Εργα αιχμής, απαραίτητα για να καταστεί η χώρα μας κόμβος πράσινου υδρογόνου, συμπεριλαμβανομένων των υποδομών για μαζικές εισαγωγές υδρογόνου από Μέση Ανατολή και Αφρική προς την Ευρώπη, θα μπορούσαν να ενταχθούν στο πλαίσιο των σημαντικών έργων κοινού ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος(IPCEI) δηλώνει η εκτελεστική αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργκρέτε Βεστάγκερ σε συνέντευξη που παραχώρησε στα «ΝΕΑ» και σε ολιγομελή ομάδα ανταποκριτών ευρωπαϊκών μέσων στις Βρυξέλλες.

Αφορμή για τη συνέντευξη ήταν η έγκριση από την Επιτροπή του δεύτερου γιγαντιαίου προγράμματος επενδύσεων στο υδρογόνο ως IPCEI με τη συμμετοχή 13 χωρών, εκ των οποίων και η Ελλάδα. «Για τη διαχείριση της ενεργειακής κρίσης πρέπει να προχωρήσουμε σε μακροπρόθεσμες προοπτικές, όπως προσπαθούμε να τη διαχειριστούμε βραχυπρόθεσμα. Είναι απολύτως απαραίτητο η ενεργειακή κρίση να επιταχύνει την πράσινη μετάβαση» τόνισε η δανέζα επίτροπος, δίνοντας, παράλληλα, το στίγμα τού υπό διερεύνηση ρόλου μιας «τράπεζας υδρογόνου» με στόχο να καταστεί η «αναδυόμενη αυτή αγορά ελκυστική σε επενδυτές», ενώ δηλώνει πως είναι αναγκαία η εφαρμογή από τις βιομηχανίες της μείωσης της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας στις ώρες αιχμής, μέτρο από το οποίο θα επωφεληθούν και οι ίδιες οι βιομηχανίες, καθώς στοχεύει στη μείωση των ενεργειακών τιμών.

«Το πρώτο IPCEI υδρογόνου αφορούσε πρωτοποριακή καινοτομία και εστίαζε σε μεταφορές. Σε αυτό το δεύτερο έργο υπάρχει ένα σκέλος υποδομής για την παραγωγή, αποθήκευση, μεταφορά και ένα είδος βιομηχανικού σκέλους τελικής χρήσης για το πώς το υδρογόνο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή πράσινου χάλυβα, τσιμέντων, γυαλιού. Συνολικά συμμετέχουν 13 κράτη-μέλη, 29 εταιρείες, 35 έργα, η δημόσια στήριξη ανέρχεται σε 5,2 δισ. ευρώ και η ιδιωτική επένδυση που θα ξεκλειδωθεί σε 7 δισ. ευρώ» επεσήμανε η Βεστάγκερ. Με το νέο IPCEI, στο οποίο συμμετέχει εκ μέρους της Ελλάδας η βιομηχανία Τιτάν, ο αριθμός της ελληνικής συμμετοχής στα δύο ήδη εγκεκριμένα IPCEI υδρογόνου – το πρώτο είχε επιχορήγηση 5,4 δισ. ευρώ – ανεβαίνει στα τέσσερα.

Παραγωγή μικροτσίπ

Οπως εξηγεί η εκτελεστική αντιπρόεδρος πρόκειται για το πέμπτο IPCEI που λαμβάνει το πράσινο φως από την Κομισιόν. Το πρώτο ήταν στο πεδίο της μικροηλεκτρονικής και οδήγησε στην παραγωγή μικροτσίπ για την αυτοκινητοβιομηχανία και τα άλλα δύο στις μπαταρίες, καθιστώντας την Ευρώπη πρώτη σε επενδύσεις στην τεχνολογία μπαταριών στον κόσμο. «Τα έργα υδρογόνου είναι μεγάλα. Στο δεύτερο IPCEI υδρογόνου τα πρώτα παραδοτέα έργα θα είναι το 2024 και αναμένουμε να ολοκληρωθούν όλα μέχρι το 2036» λέει, τονίζοντας ότι τα IPCEI είναι τεράστια ολοκληρωμένα έργα με υψηλό επίπεδο πολυπλοκότητας.

«Σε τέτοιου είδους έργα χρειάζεται δημόσια στήριξη, διαφορετικά δεν θα γίνονταν οι επενδύσεις γιατί ο κίνδυνος είναι πολύ μεγάλος. Είναι πραγματικά σημαντικό για την Ευρώπη να εμπλακεί σε τεχνολογίες αιχμής και δεν θα συνέβαινε χωρίς δημόσια υποστήριξη. Ενα άλλο πλεονέκτημα αυτών των ολοκληρωμένων έργων είναι η συμμετοχή πολλών χωρών. Δεν είναι μόνο οι γίγαντες, αλλά και οι μικρότερες εταιρείες που λαμβάνουν δημόσια υποστήριξη, ενώ είναι υποχρεωμένοι να μοιράζονται τη γνώση».

