Αναζήτηση
Και οι Κάννες έχουν απ’ όλα για όλους. Ο Μπένετ Μίλερ (που τον γνωρίζαμε ως σκηνοθέτη του «Moneyball» με τον Μπραντ Πιτ) κέρδισε το βραβείο σκηνοθεσίας για την ομολογουμένως περίτεχνη δουλειά του «Foxcatcher», μια ταινία που παραπαίει ανάμεσα στην τραγωδία και τη φάρσα (όπως ακριβώς και η σπουδαία ερμηνεία του Στιβ Καρέλ που, θυμηθείτε μας, θα «παίξει» οπωσδήποτε στα ερχόμενα Οσκαρ), και η Τζούλιαν Μουρ βραβεύτηκε για την ερμηνεία της στο «Maps to the Stars» του Ντέιβιντ Κρόνενμπεργκ –μια ερμηνεία τόσο αναπάντεχη και «από το πουθενά», που ούτε καν η ίδια δεν έμεινε εδώ για να το παραλάβει. Τέτοια περιστατικά είναι συχνά στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης, όχι όμως και στις Κάννες!
Κι όμως κάτι συνδέει τις Κάννες με τη Θεσσαλονίκη: και στα δύο Φεστιβάλ έχω δει από κοντά την Κατρίν Ντενέβ (τότε, στα χρόνια της δήθεν «ένοχης» προεδρίας της Δέσποινας Μουζάκη). Επεσα πάνω της στην κρουαζέτ ακριβώς την ώρα που η αστυνομία έκλεινε τους δρόμους για να περάσει το επιτελείο της τελευταίας ταινίας του Αντρέ Τεσινέ «L’Homme que l’on aimait trop» (δηλαδή, «Ο άνδρας που αγαπήσαμε πολύ») – δηλαδή ο σκηνοθέτης, ο Γκιγιόμ Κανέ και η μεγάλη ντίβα η οποία ανέβηκε τα σκαλοπάτια με τσιγάρο στο χέρι. Οι γαλλικές εφημερίδες το έκαναν θέμα, αλλά για basta, ρε παιδιά, το «μαγαζί» του γαλλικού σινεμά η Κατρίν Ντενέβ το έχτισε, αν κάνει κέφι να καπνίσει στο κόκκινο χαλί ας καπνίσει!
Την αμέσως επόμενη βραδιά, οι τυχεροί ζήσαμε από κοντά ένα happening που θα θυμόμαστε για πάντα. Το «Cinema a la plage» είναι μια υπέροχη ιδέα που βαστάει μόνο μία πενταετία αλλά έχει ήδη τους φανατικούς θαυμαστές της. Δίπλα στο Palais Du Festival, στην παραλία, στήνεται μια γιγαντιαία οθόνη. Εισιτήριο δεν υπάρχει, ούτε απαιτείται κάποιο διαπιστευτήριο: η είσοδος είναι ανοιχτή σε όλους, αρκεί να είναι εφοδιασμένοι με μια πετσέτα (καρέκλες δεν υπάρχουν) και ένα πουλοβεράκι (το κρύο θερίζει τα βράδια). Και φέτος, στις ταινίες του προγράμματος ξεχώριζε η προβολή του «Pulp Fiction», με αφορμή τα 20 χρόνια από τη βράβευσή του εδώ με Χρυσό Φοίνικα. Ο δρόμος είχε κλείσει, ο κακός χαμός παντού. Ανάμεσα δε στον κόσμο ξεχώριζες κάποιες γνωστές φυσιογνωμίες. Στην αρχή δεν πίστευες στα μάτια σου: μα είναι δυνατόν;
Κι όμως, ο Κουέντιν Ταραντίνο, ο Τζον Τραβόλτα και η Ούμα Θέρμαν ήταν ανάμεσά μας, μες στην τρελή χαρά. Σε λίγα λεπτά, ο σκηνοθέτης βρισκόταν επί σκηνής. «Πόσοι από εσάς δεν έχετε δει το “Pulp Fiction”;» φωνάζει. Δύο μόλις που τολμούν να σηκώσουν τα χέρια. «Losers! Τι κάνατε τόσα χρόνια; Πόσοι όμως το έχετε δει σε παραλία; Λοιπόν, όποιος από εσάς έχει “χόρτο” μαζί του, ας το “σκάσει” εδώ. Κι αν οι αστυνομικοί σάς πουν τίποτα, πείτε τους πως σας έδωσα το ΟΚ». Ε, η κρουαζέτ κόντεψε να πιάσει φωτιά. Λίγο αργότερα δε, άρχισαν να μας μοιράζουν… πίτσες! Μόνο στις Κάννες αυτά…
Υπάρχει όμως και η άλλη όψη: η πεντάμορφη Λεϊλά Χατάμι, πρωταγωνίστρια του υπέροχου «Χωρισμού» που τσίμπησε πριν από τρία χρόνια το Οσκαρ ξενόγλωσσης ταινίας βρέθηκε φέτος στην κριτική επιτροπή. Ε, και ο επίτιμος πρόεδρος του Φεστιβάλ, ο Ζιλ Ζακόμπ, έκανε το λάθος να τη φιλήσει στο μάγουλο. Κι ενώ εμείς εδώ απολαμβάναμε ταινίες που ενίοτε πήγαιναν και κόντρα στο ίδιο το… κράτος που τις χρηματοδότησε, στο Ιράν είχε ξεκινήσει εκστρατεία για το μαστίγωμα (!) της ηθοποιού με την επιστροφή της στη χώρα. Ο δε αναπληρωτής υπουργός Πολιτισμού δήλωσε ότι «η Χατάμι προσέβαλε τις θρησκευτικές αρχές μιας χώρας όπου οι γυναίκες είναι το σύμβολο της αγνότητας και της αθωότητας». Και αναγκάστηκε η γυναίκα να δημοσιεύσει μια «επιστολή» όπου, λίγο ώς πολύ, προσπάθησε να δικαιολογηθεί αλλά και να απολογηθεί για τη στάση της.
