Σε σταθερή πηγή ταλαιπωρίας έχει μετατραπεί η Γραμμή 1 του Μετρό για τους πολίτες που μετακινούνται σε ώρες αιχμής. Ο συνωστισμός στις αποβάθρες και η ασφυκτική κατάσταση στο εσωτερικό των συρμών, κυρίως μεταξύ 08.00 και 09.00 και 17.00 με 18.00, τις ώρες δηλαδή κατά τις οποίες χιλιάδες εργαζόμενοι μετακινούνται μεταξύ δουλειάς και κατοικίας, αποτελούν σύνηθες φαινόμενο, μετατρέποντας την «πράσινη γραμμή» στον «μεγάλο ασθενή» του αθηναϊκού δικτύου.
«Τις ώρες αιχμής η αίσθηση μέσα στους συρμούς είναι αποπνικτική», λέει στα «ΝΕΑ» ο Χρήστος Τσάκωνας, ο οποίος χρησιμοποιεί καθημερινά τον Ηλεκτρικό Σιδηρόδρομο για να μετακινηθεί μεταξύ οικίας, στην Καλλιθέα, και εργασίας, στη Νέα Ιωνία: «Δύο είναι τα κύρια προβλήματα. Αφενός, η αναμονή στις στάσεις, καθώς το πρωί η ένδειξη στον πίνακα πολλές φορές μπορεί να γράφει οκτώ λεπτά. Το απόγευμα συχνά η αναμονή είναι μεγαλύτερη, η ένδειξη μπορεί να γράφει 11, ακόμα και 14 λεπτά. Αφετέρου, η πολυκοσμία. Εκείνες τις ώρες στα βαγόνια έχει πάρα πολύ κόσμο. Η αίσθηση είναι ασφυκτική, ενώ σε απογευματινά δρομολόγια έχω δει και λιποθυμίες». Οπως σημειώνει ο τακτικός επιβάτης του ΗΣΑΠ, ο ακραίος συνωστισμός δημιουργεί συχνά εντάσεις και διαπληκτισμούς.
«Η εικόνα είναι τόσο άσχημη όσο περιγράφουν οι επιβάτες, μπορεί και χειρότερη», παραδέχεται ο πρόεδρος του Σωματείου Εργαζομένων ΣΤΑΣΥ Πάνος Κοντογιάννης και συμπληρώνει: «Η κατάσταση αυτή κρατάει χρόνια. Το τροχαίο υλικό είναι σε άθλια κατάσταση, οι συρμοί είναι παλιοί, η διαθεσιμότητα είναι πολύ μικρή. Για να βγάλουμε τα δρομολόγια, σε καθημερινή βάση χρειαζόμαστε τους συρμούς που παίρνουμε δανεικούς από τις Γραμμές 2 και 3 του Μετρό, οι οποίοι όμως δεν έχουν κλιματισμό. Αν μπεις σε ώρες αιχμής σε έναν τέτοιο συρμό είναι κόλαση».
Οι τουρίστες
Για μια πιθανώς… υπερβολική περιγραφή, όσον αφορά τις λιποθυμίες λόγω ζέστης και συνωστισμού, κάνει λόγο, μιλώντας στα «ΝΕΑ», ο πρόεδρος της ΣΤΑΣΥ Χαράλαμπος Δαμάσκος. Τονίζει, πάντως, ότι «λόγω του μεγάλου αριθμού τουριστών που κυκλοφορούν στην Αθήνα και δεδομένης της εξωστρέφειας μετά τον κορωνοϊό, η κίνηση έχει αυξηθεί πάρα πολύ». «Αν υπάρχουν ευπαθείς ομάδες οι οποίες δυσκολεύονται σε αυτές τις συνθήκες καλό θα ήταν να επιλέγουν τον επόμενο συρμό», προσθέτει.
Οι χρονοαποστάσεις. Βάσει του πίνακα χρονοαποστάσεων της ΣΤΑΣΥ στις ώρες αιχμής, δηλαδή μεταξύ 07.00-10.00 και 15.00-18.00 από Δευτέρα έως Παρασκευή, οι συρμοί στη Γραμμή 1 διέρχονται ανά έξι λεπτά. Πρόκειται, σύμφωνα με τον πρόεδρο της εταιρείας, για το κατώτατο όριο που μπορεί να επιτευχθεί υπό τις σημερινές συνθήκες.
