Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρόσθεσε εννέα εταιρείες και σειρά στελεχών ναυτιλιακών και άλλων εταιρειών στη μαύρη λίστα της για φερόμενη εμπορία ρωσικού πετρελαίου, ωστόσο σε αυτό που εστιάζουν οι αναλυτές της αγοράς δεξαμενοπλοίων είναι μια ενδεχόμενη απόφαση για κατάργηση του «ανώτατου ορίου» στην εμπορία ρωσικού πετρελαίου και τι σημαίνει αυτό για την ναυτιλία. Την περασμένη εβδομάδα έγινε γνωστό ότι οι χώρες του G7 εξετάζουν το ενδεχόμενο κατάργησης του ανώτατου ορίου για τις τιμές του πετρελαίου, πάνω από το οποίο απαγορεύεται η μεταφορά ρωσικού πετρελαίου, το οποίο εφαρμόστηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 2022 μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Το ανώτατο όριο υπενθυμίζεται ότι είναι ένα ελάχιστο ανώτατο επιτρεπτό επίπεδο τιμής πώλησης για το ρωσικό πετρέλαιο όταν αυτό μεταφέρεται μέσω θαλάσσης. Εάν το ρωσικό πετρέλαιο πωλείται πάνω από αυτό το όριο, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να μεταφερθεί, να χρηματοδοτηθεί ή να ασφαλισθεί από εταιρείες που προέρχονται από χώρες του G7 και της ΕΕ, αυξάνοντας έτσι τις δυσκολίες στη Ρωσία να πουλήσει πετρέλαιο σε υψηλές τιμές.
Η κατάργηση του ανώτατου ορίου εκτιμά ο οίκος Gibson, θα σήμαινε πλήρη και άνευ όρων απαγόρευση στις εταιρείες του group G7/ΕΕ να παρέχουν ναυτιλιακές υπηρεσίες για την υποστήριξη του ρωσικού εμπορίου πετρελαίου, ωθώντας ουσιαστικά τις ρωσικές επιχειρήσεις εξ ολοκλήρου στην αξιοποίηση του «σκοτεινού στόλου». Το αν αυτό είναι θετικό ή αρνητικό για τα δεξαμενόπλοια εξαρτάται από μια σειρά βασικών παραγόντων, σύμφωνα με τον Gibson. Εάν εφαρμοστεί πλήρης απαγόρευση των ναυτιλιακών υπηρεσιών, αυτό σημαίνει ότι πολλοί πλοιοκτήτες που τώρα απασχολούν πλοία τους νόμιμα στο ρωσικό εμπόριο, θα υποχρεωθούν να τα αποσύρουν και να τα ρίξουν στο συμβατικό εμπόριο εκτός Ρωσίας, με αποτέλεσμα να αυξηθεί ο αριθμός τους και να πιεσθούν οι ναύλοι. Ωστόσο, πολλά θα εξαρτηθούν από την αντίδραση των αγοραστών ρωσικού πετρελαίου, σημειώνει ο Gibson. Σημειώνεται ότι δεν θεωρείται ότι παραβιάζει τις κυρώσεις ένας αγοραστής πετρελαίου που χρησιμοποιεί δεξαμενόπλοια που δεν υπόκεινται σε κυρώσεις και υπηρεσίες που δεν παρέχονται από χώρες του G7 (χρηματοοικονομικές υπηρεσίες, μεσιτεία ασφαλειών κ.λπ.), ανεξάρτητα από την τιμή που καταβάλλεται. Εάν η Ρωσία έχει πρόσβαση σε επαρκή χωρητικότητα που δεν υπόκειται σε κυρώσεις και η Ινδία και η Κίνα παραμείνουν σημαντικοί αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, τότε ο αντίκτυπος θα μπορούσε να είναι περιορισμένος.
Ο χρόνος εφαρμογής
Επίσης ο χρόνος εφαρμογής είναι καθοριστικός, σύμφωνα με τους αναλυτές, οι οποίοι εκτιμούν ότι τα μέτρα θα μπορούσαν να αποτελέσουν μέρος του 20ού πακέτου κυρώσεων της ΕΕ που αναμένεται στις αρχές του 2026, χωρίς να αποκλείεται να έρθουν νωρίτερα. Αυτό που δεν είναι σαφές είναι πόσο θα διαρκέσει η περίοδος προσαρμογής. Οταν το ανώτατο όριο τιμών μειώθηκε τον Σεπτέμβριο, το Ηνωμένο Βασίλειο έδωσε περίοδο έξι εβδομάδων για τη σταδιακή κατάργηση. Εάν η περίοδος εφαρμογής αυτή τη φορά είναι εξίσου σύντομη, τότε μπορεί να είναι δύσκολο για τη Ρωσία να προσαρμόσει εγκαίρως τις αλυσίδες εφοδιασμού. Ωστόσο, εάν δοθεί μεγαλύτερη περίοδος προσαρμογής, τότε η Ρωσία θα έχει χρόνο να επεκτείνει τον στόλο της. Αυτό με τη σειρά του θα τροφοδοτήσει τις συναλλαγές αγοράς πλοίων μεγαλύτερης ηλικίας, αυξάνοντας τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων για παλαιότερα πλοία. Παράλληλα η «μετατόπιση» πλοίων από τον συμβατικό στον «σκιώδη στόλο» θα μειώσει τον αριθμό των δεξαμενοπλοίων που ασχολούνται εκτός ρωσικού εμπορίου, γεγονός που θα συμβάλει στην αντιστάθμιση τυχόν αρνητικών επιπτώσεων από τα δεξαμενόπλοια που εγκαταλείπουν το ρωσικό εμπόριο και επιστρέφουν στις συμβατικές αγορές.
Εν κατακλείδι, όπως σημειώνει ο Gibson, το μέτρο της κατάργησης του ελάχιστου ανώτατου ορίου είναι πιο σύνθετο από ό,τι φαίνεται με την πρώτη ματιά. Το μέτρο είναι πιθανό να συρρικνώσει την αγορά για τους ιδιοκτήτες δεξαμενοπλοίων που επιλέγουν να μην εμπορεύονται φορτία που υπόκεινται σε κυρώσεις. Ομως το πόσο αρνητικό είναι αυτό εξαρτάται από το πόσα δεξαμενόπλοια θα αναδρομολογηθούν στον «σκιώδη στόλο». Ομοίως, εάν η πίεση από περαιτέρω κυρώσεις αναγκάσει τους αγοραστές ρωσικού αργού να μειώσουν τους όγκους τους, τότε θα στραφούν σε άλλους «νόμιμους» προμηθευτές που σημαίνει ανοδική τάση στις τιμές των συμβατικών δεξαμενoπλοίων.
