Αρνήθηκαν πρόταση της ΕΕ για γρήγορη παραγωγή εμβολίων!

Οι μεγαλύτερες φαρμακευτικές εταιρείες του κόσμου αρνήθηκαν πρόταση της ΕΕ πριν από τρία χρόνια, για γρήγορη παραγωγή μαζικών εμβολίων για παθογόνους ιιούς όπως ο κορωνοϊός ώστε να έχουν αναπτυχθεί πριν από το ξέσπασμα πανδημίας.

Το σχέδιο για την επίσπευση της ανάπτυξης και έγκρισης εμβολίων ετέθη από εκπροσώπους της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία για Καινοτόμα Φάρμακα (ΙΜΙ) - μια συνεργασία ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, η οποία έχει στόχο να υποστηρίζει καινοτόμες έρευνες στην Ευρώπη - αλλά απορρίφθηκε από τις φαρμακοβιομηχανίες που συνεργάζονται με την επιτροπή αυτή. Το επιχείρημα της Κομισιόν ήταν πως η έρευνα θα μπορούσε να «διευκολύνει την ανάπτυξη και την έγκριση με κανόνες εμβολίων για την αντιμετώπιση σημαντικών παθογόνων, προτού σημειωθεί μια πανδημία».

Η αποκάλυψη περιλαμβάνεται σε μελέτη που δημοσιοποίησε το ερευνητικό κέντρο COE, το οποίο εξετάζει τις αποφάσεις της ΙΜΙ, η οποία διαθέτει προϋπολογισμό 5 δισεκατομμυρίων ευρώ, που προέρχεται τόσο από τον προϋπολογισμό της ΕΕ όσο και από ιδιωτικές χορηγίες. Στο Διοικητικό Συμβούλιο της Πρωτοβουλίας για Καινοτόμα Φάρμακα συμμετέχουν αντιπρόσωποι από την Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακοβιομηχανιών, στα μέλη της οποίας συμπεριλαμβάνονται μερικές από τις μεγαλύτερες εταιρείες όπως η GlaxoSmithKline, η Novartis, η Pfizer, η Lilly και η Johnson & Johnson.

Η διεθνής έλλειψη προετοιμασίας για την πανδημία του κορωνοϊού έχει ήδη οδηγήσει σε κατηγορίες τις τελευταίες εβδομάδες ότι η φαρμακοβιομηχανία απέτυχε να θέσει ως προτεραιότητα θεραπείες για λοιμώδεις νόσους επειδή είναι λιγότερο κερδοφόρες από χρόνιες ιατρικές καταστάσεις.

Οι 20 μεγαλύτερες φαρμακευτικές βιομηχανίες του κόσμου ανέλαβαν περίπου 400 νέα ερευνητικά προγράμματα πέρυσι, σύμφωνα με το Bloomberg. Σχεδόν τα μισά αφορούν τη θεραπεία καρκίνου, σε σύγκριση με μόλις 65 για λοιμώδεις νόσους.

Υπάρχουν 8 υποψήφια εμβόλια για τον κορωνοϊό, που βρίσκονται τώρα στο στάδιο των κλινικών δοκιμών, όμως δεν υπάρχει εγγύηση για επιτυχία. Ενα από τα πιο πολλά υποσχόμενα, που αναπτύσσεται από το Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης θεωρείται ότι έχει 50% πιθανότητες να εγκριθεί προς χρήση.

Η μελέτη του ερευνητικού κέντρου διαπιστώνει ότι «αντί να αναπληρώνει για αποτυχίες στην αγορά» επισπεύδοντας την ανάπτυξη καινοτόμων φαρμάκων, η ΙΜΙ ασχολείται με «τις επιχειρηματικές προτεραιότητες που έχει θέσει». Μάλιστα αναφέρεται και ένα σχόλιο στην ιστοσελίδα της Πρωτοβουλίας - που έχει σβηστεί πλέον - το οποίο προωθεί τα πλεονεκτήματα της πρωτοβουλίας για τις μεγάλες φαρμακοβιομηχανίες, ότι δηλαδή «προσφέρει μεγάλες οικονομίες στο κόστος, καθώς το σχέδιο ΙΜΙ στηρίζει εργασίες που ούτως ή άλλως θα έκαναν οι εταιρείες».

Η πρόταση της Κομισιόν για χρηματοδότηση μιας «βιο-προετοιμασίας» το 2017 προέβλεπε τη βελτίωση των προσομοιώσεων και τη βελτίωση της ανάλυσης σε μοντέλα πειραμάτων σε ζώα ώστε οι Αρχές να έχουν μεγαλύτερη ασφάλεια όταν εγκρίνουν εμβόλια. Τα πρακτικά μιας συνάντησης του ΔΣ της ΙΜΙ τον Δεκέμβριο του 2018 αποκαλύπτουν ότι η πρόταση δεν έγινε δεκτή. Η Πρωτοβουλία για Καινοτόμα Φάρμακα αποφάσισε επίσης τη χρηματοδότηση σχεδίων με τη Συμμαχία για Καινοτομίες Επιδημιολογικής Προετοιμασίας, ένα ίδρυμα που έχει ως προτεραιότητα την αντιμετώπιση λοιμωδών νόσων, όπως το MERS και το SARS, τα οποία είναι επίσης κορωνοϊοί.

Απαντώντας μετά τη δημοσιοποίηση της έρευνας, εκπρόσωπος της ΙΜΙ δήλωσε ότι οι λοιμώδεις νόσοι και τα εμβόλια αποτελούν προτεραιότητα από την αρχή της λειτουργίας της. Ανέφερε ότι ένα σχέδιο γνωστό ως Zapi με χρηματοδότηση 20 εκατομμυρίων ευρώ ξεκίνησε το 2015, μετά την πανδημία του ιού Εμπολα και έχει ως στόχο τη μελλοντική προετοιμασία. Τον Ιανουάριο η Πρωτοβουλία ξεκίνησε τη χρηματοδότηση «καινοτόμων προσεγγίσεων για την επίσπευση ανάπτυξης και δημιουργίας εμβολίου». Η εκπρόσωπος πρόσθεσε ότι το θέμα των κορωνοϊών συναγωνιζόταν άλλες προτεραιότητες την εποχή της πρότασης το 2017, όπως η έρευνα για τη φυματίωση, τα αυτοάνοσα νοσήματα και η ψηφιακή υγεία.

Πάντως οι συντάκτες της μελέτης της COE θεωρούν πως η επιρροή των μεγάλων φαρμακοβιομηχανιών στην ερευνητική ατζέντα της ΙΜΙ έχει αλλοιώσει τις προτεραιότητας, αφήνοντας στην άκρη ασθένειες που έχουν σχέση με τη φτώχεια ή ξεκινούν συνήθως σε άλλα μέρη του κόσμου, όπως οι κορωνοϊοί. Ενα άλλο συμπέρασμα είναι ότι για τον λόγο αυτό υπάρχουν σημαντικά κενά στη χρηματοδότηση ασθενειών που χαρακτηρίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στην έκθεσή του για τα Φάρμακα Προτεραιότητας για την Ευρώπη και τον Κόσμο, ως «σημαντικά για την δημόσια υγεία» - φάρμακα για τα οποία οι φαρμακοβιομηχανίες έχουν κάνει ελάχιστη ή καθόλου έρευνα - μεταξύ αυτών φάρμακα για νεογνά και επιλόχειες αιμορραγίες.