Προσοχή! Καλυφθείτε να μη σας πάρουν τα σκάγια, γιατί ο Νίκος ο Ανδρουλάκης θύμωσε: «Ο,τι και να κάνουν οι πολιτικοί δορυφόροι του κ. Μητσοτάκη», δήλωσε, «δεν θα αποτρέψουν το ΠΑΣΟΚ να είναι αξιωματική αντιπολίτευση στις ευρωπαϊκές εκλογές». Ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αναφερόταν κυρίως στον Ανδρέα Λοβέρδο, ο οποίος θα συμμετάσχει με δικό του κόμμα στις ευρωεκλογές, όμως είχε στον νου του και την Εύη Χριστοφιλοπούλου, διότι την ίδια μέρα είχε ανακοινώσει και εκείνη την προσχώρησή της στη ΝΔ.

Ομως ο θυμός δεν είναι ποτέ καλός σύμβουλος. Γι’ αυτό και ο κ. Ανδρουλάκης έκανε δύο λάθη στη συγκεκριμένη δήλωση. Πρώτον, οι ευρωεκλογές δεν αναδεικνύουν αξιωματική αντιπολίτευση, ούτε βέβαια κυβέρνηση. Δεν αλλάζουν τον συσχετισμό των εδρών στα εθνικά κοινοβούλια, το περισσότερο που μπορεί να κάνουν με το όποιο αποτέλεσμά τους είναι να προϊδεάσουν για τις τάσεις που θα επικρατήσουν στις βουλευτικές εκλογές. Και πάλι όμως υπό προϋποθέσεις. Αφενός, επειδή οι εθνικές εκλογές αργούν (εκτός απροόπτου) και, αφετέρου, επειδή η ψήφος στις ευρωεκλογές έχει τον δικό της, ξεχωριστό χαρακτήρα.

Συγκεκριμένα, οι ψηφοφόροι γνωρίζουν ότι δεν εκλέγουν κυβέρνηση, όμως γνωρίζουν επίσης ότι η ψήφος τους είναι κάτι πολύ περισσότερο από τη συμμετοχή τους σε μια δημοσκόπηση, διότι από τη διαδικασία εκλέγονται αληθινοί βουλευτές, έστω και αν οι δυνατότητές τους είναι περιορισμένες. Αυτός ο συνδυασμός δίνει στον ψηφοφόρο την ευκαιρία να είναι όσο αυστηρός θέλει με την κυβέρνηση. Συνεπώς, όσο καλή και αν είναι η επίδοση του ΠΑΣΟΚ στις εκλογές του Μαΐου, δεν πρόκειται να κάνουν το ΠΑΣΟΚ αξιωματική αντιπολίτευση.

Δεύτερον, ο κ. Ανδρουλάκης φαίνεται ότι δεν έχει καταλάβει ποιο είναι το αντικείμενο της πολιτικής διαμάχης. Η ΝΔ του Μητσοτάκη δεν κατατρύχεται από την εμμονή πώς να καταστρέψει το ΠΑΣΟΚ· η επιδίωξή της είναι πώς θα εγκατασταθεί γερά στον χώρο του πολιτικού Κέντρου. Αυτό είναι το ζητούμενο, από την πλευρά της ΝΔ τουλάχιστον. Για το ΠΑΣΟΚ, όμως, δεν είμαι τόσο βέβαιος, γιατί ακούω τον κ. Ανδρουλάκη, στην ίδια συνέντευξη, να απευθύνει πρόσκληση διαλόγου σε στελέχη της Νέας Αριστεράς (ΝΑΡ-2) και του ΣΥΡΙΖΑ. Φαντάζεται κανείς ότι, ανάμεσα σε όσους έχουν απομείνει στον ΣΥΡΙΖΑ ή πολύ περισσότερο στους άλλους που έφυγαν για να ιδρύσουν τη ΝΑΡ-2, περίσσεψαν τίποτα κεντρώοι; Ούτε καν ο ίδιος ο κ. Ανδρουλάκης δεν το πιστεύει αυτό. Αριστερούς επιδιώκει να προσελκύσει στις τάξεις του ΠΑΣΟΚ. Βλέπουμε, δηλαδή, ότι ο Μητσοτάκης όχι μόνο καταλαμβάνει τον χώρο του Κέντρου, αλλά εκτοπίζει και το ΠΑΣΟΚ από αυτόν, υποχρεώνοντάς το να μετακινηθεί αριστερότερα.

Για να είμαι δίκαιος, βέβαια, πρέπει να πω ότι η πρόσκληση του κ. Ανδρουλάκη απευθυνόταν ρητώς και σε στελέχη της ΝΔ. Εκτιμώ όμως ότι περιέλαβε τη ΝΔ για λόγους «συμπεριληπτικότητας» και μόνο, δηλαδή για να μην τους αποκλείσει εξ αρχής. Ειδάλλως, ποιος φαντάζεται δυσαρεστημένους νεοδημοκράτες να προσχωρούν στο ΠΑΣΟΚ; Οι μεταγραφές πρώην στελεχών του ΠΑΣΟΚ στη ΝΔ, όπως με την περίπτωση της κ. Χριστοφιλοπούλου, ενοχλούν κυρίως τους λαϊκιστές της Δεξιάς. Αυτοί είναι εκείνοι που θίγονται από τη διεύρυνση και γι’ αυτούς είναι αδύνατον να μετακινηθούν προς τα αριστερά. Φαντάζεται κανείς, λ.χ., τον Νικήτα Κακλαμάνη να εντάσσεται στο ΠΑΣΟΚ;

Μετά το 2019, όλος ο καβγάς γίνεται πλέον για το Κέντρο, για τον πολιτικό χώρο δηλαδή που έχει την εκλεκτικότητα να επιλέγει πολιτικές τόσο από δεξιά όσο και από αριστερά, αναλόγως των εκάστοτε αναγκών και συνθηκών. Σε αυτό το πεδίο κρίνεται η πολιτική κυριαρχία, διότι μαζί με τη χρεοκοπία του κράτους στην Ελλάδα χρεοκόπησαν και οι ιδεολογίες. Είναι αλήθεια ότι χρειάστηκε να δαπανήσουμε πολύ χρόνο και πολύ χρήμα για να καταλάβουμε πόσο βλάπτουν οι ιδεολογικές παρωπίδες στην πολιτική. Φοιτήσαμε, βέβαια, στο ακριβότερο φροντιστήριο που υπήρχε, τον ΣΥΡΙΖΑ που κυβέρνησε με τους ΑΝΕΛ για πέντε χρόνια, εντούτοις τα καταφέραμε και περάσαμε τις εξετάσεις. Διανύουμε πια την τρίτη δεκαετία του 21ου αιώνα, όμως ο κ. Ανδρουλάκης μένει προσκολλημένος στη δεκαετία του 1980, όπως εύστοχα είπε η κ. Χριστοφιλοπούλου. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, οι φιλοδοξίες του κ. Ανδρουλάκη εκτείνονται μέχρι τη δεύτερη θέση. Δεν έχει πει ποτέ, αν δεν κάνω λάθος, ότι το ΠΑΣΟΚ φιλοδοξεί να κυβερνήσει. Εφόσον είναι έτσι, τότε, θα συμφωνήσω ότι το Κέντρο δεν το χρειάζεται…