Τη ρωτήσαμε ειδικότερα για την Ελλάδα, καθώς είναι μέρος ενός από τους ευρωπαϊκούς διαδρόμους υδρογόνου και φιλοδοξεί να γίνει κόμβος κατευθύνοντας επίσης μαζικές εισαγωγές υδρογόνου από τη Μέση Ανατολή και τη Βόρεια Αφρική στην Ευρώπη, αν θα μπορούσαν οι αναγκαίες υποδομές, και για τις εισαγωγές, να εμπίπτουν στο πλαίσιο IPCEI και αν θα μπορούσε ο EastMed να είναι μια επιλογή. «Αυτά τα έργα μπορούν πράγματι να είναι επίσης έργα υποδομής, όχι εσωτερικά σε μία χώρα, αλλά πρέπει να είναι μεταξύ διαφορετικών κρατών-μελών. Μπορούν επίσης να εμπίπτουν στο πλαίσιο αυτό, εάν προέρχονται από χώρες εκτός Ευρώπης προς την Ευρώπη, αλλά θα πρέπει να επωφελούνται και άλλοι στην Ευρώπη. Οι υποδομές είναι ένα μεγάλο κομμάτι των IPCEI» απάντησε.

Τράπεζα υδρογόνου

Εξειδικεύοντας την αναφορά της προέδρου της Κομισιόν στην ομιλία για την κατάσταση της ένωσης για τη δημιουργία τράπεζας υδρογόνου, η Μαργκρέτε Βεστάγκερ διευκρίνισε: «Για να υποστηρίξουμε τον τομέα του υδρογόνου διερευνούμε την τράπεζα υδρογόνου, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι θα υπάρχει εγγυημένη ελάχιστη τιμή για όσους τολμούν να παράγουν υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. Η τράπεζα θα μπορούσε να εγγυηθεί μια ελάχιστη τιμή ώστε να είναι πιο ελκυστική η είσοδος στην αγορά. Στόχος είναι η δημιουργία ενός ενδιάμεσου χρηματοπιστωτικού φορέα τόσο σε ευρωπαϊκό όσο και εθνικό επίπεδο». Επίσης η Επιτροπή διερευνά πώς μπορεί να υπάρξει όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή σε IPCEI από χώρες μικρότερων οικονομικών δυνατοτήτων. «Η ανησυχία μου είναι ότι εάν ένα κράτος-μέλος θέλει να συμμετάσχει σε ένα τέτοιο έργο να μη μένει εκτός» επεσήμανε η Βεστάγκερ.

Με την απόφαση για το δεύτερο IPCEI υδρογόνου «στέλνουμε το μήνυμα ότι ακριβώς όπως προσπαθούμε να είμαστε όσο το δυνατόν πιο χρήσιμοι βραχυπρόθεσμα για τη διαχείριση της ενεργειακής χρήσης με τις προτάσεις μας για μείωση της χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας σε ώρες αιχμής και την αλληλεγγύη μεταξύ αυτών που αποκομίζουν πάνω από τα κανονικά κέρδη και εκείνων που υποφέρουν από την κρίση, πρέπει επίσης να προωθήσουμε μακροπρόθεσμες προοπτικές», επεσήμανε, καλώντας το αρμόδιο Συμβούλιο και το Ευρωκοινοβούλιο να εγκρίνουν σύντομα το REpowerEU, ώστε να προχωρήσουν πολύ περισσότερες επενδύσεις σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας. «Ταιριάζει γάντι με τα έργα που ασχολούμαστε εδώ. Είναι σημαντικό να μη χάσουμε τη μακροπρόθεσμη προοπτική, γιατί τότε κινδυνεύουμε να παρατείνουμε την κρίση» τόνισε.

Αποκλιμάκωση τιμών

Τη ρωτάμε αν θεωρεί λύση την παροχή επιδοτήσεων ως κίνητρα για να προχωρήσουν ευρωπαϊκές και ελληνικές βιομηχανίες στη μείωση χρήσης ηλεκτρικής ενέργειας κατά 5% τις ώρες αιχμής, καθώς προειδοποιούν ότι το μέτρο θα οδηγήσει σε συρρίκνωση της παραγωγής, πλήττοντας απασχόληση και ανταγωνιστικότητα. «Η ιδέα της μείωσης της ζήτησης σε ώρες αιχμής είναι να αποτραπεί η είσοδος φυσικού αερίου στις δημοπρασίες. Και αν γίνει αυτό, δεν θα υπάρχουν τα αποτελέσματα που όλοι έχουν, τις υψηλές τιμές του φυσικού αερίου που σχετίζονται με υψηλή ζήτηση. Δεν γνωρίζουν όλοι λεπτομερώς πώς λειτουργεί η αγορά ενέργειας. Η ιδέα είναι ότι οι τιμές θα μειωθούν και στη συνέχεια θα εμποδιστεί η παροχή περισσότερης στήριξης» επεσήμανε, συμπληρώνοντας πάντως ότι «δεν ξέρω ποια θα είναι η αναμενόμενη μείωση στην τιμή του φυσικού αερίου, δεν έχω δει αριθμούς».