κατέχουν θέσεις εξουσίας. Βλέπει ελπίδα μόνο στους νέους. Πόσο εφικτό όμως είναι όταν εκείνοι έχουν τόσο υψηλό ποσοστό ανέργων; «Να ξυπνήσουν και να διεκδικήσουν. Δεν περιμένω από τα παραδοσιακά κόμματα τίποτα. Οι ανεξάρτητες ομάδες είναι αυτές που κινητοποιούνται. Κανένα κόμμα δεν έχει καπελώσει κανένα μεγάλο κίνημα». Αν και στενά συνδεδεμένος με τον χώρο της Αριστεράς δε, δεν έχει σταματήσει να επιρρίπτει ευθύνες για τον διασπαστικό της ρόλο στις μεγάλες κινητοποιήσεις. Οι συναυλίες του πολλές φορές έχουν πάρει ανάλογη μορφή με μαζικά εκτονωτικό χαρακτήρα (είναι και τα «Χαιρετίσματα στην εξουσία») και κυρίαρχο σύνθημα «Βασίλη, ζούμε για να σ’ ακούμε».

«Το να σου φωνάζουν συνθήματα συμπάθειας είναι πολύ κολακευτικό. Το θέμα είναι πως όταν αποκτήσεις εμπειρία ζωής βλέπεις την ανάγκη που έχουν για κάποιο πρότυπο. Εγώ δεν πιστεύω καθόλου στα πρότυπα. Ετσι οι ευθύνες μεγάλωσαν. Περίμεναν πολλά περισσότερα από μένα από όσα μπορούσα να δώσω. Δεν μπορώ να γίνω οι ήρωες των τραγουδιών μου. Εγώ δεν είμαι ήρωας. Με τοποθέτησαν πιο ψηλά από όσο άντεχα. Πέρασα στην κατάθλιψη γιατί νόμιζα ότι δεν αξίζω αυτήν την αγάπη».

Υστερα από όλα αυτά ονειρεύεται να τραγουδήσει με τον Μπρους Σπρίνγκστινγκ και τον Πίτερ Γκάμπριελ, ενώ τον Οκτώβριο θα ηχογραφήσει το δεύτερο μέρος του «Δραπέτη».