«Αυτή είναι μια υπόσχεση ειρήνης. Υπάρχουν στιγμές που τα έθνη επιλέγουν να ξεπεράσουν τις διαφορές τους και να ενώσουν τις δυνάμεις τους για να γράψουν ιστορία. Η δημιουργία του ITER είναι μια τέτοια στιγμή». Είναι τα λόγια με τα οποία ο Εμανουέλ Μακρόν εγκαινίασε τη συναρμολόγηση του Διεθνούς Θερμοπυρηνικού Πειραματικού Αντιδραστήρα, γνωστού και ως ITER, η οποία θα ολοκληρωθεί σε πέντε χρόνια.   

Το 2025, λοιπόν, η ανθρωπότητα θα έχει αποκτήσει το μεγαλύτερο εργαλείο πυρηνικής σύντηξης στον κόσμο, με απώτερο στόχο την παραγωγή ενέργειας. Στην ουσία, αυτό το τεράστιο μηχάνημα φιλοδοξεί να γίνει ένας μικρός ήλιος και αν ο κόσμος δεν ήταν αντιμέτωπος με την πανδημία είναι βέβαιο πως στο Σεντ Πολ Λεζ Ντιράνς της Νότιας Γαλλίας θα έδιναν το «παρών» πολλοί ηγέτες, καθώς γι’ αυτήν την εγκατάσταση κόστους 20 δισεκατομμυρίων ευρώ συνεργάστηκαν 35 χώρες – τα κράτη – μέλη της ΕΕ, καθώς και η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα, η Ρωσία και οι ΗΠΑ.   

Για να φτάσει το ITER σε αυτό το σημείο χρειάστηκαν χρόνια προκαταρκτικών μελετών, ενώ τα επιμέρους σημεία που πρέπει να συναρμολογηθούν ξεπερνούν το ένα εκατομμύριο. Αν πάνε όλα καλά στη συναρμολόγηση, το 2025 θα πραγματοποιηθεί το πρώτο τεστ στον αντιδραστήρα με άτομα υδρογόνου. Ενέργεια δεν θα παραχθεί ωστόσο ακόμη καθώς θα χρειαστούν και άλλα πειράματα. Ακόμη και τότε όμως δεν θα είναι το ίδιο το ITER που θα παράγει ενέργεια. Ο μικρός επίγειος ήλιος θα είναι απλώς η απόδειξη πως μπορεί να παραχθεί όχι μόνο καθαρή αλλά και απεριόριστη ενέργεια με τη μέθοδο της πυρηνικής σύντηξης. Μόνο τότε θα μπορούν να κατασκευαστούν αντιδραστήρες με βάση το πρότυπο του ITER, οι οποίοι, αν μη τι άλλο, δεν θα εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα και άλλα αέρια του θερμοκηπίου.   

Το αποτέλεσμα είναι αβέβαιο. Ο ενθουσιασμός πάντως περισσεύει. «Οι περισσότεροι από εμάς ήρθαμε στο πρότζεκτ αυτό για να αλλάξουμε τον κόσμο, για να κάνουμε μια τεράστια διαφορά στο πώς παρέχουμε καθαρή ενέργεια στις μελλοντικές γενιές» δήλωσε στο BBC επιστήμονας που εμπλέκεται στο σχέδιο.