Δεν είναι ένα παραμύθι για παιδιά. Η «Χριστουγεννιάτικη ιστορία» του Κάρολου Ντίκενς είναι σκληρή όπως οι περισσότερες αφηγήσεις του. Αλλά η γοητεία της εξιστόρησης και του υπέροχου κειμένου ήταν ακαταμάχητοι λόγοι για να προκαλέσουν τον Θοδωρή Οικονόμου σε μια αναμέτρηση μαζί του.

Ο γνωστός συνθέτης και πιανίστας καταπιάνεται για πρώτη φορά με ένα ολοκληρωμένο μουσικό έργο, μετά τη δημιουργία πρωτότυπης μουσικής για περίπου 100 θεατρικά. «Είναι ένα παραμύθι, μια παράσταση αν θες φτιαγμένη για μεγάλους που βεβαίως μπορούν να τη δουν και παιδιά. Προσπαθήσαμε να την κάνουμε κατάλληλη και για τους λιλιπούτειους θεατές. Κι εγώ δεν είμαι σίγουρος ότι αυτά τα παραμύθια πρέπει να έχουν αποδέκτες τα παιδιά. Σε ό,τι αφορά τη δημιουργική διαδικασία, η μουσική εδώ επεμβαίνει στη δράση, στη δομή και στη δραματουργία. Δεν ακολουθείται δηλαδή συνήθης τρόπος εργασίας όπως σε μια παράσταση πρόζας. Για μένα το θέατρο είναι σύνθεση τεχνών με σκοπό τη βαθιά συγκίνηση. Γι’ αυτό τον λόγο έγινα μουσικός».

Και το παραπάνω εξηγεί με ευκρίνεια γιατί ήταν σχεδόν άμεση η ανταπόκριση στην πρόταση που του έκανε ο Στάθης Λιβαθινός πριν από έναν χρόνο. Να γράψει τη μουσική στο εν λόγω έργο – σε νέα διασκευή του Τζακ Θορν. Στην παράσταση που φέρνει στη σκηνή τον θρυλικό Σκρουτζ, τον πιο γνωστό ήρωα του συγγραφέα, την σκηνοθεσία υπογράφει ο Γιάννης Μόσχος.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ. Ο Εμπενέζερ Σκρουτζ νιώθει τουλάχιστον αμήχανα με τις γιορτές και τις σχόλες καθώς είναι οπαδός της πειθαρχίας και της σκληρής δουλειάς… Τη φετινή παραμονή Χριστουγέννων, όμως, αναγκάζεται να αναθεωρήσει όσα πίστευε για τη ζωή του και για τους ανθρώπους γύρω του, εξαιτίας αναπάντεχων επισκέψεων από φαντάσματα που τον παρασύρουν άλλοτε στο παρελθόν και άλλοτε στο μέλλον σε μια πολιορκία μέχρις εσχάτων. Το πνεύμα των Χριστουγέννων θα συγκινήσει άραγε τον σκληρόκαρδο Σκρουτζ; Αν ναι, τότε ποιος άραγε θα μπορούσε να του αντισταθεί; Η απάντηση θα ξεδιπλωθεί μέσα από τους ήρωες που έχουν αναλάβει να δώσουν σε τρυφερές γραμμές, το αδυσώπητο και ανελέητο σύμπαν του Ντίκενς.

«Πήρα ένα κείμενο πρόζας και το έκανα μιούζικαλ. Εφτιαξα μια παρτιτούρα – έπειτα από συνεννόηση με τον σκηνοθέτη Γιάννη Μόσχο – και κάλεσα τον Σταύρο Σταύρου να γράψει τους στίχους. Το νόημα που θέλαμε να αποδώσουμε στους ρόλους ο Σταύρος το έκανε τραγούδι». Η ουσία του έργου, τονίζει ο Θοδωρής Οικονόμου, είναι δοσμένη από τον Ντίκενς.

ΠΑΙΔΙΚΕΣ ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ. Το πιο γοητευτικό κομμάτι σε αυτή τη διαδικασία για τον συνθέτη της παράστασης, είναι οι διαφορετικές αναγνώσεις των εμπλεκόμενων συντελεστών, οι οποίες λειτουργούν στην ουσία σαν παλέτα χρωμάτων που συνθέτουν έναν καινούργιο κόσμο. «Ολοι πήγαμε – με αφορμή την εργασία μας σε αυτό το έργο – πιο κοντά στις παιδικές μας αναμνήσεις, αγγίξαμε με μεγαλύτερη αθωότητα, χωρίς δηλαδή δεύτερες σκέψεις, το υλικό που είχαμε στα χέρια μας». Τι σημαίνει άραγε για έναν ενήλικο «χωρίς δεύτερη σκέψη»; «Τι κάνεις, για παράδειγμα, αν ακούσεις 1.000 άλογα να καλπάζουν από μακριά; Εκείνη την ώρα σηκώνεσαι ξαφνικά πάνω, κάτι σε πιάνει. Αυτή είναι μια αντίδραση χωρίς δεύτερη σκέψη».

Υπάρχει όμως και μια παγίδα σε όλη αυτή τη δημιουργική διαδικασία, εξηγεί ο Θοδωρής Οικονόμου, που μπορεί να προδώσει το αποτέλεσμα: «Πολλά μιούζικαλ έχουν ένα συγκεκριμένο ύφος, είτε αγγλικό είτε αμερικάνικο κ.λπ. Αν και είμαι οπαδός του ρομαντικού αγγλικού στυλ, επεδίωξα να μην αντιγράψω κώδικες από κανένα και να είμαι ο εαυτός μου. Εγραψα μια σύνθεση που εμπεριέχει όλα τα κομμάτια μου και τις επιρροές μου: την αγάπη μου προς την κλασική μουσική, το γερμανικό καμπαρέ, τον σεβασμό μου στον μεγαλύτερο κατά την άποψή μου θεατρικό συνθέτη, τον Κουρτ Βάιλ». Το κείμενο είχε τον ήχο του, οπότε η μουσική βγήκε αβίαστα εξηγεί ο συνθέτης. «Η δουλειά μου ήταν να τον εντοπίσω. Αυτός ο σκοτεινός και παράλληλα φωτεινός, στρυφνός και παράλληλα γλυκός λόγος του συγγραφέα μού έδειξε από μόνος του τον δρόμο. Το τελικό αποτέλεσμα δεν θα το κρίνω εγώ, αλλά θα πω με σιγουριά ότι έχει ένα μεγάλο κομμάτι από εμένα. Ενα κομμάτι της αλήθειας μου».

Info

«Χριστουγεννιάτικη ιστορία» στο Εθνικό Θέατρο Rex (Πανεπιστημίου 48, τηλ. 210-3305.074), Σάβ. 17.00., Κυρ. 12.30, 16.00. Παίζουν: Αλέξανδρος Μυλωνάς, Κώστας Βασαρδάνης, Αλίκη Αλεξανδράκη, Λαέρτης Μαλκότσης, Χριστίνα Μαξούρη, Χρήστος Στέργιογλου κ.ά. Το Σάββατο η παράσταση θα μεταδοθεί απευθείας σε Αμοργό, Παξούς, Ορεστιάδα, Φούρνους και Ικαρία, με ελεύθερη είσοδο στο πλαίσιο του προγράμματος Εθνικό Θέατρο Απευθείας.