Η πανδημία του κορωνοϊού μετρά ήδη περισσότερα από 36 εκατομμύρια κρούσματα και τουλάχιστον 1.056.000 νεκρούς. Σε πολλές χώρες η διασπορά του ιού επιταχύνεται: παλεύοντας να χαλιναγωγήσουν την κρίση, η Ιταλία έκανε χθες υποχρεωτική τη χρήση της μάσκας και στους εξωτερικούς χώρους ενώ οι Βρυξέλλες ακολούθησαν το παράδειγμα του Παρισιού κλείνοντας από σήμερα και για έναν μήνα όλα τα καφέ και τα μπαρ. Παράλληλα όμως, με τη μεγάλη πρακτική αναστάτωση που φέρνει, η πανδημία απειλεί σοβαρά και την ψυχική υγεία του ανθρώπου. «Θα αυξήσει τις αυτοκτονίες το οικονομικό και ψυχολογικό κόστος της Covid-19;» αναρωτιέται στο τελευταίο του τεύχος το «Economist». «Είναι πολύ νωρίς να το πει κανείς, αλλά τα σημάδια είναι δυσοίωνα».
Σε έρευνα που πραγματοποίησαν το καλοκαίρι τα αμερικανικά Κέντρα για τον Ελεγχο και την Πρόληψη των Ασθενειών (CDC), διαπίστωσαν πως ένας στους 10 από τους 5.400 συμμετέχοντες είχαν σκεφτεί σοβαρά το ενδεχόμενο να βάλουν τέλος στη ζωή τους στη διάρκεια του προηγούμενου μήνα: ποσοστό σχεδόν διπλάσιο σε σύγκριση με το 2018. Για τους νέους ενηλίκους, μάλιστα, έφτανε στην τρομακτική αναλογία του ενός στους τέσσερις. Και αυτό είναι μόνο ένα από τα ολοένα και περισσότερα προειδοποιητικά σημάδια που καταγράφονται, καθώς ο κορωνοϊός αφήνει ανθρώπους χωρίς δουλειά, ή χωρίς σχολείο, και επιδεινώνει, λόγω των κοινωνικών αποστάσεων, το αίσθημα της μοναξιάς.
Σχεδόν όλες οι χώρες δημοσιεύουν στατιστικά στοιχεία για τις αυτοκτονίες με καθυστέρηση ενός ή δύο ετών.
Οι ειδικοί όμως έχουν λόγους να φοβούνται τα χειρότερα. Καταρχήν, υπάρχει μια μακρά ιστορία δεσμών ανάμεσα στις επιδημίες και τις αυτοκτονίες. Τον πρώτο αιώνα π.Χ., ο Οβίδιος έγραψε για μία μάστιγα που έκανε κάποιους ανθρώπους να κρεμιούνται προκειμένου να «σκοτώσουν τον φόβο του θανάτου με το ίδιο το χέρι του θανάτου». Η «βιβλική καταστροφή» της ισπανικής γρίπης, που εμφανίστηκε το 1918 και σκότωσε ίσως 50 εκατομμύρια ανθρώπους, συνέπεσε με μία αύξηση της τάξης του 30% των αυτοκτονιών στην Ευρώπη.
Ισχυροί είναι και οι συσχετισμοί μεταξύ αυτοκτονιών και ανεργίας: σύμφωνα με έρευνα που δημοσιεύτηκε στο «Lancet», σε κάθε 1% αύξηση της ανεργίας αντιστοιχεί αύξηση 0,79% των αυτοκτονιών στην Ευρώπη και 0,99% στις ΗΠΑ. Τα τηλεφωνήματα στις γραμμές βοήθειας έχουν ακόμα και οκταπλασιαστεί τους τελευταίους μήνες στις ΗΠΑ. Η Talkspace, μία νεοϋορκέζικη εταιρεία που προσφέρει ονλάιν ψυχοθεραπεία, είδε τη ζήτηση για διαδικτυακές συνεδρίες να αυξάνεται από τις αρχές της πανδημίας κατά 250%. Δυσοίωνα είναι και τα πρώτα στοιχεία που φτάνουν από άλλες χώρες: το ιαπωνικό υπουργείο Υγείας έκανε λόγο τον Αύγουστο για 1.849 αυτοκτονίες, αύξηση 15,3% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Την ίδια ώρα, το ταϊλανδικό υπουργείο Υγείας εκτιμά πως σχεδόν εννέα Ταϊλανδοί στους 100.000 θα δώσουν φέτος τέλος στη ζωή τους, έναντι 6,6 το 2019. Θέλοντας να κλείσει βέβαια με μία νότα αισιοδοξίας, ο «Economist» επισημαίνει πως «η πρόληψη ξεκινά με μία ιδέα του κινδύνου, και το καμπανάκι του συναγερμού έχει ηχήσει».
