Μια ανακάλυψη στην Κίνα προκαλεί σεισμό στην παγκόσμια επιστημονική κοινότητα και φέρνει νέα δεδομένα στην κατανόηση της ανθρώπινης εξέλιξης. Ένα κρανίο ηλικίας περίπου ενός εκατομμυρίου ετών, γνωστό ως Yunxian 2, το οποίο αρχικά θεωρήθηκε ότι ανήκε στον Homo erectus, φαίνεται πλέον πως ανήκει σε μια πιο εξελιγμένη μορφή ανθρώπου, συγγενή με τον Homo sapiens και τους Νεάντερταλ.
Η έρευνα, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Science από επιστήμονες του Πανεπιστημίου Fudan στην Κίνα και του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας του Λονδίνου, υποστηρίζει ότι ο άνθρωπος άρχισε να διαμορφώνεται τουλάχιστον μισό εκατομμύριο χρόνια νωρίτερα από ό,τι πιστεύαμε. Σύμφωνα με τον καθηγητή Κρις Στρίγκερ, η ανάλυση «μετακινεί το χρονολόγιο της εξέλιξης των μεγαλοεγκεφάλων ανθρώπων κατά τουλάχιστον 500.000 χρόνια πίσω» και αφήνει ανοικτό το ενδεχόμενο να υπάρχουν κάπου στον κόσμο απολιθώματα Homo sapiens ηλικίας ενός εκατομμυρίου ετών που απλώς δεν έχουν ακόμη βρεθεί.
Το εύρημα ανατρέπει τη μέχρι σήμερα βεβαιότητα ότι ο Homo erectus άρχισε να διαφοροποιείται σε Νεάντερταλ και Homo sapiens πριν από περίπου 600.000 χρόνια. Αντιθέτως, η νέα μελέτη δείχνει πως ήδη πριν από ένα εκατομμύριο χρόνια υπήρχαν τουλάχιστον τρία εξελιγμένα «κλαδιά» στο δέντρο της ανθρώπινης οικογένειας: οι Νεάντερταλ, ο Homo longi και οι πρώιμοι Homo sapiens. Αυτό σημαίνει ότι τα τρία είδη πιθανότατα συνυπήρξαν για περίπου 800.000 χρόνια, αλληλεπιδρώντας ή ακόμη και διασταυρούμενα μεταξύ τους.
Η ανακάλυψη βοηθά επίσης να εξηγηθεί το λεγόμενο «μυστήριο της μέσης περιόδου», δηλαδή τα πολλά ανθρώπινα απολιθώματα ηλικίας 800.000 έως 100.000 ετών που μέχρι σήμερα ήταν δύσκολο να ταξινομηθούν. Σύμφωνα με τον καθηγητή Σιτζουν Νι, μπορούν πλέον να ενταχθούν σε τρεις βασικές κατηγορίες: Homo sapiens, Νεάντερταλ ή Homo longi, με τους πιο πρωτόγονους Homo erectus και heidelbergensis να αποτελούν προγενέστερους κρίκους.
Παρά τη βαρύτητα των συμπερασμάτων, ορισμένοι ειδικοί παραμένουν επιφυλακτικοί. Ο εξελικτικός γενετιστής δρ Έιλγουιν Σκάλι από το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ τόνισε ότι τα χρονικά περιθώρια παραμένουν αβέβαια και πως απαιτείται περισσότερη γενετική τεκμηρίωση για να επιβεβαιωθεί η υπόθεση. Ωστόσο, παραδέχθηκε ότι οι ισχυρισμοί είναι «πιο πιθανοί από ποτέ».
Το κρανίο Yunxian 2 βρέθηκε στην επαρχία Χουμπέι μαζί με δύο ακόμη, τα οποία είχαν υποστεί σοβαρές φθορές. Με σύγχρονες τεχνικές τρισδιάστατης αποκατάστασης, οι ερευνητές κατόρθωσαν να τα αναμορφώσουν και να διαπιστώσουν ότι πρόκειται για αντιπρόσωπο μιας πιο εξελιγμένης ανθρώπινης ομάδας.
Όπως σχολίασε χαρακτηριστικά ο καθηγητής Νι: «Η ανθρώπινη εξέλιξη είναι σαν ένα δέντρο. Αυτό το δέντρο είχε πολλά κλαδιά. Και τώρα βλέπουμε ότι τρία από αυτά συνυπήρξαν για σχεδόν ένα εκατομμύριο χρόνια. Είναι ένα απίστευτο αποτέλεσμα».