Τηρείται, όμως, ο προγραμματισμός στην πράξη; «Μια καλή χρονοαπόσταση, για τα δεδομένα του ηλεκτρικού είναι τα επτά λεπτά. Γιατί υπάρχουν και μέρες που οι συρμοί διέρχονται ανά 11 ή 14 λεπτά», σημειώνει ο πρόεδρος των εργαζομένων. Και αυτό γιατί, όπως λέει, από τους συνολικά περίπου 40 συρμούς που διαθέτει η Γραμμή 1 καθημερινά διαθέσιμοι είναι 15-16 «και αν τους έχουμε είμαστε και ευχαριστημένοι». Σε αυτόν τον αριθμό προστίθενται οι τρεις συρμοί που έχουν μετακινηθεί από το Μετρό.
«Η Γραμμή 1 εδώ και πολύ καιρό αποτελεί την αχίλλειο πτέρνα της εταιρείας μας καθώς η παλαιότητα των συρμών, σε συνδυασμό με την οριακή διαθεσιμότητά τους, προκαλούν κάποιες μέρες προβλήματα και καθυστερήσεις στα δρομολόγια και η αλήθεια είναι ότι δυσκολεύουν τη μετακίνηση των επιβατών μας που την επιλέγουν καθημερινά», λέει ο Χαράλαμπος Δαμάσκος. «Ομως θέλω να επισημάνω ότι όταν το 2020 αναλάβαμε τη διοίκηση της ΣΤΑΣΥ η οικονομική κρίση της προηγούμενης δεκαετίας είχε αφήσει πολύ έντονα τα σημάδια. Σχεδόν το 50% του στόλου και των τριών γραμμών ήταν ακινητοποιημένο. Σήμερα έχουν αναταχθεί οι περισσότεροι από αυτούς τους συρμούς. Στη Γραμμή 1 προσπαθούμε καθημερινά να είναι διαθέσιμοι 22 συρμοί προκειμένου να κινούνται οι 19, γιατί χρειάζονται και εφεδρείες», εξηγεί, ξεκαθαρίζοντας, πάντως, ότι «μικρές ή μεγάλες βλάβες λόγω παλαιότητας αλλά και βανδαλισμών, κάνουν τη καθημερινότητά μας πολύ δύσκολη».
Συρμοί 40ετίας
Στη Γραμμή 1 του Μετρό κυκλοφορούν συρμοί που παρελήφθησαν μεταξύ 1983 και 1985 (όγδοης παραλαβής), στις αρχές της δεκαετίας του 1990 (10ης παραλαβής) και του 2000 (11ης παραλαβής). Τον Δεκέμβριο του 2022 υπεγράφη σύμβαση μεταξύ της ΣΤΑΣΥ και της ισπανικής Construcciones y Auxiliar de Ferrocarriles για την αναβάθμιση 14 συρμών όγδοης παραλαβής, με στόχο να καταστούν λειτουργικοί για άλλα 25 χρόνια.
Σύμφωνα με σχετική ανακοίνωση της ΣΤΑΣΥ, προβλέπεται «η αντικατάσταση του συστήματος έλξης, της περιστρεφόμενης γεννήτριας, των αεροσυμπιεστών και του πνευματικού συστήματος, η αναβάθμιση του συστήματος κλιματισμού, διευκολύνσεις των επιβατών ΑμεΑ και ένα αισθητικό λίφτινγκ».
Κατά τον Χαράλαμπο Δαμάσκο, το χρονοδιάγραμμα που έχει τεθεί τηρείται. Μάλιστα, προ ημερών εστάλη στον Βόλο, όπου στήθηκε η μονάδα της ισπανικής εταιρείας, ο πρώτος ημισυρμός, δηλαδή μια τριάδα βαγονιών, που θα αποτελέσουν το πρότυπο για την ανακαίνιση και των υπολοίπων. Ομως, όπως τονίζει ο πρόεδρος των εργαζομένων της ΣΤΑΣΥ, «πρόκειται για μια διαδικασία που θα απαιτήσει χρόνια».
Πράγματι, ως χρόνος ολοκλήρωσης της αναβάθμισης έχουν οριστεί οι 34 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης, δηλαδή ο Οκτώβριος του 2025. Η παράδοση των συρμών, πάντως, θα γίνεται τμηματικά: βάσει του σχεδιασμού, ο πρώτος ανακαινισμένος συρμός θα παραδοθεί τον Ιούλιο του 2024, άλλοι τέσσερις τον Ιανουάριο του 2025, πέντε ακόμη τον Ιούνιο του 2025 και οι εναπομείναντες τέσσερις τον Οκτώβριο του ίδιου έτους.
Προβλήματα, πάντως, παρουσιάζονται και στα νεότερα τρένα του δικτύου. «Πολλοί από τους συρμούς 11ης παραλαβής έχουν βγάλει μια πολύ σοβαρή βλάβη στη γεννήτρια, η οποία δεν επισκευάζεται με αξιοπιστία», περιγράφει ο Πάνος Κοντογιάννης, κάνοντας λόγο για σημαντικές ελλείψεις τεχνιτών.