Την ίδια στιγμή, οι Σιλβέστερ Σταλόνε, Μελ Γκίμπσον, Αντόνιο Μπαντέρας, Χάρισον Φορντ και Τζέισον Στέιθαμ έκαναν κανονική κατάληψη στην κρουαζέτ («έσκασαν» με τανκ!) και όταν αποφάσισαν να τιμήσουν με την παρουσία τους τον κολλητό Τόμι Λι Τζόουνς (που είχε το υπέροχο «The homesman» στο διαγωνιστικό) σχεδόν τον… εξαφάνισαν. Επρεπε να κάνει την εμφάνιση της η Σοφία Λόρεν για να στραφούν αλλού τα φλας. Τον Τόμι Λι, πάντως, τον ξέχασαν. Οχι μόνο οι φωτογράφοι, αλλά και η κριτική επιτροπή: χωρίς βραβεία έφυγε το φιλμ από τις Κάννες, μάλλον άδικα αν με ρωτάτε. Αν μη τι άλλο, η Χίλαρι Σουάνκ άξιζε τη διάκριση πολύ περισσότερο από την Τζούλιαν Μουρ!
Τη βραδιά της απονομής πάντως, η αφρόκρεμα του ευρωπαϊκού κινηματογράφου (με μια έξοχη αμερικανική πινελιά) πέρασε από τη σκηνή. Πάρτε βαθιά ανάσα: Μόνικα Μπελούτσι, Ντανιέλ Οτέιγ (πού έχει χαθεί αυτός;), Παθ Βέγκα, Αντριαν Μπρόντι, Ντάνιελ Μπρουλ, Σοφία Λόρεν, Ούμα Θέρμαν και, φυσικά, Κουέντιν Ταραντίνο, βράβευσαν γνωστούς ή και εντελώς άγνωστους σε αυτούς δημιουργούς (σουρεάλ η παρουσία του Ταραντίνο και του Νουρί Μπιλγκέ Τσεϊλάν στο ίδιο κάδρο) ενώ παράλληλα, πίσω από τη γιορτή «έπαιζε» σταθερά και το κόνσεπτ της ευρωπαϊκής φιλμικής γιορτής ως αντίπαλο δέος στο αμερικανικό χολιγουντιανό θηρίο. Εδώ όμως τα πράγματα μπερδεύονται λιγάκι. Γιατί το «Homesman» που αναφέραμε πιο πάνω, ένα πέρα για πέρα παραδοσιακό γουέστερν, γυρίστηκε με τα λεφτά του Λικ Μπεσόν. Η Ευρώπη, βλέπετε, πάντα θα αγαπά εκείνο το αμερικανικό σινεμά που, το σημερινό Χόλιγουντ, απαρνήθηκε.
Παράπονο πάντως δεν πρέπει να έχει κανένας. Η φετινή γιορτή ήταν από τις καλύτερες των τελευταίων ετών, έστω κι αν δεν είδαμε σαράντα αριστουργήματα μαζεμένα. Οι ταινίες συγκίνησαν, δίχασαν, προκάλεσαν και άφησαν πίσω τους ένα κάποιο χνάρι. Η δε ελληνική συμμετοχή (το υπέροχο «Xenia» του Πάνου Χ. Κούτρα) μπορεί να μην κέρδισε τους γάλλους κριτικούς (που είναι γνωστοί γκρινιάρηδες), μοσχοπουλήθηκε όμως στην αγορά του Φεστιβάλ και κέρδισε το δυνατότερο χειροκρότημα στο τμήμα του «En certain regard» – καλύτερα δεν θα μπορούσε να πάει. Παράλληλα, στο Διαδίκτυο, οι ομαδικές φωτό προκάλεσαν χαλασμό «χτυπημάτων». Από τη μια, η Μαριόν Κοτιγιάρ πλάι στην Τζέσικα Τσαστέιν. Από την άλλη, η Κάιλι Μινόγκ παρέα με την Εύα Λονγκόρια. Η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο.
